Nowy Ład: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja nieprzejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
m Wycofano edycje użytkownika 81.190.103.249 (dyskusja). Autor przywróconej wersji to Addbot.
Znaczniki: wulgaryzmy lub nieodpowiednie słownictwo (filtr nadużyć) VisualEditor
Linia 2:
 
== Geneza ==
== ch.uj ch.uj ch.uj ze Supka ==
W 1929 roku wybuchł ogólnoświatowy kryzys gospodarczy, który został zapoczątkowany w Stanach Zjednoczonych w wyniku [[Czarny czwartek|krachu na Wall Street]]. Kryzys spowodował w stosunku do 1928 roku znaczne obniżenie kursów akcji przemysłowych (do 30 w 1932 roku, 1928 = 100<ref>{{cytuj książkę|nazwisko=Szpak|imię=Jan|tytuł=Historia gospodarcza powszechna|strony=181}}</ref>), spadek produkcji przemysłowej o 46%<ref>{{cytuj książkę|nazwisko=Szpak|imię=Jan|tytuł=Historia gospodarcza powszechna|strony=182}}</ref> oraz wysokie bezrobocie, wynoszące w 1933 roku 27% ludności czynnej zawodowo<ref>{{cytuj książkę|nazwisko=Szpak|imię=Jan|tytuł=Historia gospodarcza powszechna|strony=183}}</ref>. Urzędujący prezydent [[Herbert Hoover]] utracił poparcie wyborców pomimo podjęcia działań antykryzysowych, w wyniku czego urząd ten objął w 1933 roku [[Franklin Delano Roosevelt]]<ref name="Szpak-193">{{cytuj książkę|nazwisko=Szpak|imię=Jan|tytuł=Historia gospodarcza powszechna|strony=193}}</ref>.
Po objęciu urzędu Roosevelt przystąpił do programu reform, którego celem było zwiększenie siły nabywczej ludności oraz pobudzenie gospodarki przez wzrost cen. W tym celu zakazano wywozu złota za granicę, uniemożliwiono wymienialność [[dolar amerykański|dolara]] na złoty kruszec oraz dokonano [[Dewaluacja|dewaluacji]] waluty, co spowodowało ożywienie handlu zagranicznego<ref name="Szpak-193">{{cytuj książkę|nazwisko=Szpak|imię=Jan|tytuł=Historia gospodarcza powszechna|strony=193}}</ref>.
 
== Program reform ==
Po objęciu urzędu Roosevelt przystąpił do programu reform, którego celem było zwiększenie siły nabywczej ludności oraz pobudzenie gospodarki przez wzrost cen. W tym celu zakazano wywozu złota za granicę, uniemożliwiono wymienialność [[dolar amerykański|dolara]] na złoty kruszec oraz dokonano [[Dewaluacja|dewaluacji]] waluty, co spowodowało ożywienie handlu zagranicznego<ref name="Szpak-193" />.
 
W zakresie rolnictwa rząd zdecydował się na zmniejszenie produkcji rolnej w zamian za odszkodowania dla rolników i umorzenie im długów<ref name="Szpak-193" />. Ku niezadowoleniu producentów Roosevelt wprowadził program opieki socjalnej dla robotników w postaci [[Płaca minimalna|płacy minimalnej]], [[emerytura|emerytur]] oraz ubezpieczeń. Zwiększone zostały też uprawnienia związków zawodowych, a przedsiębiorcy musieli zawierać umowy z państwem dotyczące warunków i czasu pracy, w zamian za co otrzymywali pierwszeństwo w zamówieniach publicznych oraz gwarantowane ceny własnych wyrobów<ref name="Szpak-194">{{cytuj książkę|nazwisko=Szpak|imię=Jan|tytuł=Historia gospodarcza powszechna|strony=194}}</ref>.