Buk zwyczajny: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
m Przypisy i drobne merytoryczne
m Drobne merytoryczne
Linia 46:
; [[Pień]]: Dobrze widoczny przynajmniej do połowy korony, dalej dzieli się na potężne konary. [[Kora]] cienka, gładka, popielatoszara. Z wiekiem staje się nieco szorstka, nigdy jednak nie bywa spękana i nie łuszczy się, może być nieco falista lub porysowana{{r|kremer}}. Młode pędy owłosione.
; [[Liść|Liście]]: Skrętoległe, jajowate lub eliptyczne dorastające do 10 cm długości i 5 cm szerokości, całobrzegie lub falisto ząbkowane (zwłaszcza na odroślach i siewkach). Z wierzchu ciemnozielone, błyszczące, od dołu jasne i matowe. Młode liście z obu stron owłosione srebrzysto. Starsze maja owłosiony główny nerw na spodniej stronie. U nasady zwężone klinowato, ogonek krótki, owłosiony{{r|kremer}}. Jesienią przybierają rdzawe barwy{{r|banaszczak}}. Pączki długie, ostre, lancetowate i czerwonobrunatne{{r|cervenka}}.
; [[Kwiat]]y: [[Kwiat pręcikowy|Kwiaty męskie]] zebrane w pęczki zwisające na długich osadkach. Każdy kwiat składa się z 10-15 [[pręcik (botanika)|pręcików]] i krótkiego czerwonobrunatnego [[okwiat]]u w kształcie rurki. [[Kwiat słupkowy|Kwiaty żeńskie]] zebrane po dwa, otoczone czteroklapową [[okrywa|okrywą]], która w miarę dojrzewania drewnieje tworząc tzw. miseczkę (cupuli).
; [[Owoc]]e: Trójgraniaste, brązowe [[Orzech (botanika)|orzeszki]] nazywane [[bukiew|bukwią]] z miękko owłosioną, zdrewniałą torebką – [[kupula|kupulą]], pękającą na drzewie. Mają do 2 cm długości.
 
Linia 54:
[[Plik:Brussels Zonienwoud.jpg|thumb|250px|Buczyna]]
=== Rozwój ===
[[Fanerofit]]. Roślina [[Jednopienność|jednopienna]], [[Anemogamia|wiatropylna]]. Kwitnie od kwietnia do maja. W klasyfikacji typów ekologicznych kwiatów wiatropylnych [[Frederico Delpino|Fraderica Delpino]], buk zwyczajny zaliczany jest do typu ''penduliflorae'', czyli kwiatostanach zwieszających się i ruchomych, nie zebranych w kwiatostany kotkowe lecz w kuliste{{r|szafer}}.
[[Fanerofit]]. Roślina [[Jednopienność|jednopienna]], [[Anemogamia|wiatropylna]]. Kwitnie od kwietnia do maja. Owocuje obficie co 5-8 lat (tzw. lata nasienne), poczynając mniej więcej od 60-80 roku życia (drzewa rosnące w odosobnieniu zaczynają owocować w wieku 40-50 lat). Okrywy orzechów pękają wczesną jesienią{{r|russel}}. [[Nasiono|Nasiona]] kiełkują tylko wtedy, gdy są przykryte ściółką leśną, należą do nasion kiełkujących w ciemności{{r|kremer}}. Opadły na wilgotną ziemię orzeszek pęcznieje i wkrótce wyrasta z niego korzonek, który wnika w glebę. Kilka dni później rozwijają się dwa zielone [[Liścień|liścienie]]. Pomiędzy nimi znajduje się delikatny pęd, który rośnie przez lato, wykształcając pierwsze liście właściwe{{r|dreyer}}. Młode rośliny doskonale znoszą zacienienie. W rozprzestrzenianiu buka zwyczajnego uczestniczą różne zwierzęta{{r|kremer}} m. in. sójki i wiewiórki. Gatunek ten jest wśród drzew najbardziej wydajnym producentem ściółki. Jego liście zawierają duże ilości związków wapnia, dzięki czemu powstająca z nich próchnica wzbogaca glebę w substancje pokarmowe i przeciwdziała jej wyjaławianiu{{r|deagostini}}. Współcześnie buk jest najlepiej przystosowanym do panujących warunków przyrodniczych drzewem liściastym w zachodniej części Europy Środkowej{{r|kremer}}. Tworzy również większość naturalnych lasów zachodniej Europy{{r|knaflewska}}. Osiąga wiek ponad 400 lat (np. w dolnym reglu Babiej Góry), a w południowej Europie nawet ponad 500 lat{{r|piovesan}}. Drzewostany bukowe w Polsce zajmują powierzchnię około 341,6 tysięcy hektarów, jest to około 4,9% powierzchni leśnej kraju i 21,3% powierzchni drzewostanów liściastych{{r|forestry}}.
 
[[Fanerofit]]. Roślina [[Jednopienność|jednopienna]], [[Anemogamia|wiatropylna]]. Kwitnie od kwietnia do maja. Owocuje obficie co 5-8 lat (tzw. lata nasienne), poczynając mniej więcej od 60-80 roku życia (drzewa rosnące w odosobnieniu zaczynają owocować w wieku 40-50 lat). Okrywy orzechów pękają wczesną jesienią{{r|russel}}. [[Nasiono|Nasiona]] kiełkują tylko wtedy, gdy są przykryte ściółką leśną, należą do nasion kiełkujących w ciemności{{r|kremer}}. Opadły na wilgotną ziemię orzeszek pęcznieje i wkrótce wyrasta z niego korzonek, który wnika w glebę. Kilka dni później rozwijają się dwa zielone [[Liścień|liścienie]]. Pomiędzy nimi znajduje się delikatny pęd, który rośnie przez lato, wykształcając pierwsze liście właściwe{{r|dreyer}}. Młode rośliny doskonale znoszą zacienienie. W rozprzestrzenianiu buka zwyczajnego uczestniczą różne zwierzęta{{r|kremer}} m. in. sójki i wiewiórki. Gatunek ten jest wśród drzew najbardziej wydajnym producentem ściółki. Jego liście zawierają duże ilości związków wapnia, dzięki czemu powstająca z nich próchnica wzbogaca glebę w substancje pokarmowe i przeciwdziała jej wyjaławianiu{{r|deagostini}}. Współcześnie buk jest najlepiej przystosowanym do panujących warunków przyrodniczych drzewem liściastym w zachodniej części Europy Środkowej{{r|kremer}}. Tworzy również większość naturalnych lasów zachodniej Europy{{r|knaflewska}}. Osiąga wiek ponad 400 lat (np. w dolnym reglu Babiej Góry), a w południowej Europie nawet ponad 500 lat{{r|piovesan}}. Drzewostany bukowe w Polsce zajmują powierzchnię około 341,6 tysięcy hektarów, jest to około 4,9% powierzchni leśnej kraju i 21,3% powierzchni drzewostanów liściastych{{r|forestry}}.
 
Gatunek ten jest wśród drzew najbardziej wydajnym producentem ściółki. Jego liście zawierają duże ilości związków wapnia, dzięki czemu powstająca z nich próchnica wzbogaca glebę w substancje pokarmowe i przeciwdziała jej wyjaławianiu{{r|deagostini}}. Współcześnie buk jest najlepiej przystosowanym do panujących warunków przyrodniczych drzewem liściastym w zachodniej części Europy Środkowej{{r|kremer}}. Tworzy również większość naturalnych lasów zachodniej Europy{{r|knaflewska}}. Osiąga wiek ponad 400 lat (np. w dolnym reglu Babiej Góry), a w południowej Europie nawet ponad 500 lat{{r|piovesan}}. Drzewostany bukowe w Polsce zajmują powierzchnię około 341,6 tysięcy hektarów, jest to około 4,9% powierzchni leśnej kraju i 21,3% powierzchni drzewostanów liściastych{{r|forestry}}.
 
=== Siedlisko ===
Linia 156 ⟶ 160:
* <ref name= russel>{{cytuj książkę|nazwisko=Tony Russel, Catherine Cutler, Martin Walters |tytuł=Ilustrowana encyklopedia Drzewa Świata |wydawca=Universitas |miejsce=Kraków |data=2008|strony=344 |isbn=97883242-0842-5}}</ref>
* <ref name=sulkowska>{{cytuj stronę | url = http://www.lesne-prace-badawcze.pl/zeszyty-archiwalne/2008/numer-2/sulkowska8-2-5.pdf| tytuł = Zmienność genetyczna i ekotypowa buka zwyczajnego (Fagus sylvatica L.) w Polsce | data dostępu = 2013-06-17 | autor = Małgorzata Sułkowska, Jan Kowalczyk, Paweł Przybylski| język = pl}}</ref>
* <ref name=szafer>{{cytuj książkę |nazwisko=Szafer |imię= Władysław |tytuł= Kwiaty i zwierzęta |url= |data= |rok=1969 |miesiąc= |wydawca= Państwowe Wydawnictwo Naukowe |miejsce= Warszawa |isbn = 83-01-14439-4 |strony= 77-78 |rozdział= |adres rozdziału=}}</ref>
* <ref name=suszka>B. Suszka "Nasiona leśnych drzew liściastych od zbioru do siewu", Wyd. Naukowe. PWN, Warszawa-Poznań, 1995 s. 188</ref>
* <ref name=szczepkowski>{{cytuj stronę | url = http://www.lesne-prace-badawcze.pl/zeszyty-archiwalne/2010/spis-tresci/numer-1/szczepkowski10-1-4.pdf| tytuł = Odporność drewna buka zwyczajnego, z drzew o zróżnicowanym stanie zdrowotnym, na rozkład powodowany przez grzyby | data dostępu = 2013-06-17 | autor = Andrzej Szczepkowski| język = pl}}</ref>