Barbara Urszula Sanguszkowa: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
życiorys, +sekcja Twórczość, źr.: "Nowy Korbut", t.6, cz.1, s.150-152 |
życiorys, +sekcja Twórczość, źr.: "Nowy Korbut", t.6, cz.1, s.150-152 |
||
Linia 12:
* Anna Sanguszko (1739-1766), zamężną w 1755 roku z [[Antoni Barnaba Jabłonowski|Antonim Barnabą Jabłonowskim]] (1732-1799) herbu [[Prus III (herb szlachecki)|Prus III]],
* [[Józef Paulin Sanguszko|Józef Paulin Jan Adam Sanguszko]] (1740-1781), żonatego od 1774 roku z Anną Cetner (1764-1814) herbu [[Przerowa (herb szlachecki)|Przerowa]],
* Krystyna Justyna Sanguszko (1741-1778), zamężną w
* [[Hieronim Janusz Sanguszko]] (1743-1812), żonaty od 1767 roku z Cecylią Urszulą Potocką (1743-1772) herbu [[Pilawa (herb szlachecki)|Pilawa]], następnie od 1774 roku z Anną Teofilą Sapiehą (1758-1813) herbu [[Lis (herb szlachecki)|Lis]], który związek zakończył się rozwodem w 1778 roku, później od 1779 roku z Anną Pruszyńską (zm. 1826) herbu [[Rawicz (herb szlachecki)|Rawa]],
* Michał Ignacy Sanguszko (1744-?),
Linia 22:
3 maja 1745 roku została damą austriackiego [[Order Gwiaździstego Krzyża|Orderu Krzyża Gwiaździstego]].
W dniu 15 kwietnia 1750 roku zmarł jej mąż, a ona zajęła się porządkowaniem spraw, także na drodze sądowej, odziedziczonych dóbr, a nade wszystko wychowaniem i edukacją swoich dzieci. W roku 1755 sprowadziła do Lubartowa (na stanowisko wychowawcy jej synów), C. F. Pyrrhysa de Varille, który z niewielkimi przerwami przebywał tam aż do jej śmierci. Po ślubie (1763) swej córki Krystyny z Franciszkiem Bielińskim, mieszkała głównie w Warszawie (w pałacu Bielinskich). Dbając o przyszłość dzieci i o pozostawiony majątek brała czynny udział w życiu politycznym kraju. Jeździła na sejmy i trybunały. Była bogata, pociągająca i miła w obejściu. Prowadziła w atmosferze intelektualno-artystycznej rozległe życie towarzyskie. Jej, wzorowany na francuskich, salon literacki odwiedzali: przyszły S. Poniatowski, I. Krasicki i W. Jakubowski.
Wraz z wojewodziną rawską – Boną ze Świdzińskich Granowską i jej siostrą kasztelanową połaniecką – [[Maria Lanckorońska|Marią ze Świdzińskich Lanckorońską]] stanowiła „trójcę pań świętych” znaną z pobożności i filantropii. Barbara Sanguszko była znana ze swojej hojności. Wymurowała i odnowiła wiele kościołów i klasztorów (dokończyła restaurację kościoła św. Jana Chrzciciela w [[Zasław (Ukraina)|Zasławiu]], zbudowała dom dla misjonarzy w Zasławiu, oddała grunty pod budowę cerkwi w [[Ilińce|Ilińcach]], podarowała jezuitom materiały budowlane na budowę kościoła w [[Żytomierz]]u, ufundowała kościół dla sióstr bernardynek w [[Tarnów|Tarnowie]], wzniosła murowany [[Kościół Matki Bożej Szkaplerznej w Lutomiersku|kościół w Lutomiersku]]). W 1767 roku zorganizowała uroczystości koronacyjne obrazu Matki Bożej w [[Miedniewice (województwo mazowieckie)|Miedniewicach]]. W 1776 roku doprowadziła do powiększenia [[Parafia Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Szymanowie|parafii Szymanów]] i uzyskała od papieża [[Pius VI|Piusa VI]] bullę papieską nadającej parafii cztery parafialne odpusty.
Linia 31:
== Twórczość ==
Barbara Sanguszko przełożyła na polski 2 dzieła pobożne: modlitewnik francuskiej karmelitanki F. L. de La Vallière ''Uwaga duszy przez pokutę nawracającej się do Boga pełna afektów serdecznych na psalm 50... i psalm 102... pokutującego Dawida...'', uzupełniony ''Refleksjami chrześcijańskimi nad ułomnością naszą...'' wydany w Lublinie w 1743 roku oraz zbiór rozmyślań religijno-moralnych ''Przewodnia do nieba droga'' kardynała Giovanniego C. Bony wydany w 1744 roku. W 1755 roku napisała ''Naukę matki córce swojej idącej za mąż daną...'' i wydała ją w Warszawie w 1756 roku. W latach 60. XVIII wieku przełożyła podręczną książkę medyczną ''O chorobach prędkiego ratunku potrzebujących...'', którą na jej żądanie napisał nadworny lekarz Sanguszków – Franciszek Kurcjusz (Curtius) i wydała ją w 1783 roku w Warszawie. W 1788 roku przetłumaczyła i wydała obszerny 2-tomowy romans listowny Ph. L.
=== Ważniejsze utwory ===
Linia 42:
=== Przekłady ===
# F. L. de La Vallière: ''Uwaga duszy przez pokutę nawracającej się do Boga pełna afektów serdecznych na psalm 50... i psalm 102... pokutującego Dawida, refleksje na ułomności ludzkie. Przez pewna damę po francusku w Paryżu roku 1715 wydana, a teraz z francuskiego na polski język przez pewną damę polską wytłumaczona'', Lublin 1743
# G. C. Bona: ''Przewodnia do nieba prowadząca, drogę nieomylną przez skuteczny sposób do dojścia zbawienia otwierająca. Z francuskiego na polski język przez damę przetłumaczona'', Lublin 1744
# Fr. Curtius: ''Opis chorób prędkiego ratunku potrzebujących, który poprzedzają dwa roztrząśnienia, pierwsze: O zaraźliwych chorobach, drugie: O powietrzu na bydło, trzecie jeszcze: O ukąszeniu wściekłej bestii. Przez...'', Warszawa 1783; wyd. następne: Warszawa 1801; (autor był lekarzem nadwornym Sanguszkowej i napisał to dzieło na jej "żądanie"; o autorstwie przekładu informuje przedmowa)
# Ph. L. Gérard: ''Hrabia de Valemont, czyli obłąd rozumu. Listy zebrane i wydane przez M. ... Wytłumaczone z francuskiego na ojczysty język przez pewną zacną weterankę'' t. 1-2, Warszawa 1788.
=== Listy ===
| |||