|
[[Plik:Bundesarchiv Bild 146-1972-028-14, Anschluss Österreich retouched.jpg|thumb|260px|[[Anschluss Austrii]], (marzec 1938)]]
'''Appeasement''' (po [[Język angielski|ang.]] "zaspokojenie") – polityka ustępstw prowadzona przez rząd [[Wielka Brytania|brytyjski]] z premierem [[Neville Chamberlain|NevillemNeville'em Chamberlainem]], a później także rząd [[III Republika Francuska|francuski]] z premierem [[Édouard Daladier|EdouardemÉdouardem Daladierem]] w latach [[1937]]-[[1939]]1937–1939 względem przywódcy [[III Rzesza|Rzeszy Niemieckiej]], [[Adolf Hitler|Adolfa Hitlera]] oraz jego sojusznika, premiera [[Włochy|Włoch]], [[Benito Mussolini|BenitoBenita Mussoliniego]].
Polityka ta polegała na serii ustępstw politycznych, wojskowych i terytorialnych, z których każde miało zadowolić Hitlera oraz zapobiec dalszym jego żądaniom, a przede wszystkim nie dopuścić do wybuchu kolejnej wojny.
Za początek ''appeasementu'' można uznać brak reakcji na [[Remilitaryzacja Nadrenii|remilitaryzację]] [[Nadrenia|Nadrenii]] w marcu [[1936]]. Kolejnym działaniem Niemiec hitlerowskich, umacniającym ich pozycję, był [[Anschluss Austrii]] w marcu [[1938]]. Działanie to nie doczekało się żadnej oficjalnej reakcji ze strony Francji i Wielkiej Brytanii, a [[Liga Narodów]] jedynie wykreśliła Rzeszę Niemiecką z listy członków, nie podejmując innych kroków.
[[Plik:MunichAgreement .jpg|thumb|260px|Brytyjski premier, [[Neville Chamberlain]] na lotnisku Heston po powrocie z Monachium oświadcza: "Przywożę wam pokój"; (30 września 1938)]]
Wydarzeniem, w którym ''appeasement'' ujawnił się z całą mocą, był konflikt niemiecko-czechosłowacki o [[Kraj Sudecki]]. Kraj ten, zamieszkały w większości przez Niemców, przypadł po I wojnie światowej w udziale Czechosłowacji. Współżycie między narodami układało się harmonijnie, aż do połowy lat trzydziestych, kiedy powstała faszyzująca Partia Niemców Sudeckich (Sudetendeutsche Partei) pod kierownictwem [[Konrad Henlein|Konrada Henleina]]. Henlein, domagając się przyłączenia Kraju Sudeckiego do Rzeszy Niemieckiej, oskarżył rząd w Pradze o prześladowania i zwrócił się o pomoc do Adolfa Hitlera. W konflikt niemiecko-czechosłowacki włączyły się także inne kraje. Pozornie występowały w obronie Czechosłowacji, jednakże w kulminacyjnym momencie zaczęły namawiać praski rząd do ustąpienia. Sprawę zakończył [[układ monachijski]] ([[29 września|29]]-[[30 września]] [[1938]]) z udziałem przedstawicieli Niemiec, Wielkiej Brytanii, Francji i Włoch, na którym postanowiono przyłączyć Kraj Sudecki do III Rzeszy. Należy dodać, że posłowie czescy nie zostali nawet dopuszczeni do sali obrad.
Po kolejnej agresji niemieckiej, tj. zajęciu całych Czech i podporządkowaniu Słowacji w marcu 1939 polityka Chamberlaina spotkała się z ostrą krytyką w Wielkiej Brytanii. Premier próbował przyjąć twardszy kurs, udzielając gwarancji Polsce ([[31 marca]] [[1939]]), Rumunii oraz Grecji i później, na tydzień przed wybuchem wojny, podpisując z nią układ o wzajemnej pomocy ([[polsko-brytyjski układ sojuszniczy]]). Nie dało to już jednak spodziewanych rezultatów – wojna wybuchła.
Ostatnim echem ''appeasementu'' można nazwać [[Dziwna wojna|dziwną wojnę]] (zwaną też "śmieszną" albo "siedzącą"), jaką alianci prowadzili na froncie zachodnim jesienią 1939.
Polityka ''appeasementu'' została w pełni zarzucona wraz z objęciem w Wielkiej Brytanii rządów przez [[Winston Churchill|Winstona Churchilla]] w maju [[1940]].
Tym pejoratywnym terminem określa się też wszelkie ugodowe postawy wobec agresywnych, imperialnych rządów dyktatorskich.
| 