Kopulacja: Różnice pomiędzy wersjami

[[Plik:Świnia wietnamska akt.jpg|thumb|250px|right|Kopulacja świń wietnamskich]]

[[Plik:Anthomyiidae sp. 1 (aka).jpg|thumb|250px|Kopulacja much z rodziny [[Anthomyiidae]]]]

[[Plik:Lion_pair2.jpg|thumb|250px|right|Kopulacja [[Lew|lwów]]]]

'''Kopulacja, spółkowanie''' ([[łacina|łac.]] ''copulatio'', [[Język angielski|ang.]] ''mating'') – [[aktstosunek płciowy]], który u [[Homo|człowieka]] i zwierząt [[wielokomórkowceZwierzęta|wielokomórkowychzwierząt]] polega na bezpośrednim kontakcie dwóch osobników[[osobnik]]ów w celu [[zaplemnienie|zaplemnienia]] i ewentualnego [[zapłodnienie|zapłodnienia]]. Zaplemnienie nigdy nie jest równoważne zapłodnieniu.

Kopulacją (krycie, spółkowanie; [[Język angielski|ang.]] ''mating'') nazywa się też sam akt połączenia dwóch osobników pod wpływem pobudzenia płciowego. SpółkowanieKopulacja nie musizawsze prowadzićprowadzi do zapłodnienia, a jegojej celem może być samotylko [[szczytowanieorgazm]]. Kopulacja taka, wbrew utartym poglądom, jest zjawiskiem pospolitymwystępującym nie tylko u ludzi, ale i u zwierząt wyższych, w tym również tej samej [[Płeć|płci]]. W tymprzypadku znaczeniuzwierząt właściwsze jest używanie określenia '''spółkowanie'''. Przykładem zwierząt, uczęsto których występuje nagminnie spółkowaniespółkujących w celu podtrzymywania więzi społecznych i dla przyjemności, są szympansy [[Szympans karłowaty|bonoboszympansy karłowate]].

Kopulację u większości zwierząt poprzedza bardziej lub mniej zawiłyokreślony rytuał i wydzielanie sygnałów zapachowych (zob. [[feromony]]), dźwiękowych i wzrokowych. U niektórych zwierząt do kopulacji dochodzi tylko sezonowo, w okresie [[ruja|rui]], kiedy organizmy samców i samic wytwarzają odpowiednie [[hormony zwierzęce|hormony]] potrzebne do osiągnięcia [[odruch tolerancji|gotowości do kopulacji]].

Kopulacja ma czasem przebieg bardzo gwałtowny. U niektórych [[solpugisolfugi|solpugsolfug]] szybkie działanie samca jest wymuszone faktem, że samice zjadają partnerów po zakończonym akcie. Bardzo rzadko zdarza się natomiast, wbrew powszechnym mniemaniom, że żyjące na wolności samice [[Modliszki|modliszek]] zjadają po kopulacji samce. Ma– todzieje miejscesię tak tylko w przypadku owadów hodowlanychzamkniętych w hodowli, kiedyponieważ partnersamiec nie ma po prostu gdziedokąd uciec przed silniejszą samicą.