Ośrodek międzygwiazdowy: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
poprawa linków
lit.
Linia 1:
[[Plik:WHAM survey.png|thumb|medium|right|Obszary zjonizowanego wodoru (tzw. [[Obszar H II|H II]] – w starej terminologii spektroskopowej) w przestrzeni międzygwiazdowej, obserwowane z północnej półkuli Ziemi za pomocą urządzenia Wisconsin Hα Mapper<ref>[http://www.journals.uchicago.edu/doi/abs/10.1086/378850 Haffner, L. M.; Reynolds, R. J.; Tufte, S. L. & Madsen (2003), The Wisconsin Hα Mapper Northern Sky Survey, Astrophysical Journal Supplement 145: 405.]</ref>.]]
'''Ośrodek międzygwiazdowy''' (''interstellar medium'', ''ISM'') – ośrodek składający się z [[Materia międzygwiazdowa|materii międzygwiazdowej]] (materii nieskupionej w gwiazdach, składającej się głównie z [[gaz]]u i [[pył międzygwiazdowy|pyłpyłu]]), ale także z innych form energii takich jak [[Neutrino|neutrina]] i [[promieniowanie elektromagnetyczne]] (międzygwiazdowe pole promieniowania, ''interstellar radiation field''), zawartych w przestrzeni pomiędzy [[gwiazda]]mi w [[Galaktyka|galaktyce]]. Ośrodek międzygwiazdowy nie jest jednorodny; obserwowane są zagęszczenia materii zwane [[Obłok międzygwiazdowy|obłokami międzygwiazdowymi]].
 
Ośrodek międzygwiazdowy składa się z bardzo rozrzedzonych mieszanin [[jon]]ów, [[atom]]ów, [[Cząsteczka|molekuł]], większych [[Pył kosmiczny|okruchów]], [[promieniowanie kosmiczne|promieni kosmicznych]] oraz galaktycznych pól magnetycznych (Spitzer 1978). Pod względem [[masa (fizyka)|masy]] materia składa się w 99% z gazu i w 1% z pyłu. [[Gęstość]] wynosi od kilku tysięcy do kilkuset milionów cząstek na [[metr sześcienny]], natomiast w naszej Galaktyce wynosi około milion cząstek na metr sześcienny. Na skutek [[Pierwotna nukleosynteza|pierwotnej nukleosyntezy]], gaz składa się w ok. 90% z [[Wodór|wodoru]] i w 10% z [[Hel (pierwiastek)|helu]], licząc [[Jądro atomowe|jądra atomowe]]. Do tego dochodzą jeszcze śladowe ilości cięższych [[Pierwiastek chemiczny|pierwiastków]] („[[Metale (astronomia)|metale]]” – mówiąc w żargonie astronomicznym).