Cerkiew Zmartwychwstania Pańskiego w Kownie: Różnice pomiędzy wersjami

|państwo = LitwaLTU

|administratura typ = [[Parafia]]

|administratura nazwa = cerkiew pomocnicza [[Parafia Zwiastowania w Kownie|parafii Zwiastowania w Kownie]]

|dzień wspomnienia = [[Wielkanoc]] ([[kalendarz juliański|stary styl]])

|data zakończenia budowy = [[1862]]

|data konsekracji = [[1862]]

'''Cerkiew Zmartwychwstania Pańskiego w Kownie''' -– [[cerkiew (budynek)|cerkiew]] [[prawosławie|prawosławna]] w [[Kowno|Kownie]], w latach [[1923]]-[[1935]] (do momentu wzniesienia [[Sobór Zwiastowania w Kownie|soboru Zwiastowania]]) sobór [[eparchia wileńska i litewska|eparchii wileńskiej i litewskiej]] [[Rosyjski Kościół Prawosławny|Rosyjskiego Kościoła Prawosławnego]]. Obecnie cerkiew pomocnicza [[Parafia Zwiastowania w Kownie|parafii Zwiastowania w Kownie]].

Cerkiew Zmartwychwstania Pańskiego została wzniesiona na terenie ówczesnego cmentarza prawosławnego w [[1862]] z dobrowolnych ofiar kowieńskich prawosławnych, na działce przekazanej przez władze lokalne. Początkowo pełniła funkcję cerkwi pomocniczej wobec parafialnej [[Cerkiew św. Aleksandra Newskiego w Kownie|cerkwi św. Aleksandra Newskiego]]. W [[1882]] dziekan dekanatu kowieńskiego Władimir (Popow) zwrócił się do Świętego Synodu z prośbą o zatwierdzenie powstania przy niej nowej parafii. Prośba ta została pozytywnie rozpatrzona w roku następnym, zaś w [[1884]] przy cerkwi powstała szkoła.

W czasie I wojny światowej cerkiew była zamknięta. Po odzyskaniu niepodległości przez [[Litwa|Litwę]] została jedyną świątynią pozostawioną w rękach prawosławnych, pozostałe należące do nich do tej pory obiekty sakralne przekazano katolikom (w [[1921]] prawosławni uzyskali również [[cerkiew św. Andrzeja w Kownie|cerkiew św. Andrzeja]]). Regularne nabożeństwa na nowo zaczęto odprawiać od [[1918]]. W [[1923]] z pieniędzy zebranych wśród wiernych opłacono generalny remont obiektu, który ponownie poświęcił biskup [[Eleuteriusz (Bogojawlenski)]].

Wcześniej, w związku z [[Bunt Żeligowskiego|buntem Żeligowskiego]] i włączeniem Wileńszczyzny w granice II Rzeczypospolitej, [[16 września]] [[1921]] zdecydowano o formalnym przeniesieniu katedry eparchii wileńskiej i litewskiej do Kowna. Cerkiew Zmartwychwstania Pańskiego, mimo niewielkich rozmiarów, została ogłoszona nowym soborem eparchialnym. W maju [[1930]] zdecydowano o powiększeniu obiektu, jednak komisja odpowiedzialna za prace ostatecznie nie przeznaczyła do realizacji żadnego z przedłożonych projektów. Zamiast tego w bezpośrednim sąsiedztwie wybudowano w latach [[1932]]-[[1935]] [[Sobór Zwiastowania w Kownie|sobór Zwiastowania]], który natychmiast stał się katedrą eparchii wileńskiej i litewskiej. Od tego momentu w cerkwi Zmartwychwstania Pańskiego odbywały się jedynie nabożeństwa w ważniejsze święta.

W [[1947]] władze radzieckie zarejestrowały cerkiew jako czynną, jednak nie była ona siedzibą parafii, pozostawała obiektem pomocniczym wobec znajdującego się w bezpośrednim sąsiedztwie soboru Zwiastowania. W latach [[1957]]-[[1958]] została gruntownie odremontowana, jednak w cztery lata później władze zażądały jej zamknięcia, twierdząc, że budynek soboru wystarcza potrzebom parafii. W cerkwi Zmartwychwstania urządzono archiwum. Budynek został zwrócony eparchii wileńskiej i litewskiej w [[2000]], po remoncie.

Budynek cerkwi wzniesiony jest na planie [[krzyż grecki|krzyża greckiego]]. Wejście do budynku prowadzi przez schody i [[kruchta|przedsionek]], którego dach dekorowany jest rzędem oślich łuków, ponad którymi wznosi się niewielka cebulasta [[Kopuła (architektura)|kopuła]]. [[Dzwonnica]] cerkwi wznosi się ponad [[nawa|nawą]], także dekorowana jest rzędem oślich łuków i zwieńczona kopułą z krzyżem. Wszystkie okna w budynku są półkoliste. [[Prezbiterium]], najszersza część budowli, posiada na bocznych ścianach po parze półkolistych okien oraz kopułę.