Lokacja (historia): Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
m Wycofano edycje użytkownika 93.181.172.78 (dyskusja). Autor przywróconej wersji to PG. |
|||
Linia 1:
'''Lokacja''' – forma organizacyjno-prawna, nadawana [[prawo lokacyjne|prawem lokacyjnym]] przez właściciela ziemi, zarówno już istniejącym, jak też nowo zakładanym [[wieś|wsiom]] i [[miasto]]m w jego posiadłościach.
=== Uwarunkowania ===
Wokół [[gród|grodu]] jako siedziby władzy powstawały osady początkowo zajmujące się obsługą i pracą na rzecz ludności grodu. Umieszczano tam także ludzi niewolnych, gdyż najłatwiej można ich było upilnować. Ponieważ przy grodzie zawsze koncentrował się ruch ludności i było stosunkowo bezpiecznie, w pobliżu zaczęli się osiedlać [[rzemieślnik|rzemieślnicy]] różnych specjalności, także budowlani oraz produkujący dobra luksusowe. Tu też gromadzili się [[kupiec|kupcy]], szczególnie zagraniczni, ponieważ tylko tu mogli liczyć na kupujących. W efekcie [[podgrodzie|podgrodzia]] coraz bardziej nabierały charakteru miejskich ośrodków wymiany handlowej.
lolly lolly lolly lolly lolly lolly lolly lolly xd ludzie po co czytać bzdury?Od XII wieku pojawiły się targi tygodniowe – w określone dni tygodnia na podgrodzia i w miejsca targowe zjeżdżali się rzemieślnicy oraz wszelkiego rodzaju kupcy. Z okazji [[odpust]]u pod kościołami organizowano [[jarmark]]i. Przywilej ten wszedł później do tradycji miejskiej stając się kolejną okazją przeprowadzenia udanej transakcji handlowej.▼
Jednym z przywilejów władcy było regale targowe. Za jego zgodą miejsca targowe (loca forensia) wyznaczano w pobliżu grodu albo w innych miejscach, najczęściej w pobliżu kościoła, (kościoły budowano tak aby z sąsiednich osad można było do nich dotrzeć i wrócić w ciągu dnia). Obok kościoła lokowały się [[karczma|karczmy]] oraz rzemieślnicy, co dało początek nowej osadzie, w której podobnie jak na podgrodziu można było spotkać [[Historia Żydów w Polsce|Żydów]], [[Morawianie|Morawian]], [[Słowianie połabscy|Słowian Połabskich]] uciekających z Niemiec, Niemców, [[Walonowie|Walonów]] i inne nacje. Na [[Śląsk]]u od XII wieku zaczęto wydobywać kruszce (Walonowie) takie jak: [[złoto]] i [[srebro]], co było przyczyną szybkiego bogacenia się ludności i ułatwiało przejście na gospodarkę pieniężną-towarową. Miejsca targowe były otoczone opieką najwyższego księcia i objęte prawem targowym. Od handlu pobierano podatek a straż i sędzia targowy pilnowali porządku. Targi, do których monarcha zrzekał się swoich praw zwano wolnymi. Ocenia się, że 70% miejsc targowych z biegiem czasu przekształciło się w samodzielne miasta.
▲
Osady wiejskie z czasów początków państwa polskiego lokalizowane były w miejscach najbardziej urodzajnych, w miejscach obronnych, zwykle na uboczu, z dala od traktu. Przy niewielkiej początkowo liczbie mieszkańców do utrzymania się wystarczał karczunek najbliższej okolicy. W XI w. sytuacja drastycznie się zmieniła i nagle okazało się, że prawie cała ziemia jest już przez kogoś zawłaszczona i dla osiedlenia należało uzyskać miejsce i pozwolenie. Szczególnie inspirująco na ruch ludności wpłynęła uznawana i stosowana na Zachodzie, a także i w Polsce zasada, mówiąca, że powietrze miejskie czyni wolnym, a wiejskie niewolnym. Nie każdy mógł uciec i ukryć się w mieście, by uzyskać wolność. Alternatywnym wyjściem mogła być daleka ucieczka i znalezienie pana feudalnego zainteresowanego zagospodarowaniem nieużytków i mającego do tego zbyt mało ludzi (także z powodu zbiegostwa). U takiego właściciela łatwiej można było uzyskać korzystne warunki osadnictwa.
Linia 13 ⟶ 16:
=== Rozwój zachodniego prawa miejskiego ===
Już od początków [[Starożytny Rzym|państwa rzymskiego]]
Dla [[Wizygoci|Wizygotów]] prawo rzymskie według [[Kodeks Teodozjański|Kodeksu Teodozjusza]] streszczono w tzw. Brewiarzu Alaryka (Lex Romana Wisigothorum) w 506 r. Streszczenie to było dość powszechnie znane, wkrótce też zaczęto je modyfikować, dostosowując przepisy do własnego prawa zwyczajowego.
| |||