Muda (zarządzanie): Różnice pomiędzy wersjami

{{nihongo|'''Muda'''|無駄| „bezużyteczny”, „daremny”, „zbędny”, ang. ''waste''}} – japońskie słowo używaneokreślające w[[marnotrawstwo]] z perspektywy zarządzania produkcją. Nazewnictwo [[marnotrawstwo|marnotrawstwa]] rozpowszechniło się dzięki popularyzacji metody "szczupłego" zarządzania ''[[lean management]]'' oraz [[Toyota Production System|SystemieSystemu ProdukcyjnymProdukcyjnego Toyoty]] (ang. ''Toyota Production System'', TPS). orazSłowo w ''[[lean management]]''to (szczupłymmuda) zarządzaniu)służy dla określenia każdej czynności, która zużywa zasoby, lecz nie dodaje wartości dla zewnętrznego lub wewnętrznego klienta. W polskiej literaturze zarządzania słowo ''muda'' tłumaczone jest jako '''''strata'''''<ref>{{cytuj książkę | nazwisko = Liker | imię = Jeffrey K. | tytuł = Droga Toyoty Fieldbook. Praktyczny przewodnik wdrażania 4P Toyoty | wydawca = Wydawnictwo MT Biznes | miejsce = Warszawa | data = 2011 | strony = 59−85 | isbn = 978-83-62195-37-4 | nazwisko2 = Meier | imię2 = David P.}}</ref> lub '''[[marnotrawstwo]]'''<ref>{{cytuj książkę | nazwisko = Sobańska (red.) | imię = Irena | tytuł = Lean accounting. Integralny system lean management | wydawca = Wolters Kluwer Polska | miejsce = Warszawa | data = 2013 | strony = 40 | isbn = 978-83-264-4336-7}}</ref>.

W wydanej w 1978 w [[Japonia|Japonii]] i 1988 w [[Stany Zjednoczone|Stanach Zjednoczonych]] książce ''Toyota Production System: Beyond Large-Scale Production''<ref>W wydaniu polskim zob.:{{cytuj książkę | nazwisko = Ohno | imię = Taiichi | tytuł = System Produkcyjny Toyoty. Więcej niż produkcja na dużą skalę | wydawca = ProdPress.com | miejsce = Wrocław | data = 2008 | strony = 22 | isbn = 978-83-926020-8-8}}</ref> uważany za twórcę TPS [[Taiichi Ōno|Taiichi Ohno]] wskazał siedem rodzajów ''mudy'', występujących w firmie produkcyjnej. Ta klasyczna lista siedmiu strat Ohno znalazła także zastosowanie we wdrażaniu szczupłego zarządzania również w sektorach usługowych. Zaczęła być ona również uzupełniana o jeszcze jeden rodzaj [[marnotrawstwo|marnotrawstwa]] − niewykorzystany potencjał pracowników. Stąd współcześnie w ''lean management'' definiowanych jest zwykle osiem rodzajów ''mudy'':

'''Nadprodukcja''' (ang. ''waste of overproduction'') – wytwarzanie produktów, usług lub informacji w oderwaniu od zgłaszanego popytu tj. z wyprzedzeniem, lub w większej ilości, niż jest to niezbędne w chwili, kiedy pojawiła się taka potrzeba. Produkowanie w nadmiarze jest niezgodne z kluczowym dla TPS systemem ''[[Just-in-time (produkcja)|just-in-time]]''. Taiichi Ohno uważał nadprodukcję za najgroźniejszy rodzaj [[marnotrawstwo|marnotrawstwa]]<ref>{{cytuj książkę | nazwisko = Ohno | imię = Taiichi | tytuł = System Produkcyjny Toyoty. Więcej niż produkcja na dużą skalę | wydawca = ProdPress.com | miejsce = Wrocław | data = 2008 | strony = 17 | isbn = 978-83-926020-8-8}}</ref>, gdyż prowadzi ona do powstawania innych rodzajów ''mudy'' (przede wszystkim zapasów)<ref>W ''lean management'' istnieją sytuacje, kiedy produkowanie z niewielkim wyprzedzeniem nie jest [[marnotrawstwo|marnotrawstwem]]. Jest tak w niektórych przypadkach poziomowania produkcji (jap. ''heijunka''). Zob. np. {{cytuj książkę | nazwisko = Liker | imię = Jeffrey K. | tytuł = Droga Toyoty Fieldbook. Praktyczny przewodnik wdrażania 4P Toyoty | wydawca = Wydawnictwo MT Biznes | miejsce = Warszawa | data = 2011 | strony = 203−204 | isbn = 978-83-62195-37-4 | nazwisko2 = Meier | imię2 = David P.}}</ref>.

[[Marnotrawstwo]] można również określać na poziomie ruchów elementarnych i eliminować zbędne ruchy zgodnie z zasadą [[ekonomika ruchów elementarnych|ekonomiki ruchów elementarnych]].