Wikipedia

Jean Bauhin: Różnice pomiędzy wersjami

Przeglądaj historię interaktywnie
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
← poprzednia edycjanastępna edycja →
Usunięta treść Dodana treść
WizualnieWikikod
JarektBot (dyskusja | edycje)
60 909 edycji
Robot skopiował szablon {{Kontrola autorytatywna}} z en:Johann Bauhin, de:Johann Bauhin.; zmiany kosmetyczne
usunięcie zbędnych linków do dat, WP:SK
Linia 1:
[[Plik:Bauhin Jean 1541-1612.jpg|thumb|200px|right|Jean Bauhin]]
 
'''Jean Bauhin''' (lub '''Johann Bauhin''') (ur. [[12 grudnia]] [[1541]] r. w [[Bazylea|Bazylei]], zm. [[26 października]] [[1612]] r. w [[Montbéliard]]). Francuskiego– francuskiego pochodzenia szwajcarski [[Historia naturalna|naturalista]] - [[Botanika|botanik]] i herbarysta, brat [[Gaspard Bauhin|Gasparda Bauhina]].
 
== Biografia ==
Był synem lekarza, który opuścił [[Francja|Francję]] by przyjąć religię [[Reformacja|reformowaną]]. Studiował [[Botanika|botanikę]] w [[Tybinga|Tybindze]] pod kierunkiem [[Leonhart Fuchs|L. Fuchsa]], a następnie w [[Zurych]]u pod kierunkiem [[Konrad Gesner|K. Gesnera]]. Później wyjechał do [[Italia (kraina historyczna)|Italii]], gdzie uczęszczał na wykłady [[Ulisses Aldrovandi|U. Aldrovandiego]] w [[Bolonia|Bolonii]], a stamtąd do [[Montpellier]], by studiować u boku [[Guillaume Rondelet|G. Rondeleta]]. W [[Lyon]]ie poznał [[Jacques Daléchamps|J. Daléchampsa]], który przez pewien czas pomagał mu w badaniach botanicznych.
 
J. Bauhin był, jak ojciec, ewangelikiem. By uniknąć prześladowań religijnych, jakie wzmogły się w tym czasie we Francji, musiał ponownie schronić się w [[Szwajcaria|Szwajcarii]]. Przez pewien czas towarzyszył K. Gesnerowi w jego podróżach botanicznych po Szwajcarii, po czym osiadł w [[Bazylea|Bazylei]], gdzie podjął praktykę lekarską. W [[1566]] r. został profesorem [[retoryka|retoryki]] na miejscowym uniwersytecie.
 
W [[1570]] r. J. Bauhin przyjął posadę lekarza na dworze księcia [[Wirtembergowie|Wirtemberga]] w [[Montbéliard]], gdzie przebywał już do śmierci. Podobnie jak nadworni medycy innych możnowładców, miał jednocześnie w swej pieczy "Les„Les Grands Jardins"Jardins” -– miejscowy [[ogród botaniczny]], trzeci co do daty powstania w Europie. Bauhin znacznie rozbudował ogród, sprowadzając doń wiele nowych roślin, w tym zwłaszcza egzotycznych (m. in. rozwinął w nim uprawę [[ziemniak]]ów). To właśnie w tym czasie, posiłkując się obserwacjami poczynionymi w ogrodach Wirtembergów, zestawił materiały do swoich dwóch wielkich dzieł botanicznych, które jednak ukazały się drukiem dopiero po jego śmierci.
 
== Dzieła ==
W [[1591]] r. opublikował "Godne„Godne uwagi dzieje wścieklizny u wilków, jaka miała miejsce w roku 1590, wraz ze środkami zapobiegającymi wściekliźnie, które przychodzi stosować po ugryzieniu przez wilki, psy i inne zarażone dzikie stworzenia"stworzenia” (''Histoire notable de la rage des loups'' (...)). W [[1593]] r. wydał "Traktat„Traktat o bezskrzydłych zwierzętach, które szkodzą swoimi ukłuciami lub ugryzieniami, ze sposobami pomocy"pomocy” (''Traité des animauls sans aisles, qui nuisent'' (...)).
 
W [[1594]] r. Bauhin opublikował swoją korespondencję z [[Konrad Gesner|K. Gesnerem]], który bardzo wysoko cenił wiedzę i dokonania przyrodnika z Montbéliard. Wraz ze swym bratem [[Gaspard Bauhin|Gaspardem]] wydał również oryginalną "De plantis a divis santisque nomen habentibus" - książkę o roślinach, noszących imiona świętych.▼
 
W [[1601]] r., wraz z dwoma innymi autorami, opublikował "Historię cudownych zdarzeń, jakie uzdrawiające źródło, znajdujące się w wiosce Lougres, uczyniło dla wyleczenia wielu chorób w 1601 roku" (''L'Histoire des merveilleux effets qu'une salubre fontaine'' (...)) - wyniki badań wody z [[Lougres]], której lecznicze właściwości były stwierdzone w wielu przypadkach.▼
 
Już po śmierci Bauhina , w [[1619]] r. ukazała się drukiem jego "Historiae plantarum generalis novae et absolutae Prodomus". Natomiast najważniejsze dzieło jego życia, "Historia plantarum universalis" (3 tomy in-folio), wydane zostało dopiero w [[Yverdon-les-Bains]] w latach [[1650]] - [[1651]]. Zawierało ono opisy ponad 5000 [[Gatunek (biologia)|gatunków]] roślin oraz ponad 3500 ilustracji, w większości zaczerpniętych z dzieł [[Leonhart Fuchs|L. Fuchsa]]. Jeszcze w XIX w. stanowiło ono autorytatywne źródło informacji o świecie roślin.▼
 
▲W [[1594]] r. Bauhin opublikował swoją korespondencję z [[Konrad Gesner|K. Gesnerem]], który bardzo wysoko cenił wiedzę i dokonania przyrodnika z Montbéliard. Wraz ze swym bratem [[Gaspard Bauhin|Gaspardem]] wydał również oryginalną "De„De plantis a divis santisque nomen habentibus"habentibus” -– książkę o roślinach, noszących imiona świętych.
 
▲W [[1601]] r., wraz z dwoma innymi autorami, opublikował "Historię„Historię cudownych zdarzeń, jakie uzdrawiające źródło, znajdujące się w wiosce Lougres, uczyniło dla wyleczenia wielu chorób w 1601 roku"roku” (''L'HistoireL’Histoire des merveilleux effets qu'unequ’une salubre fontaine'' (...)) -– wyniki badań wody z [[Lougres]], której lecznicze właściwości były stwierdzone w wielu przypadkach.
 
▲Już po śmierci Bauhina , w [[1619]] r. ukazała się drukiem jego "Historiae„Historiae plantarum generalis novae et absolutae Prodomus"Prodomus”. Natomiast najważniejsze dzieło jego życia, "Historia„Historia plantarum universalis"universalis” (3 tomy in-folio), wydane zostało dopiero w [[Yverdon-les-Bains]] w latach [[1650]] - [[1651]]. Zawierało ono opisy ponad 5000 [[Gatunek (biologia)|gatunków]] roślin oraz ponad 3500 ilustracji, w większości zaczerpniętych z dzieł [[Leonhart Fuchs|L. Fuchsa]]. Jeszcze w XIX w. stanowiło ono autorytatywne źródło informacji o świecie roślin.
 
{{Kontrola autorytatywna|VIAF=95165630|LCCN=n/88/600833|GND=100027385|TYP=p}}
 
[[Kategoria{{DEFAULTSORT:Szwajcarscy botanicy|Bauhin, Jean]]}}
[[Kategoria:UrodzeniSzwajcarscy w 1541|Bauhin, Jeanbotanicy]]
[[Kategoria:ZmarliUrodzeni w 1612|Bauhin, Jean1541]]
[[Kategoria:Zmarli w 1612]]
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/wiki/Jean_Bauhin”