Andranik Ozanian: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
m ilustracja |
m Robot informuje, że en:Andranik jest dobrym artykułem; zmiany kosmetyczne |
||
Linia 65:
=== W Armenii ===
===== W ASRR =====
W czasach radzieckich, niewiele pisano o Andranika, zwłaszcza w okresie generacji Ormian narodzonej już po śmierci działacza. 30 czerwca 1963 roku, wybitny pisarz radzieckiej Armenii, Paruyr Sevak po przeczytaniu jednej z notatek żołnierskich Ozaniana, napisał o nim esej. Sevak ubolewał, że jego pokolenia nie wiedziało o Andraniku zbyt wiele<ref>[http://www.report.am/news/society/sevak-andranik_147.html
W 1967 roku, w tajemnicy przed rządem, Mikajel Awetisjan wzniósł pomnik Ozaniana
W 1989 roku uruchomiano w Erywaniu stację metra Generała Andranika<ref>[http://metroworld.ruz.net/yerevan/cruise_05_zoravar_andranik.htm "Станция "Зоравар Андраник"". Мир метро]</ref>.
Linia 80:
W Armenii imię Ozaniana nosi wiele ulic (m.in. w Erywaniu[<ref>[https://maps.google.com/maps?hl=en&q=malatia+sebastia&ie=UTF-8 General Andranik St., Yerevan on Google Maps]</ref>), szkół i innych gmachów. Od 1991 roku w Armenii wzniesiono wiele pomników Ozaniana: w 1990 roku w miejscowościach Voskevan i Navur. W 1994 roku w [[Giumri]]. W 2011 roku przed szkołą we wsi Artenia<ref>[http://www.encyclopedia.am/pages.php?bId=1&hId=1080 "Գյումրի". Դպրոցական Մեծ Հանրագիտարան, Գիրք]</ref>. Trzy pomniki Ozaniana znajdują się w stolicy Armenii, Erywaniu.
W 1995 w Erywaniu powstało Muzeum gen. Andranika, wkrótce zostało one zamknięte po tym gdy budynek został sprywatyzowany<ref>[http://www.armeniainfo.am/news/view.php?news_id=457 Zoravar Andranik's Museum to Re-open in Yerevan on May 27 ''Aravot Daily'']</ref>. Ponownie zostało one otwarte pod nazwą Muzeum Ormiańskiego Ruchu Fedainów imienia Andranika Ozaniana w dniu 16 września 2006 roku, otworzył je Iljicz Belgrian<ref>[http://www.a1plus.am/am/social/2009/03/19/museum-of-zoravar-andranik
11 września 2012 roku, w czasie meczu Bułgaria-Armenia na Stadnionie Narodowym w Sofii wywieszono olbrzymi plakat ze zdjęciami Andranika i ormiańskiego oficera Gurgena Margariana brutalnie zabitego przez azerskiego żołnierza Ramila Safarova w czasie organizowanego przez [[NATO]] kursu języka angielskiego w 2004 roku<ref>[http://lurer.com/?p=40502&l=en "A poster with pictures of General Andranik and Gurgen Margaryan in "National" stadium of Sofia". ''Lurer.com'']</ref>.
Linia 103:
Andranik został uhonorowany w literaturze ormiańskiej. Zachodniormiański pisarz Siamanto w czasie pobytu w Paryżu napisał w 1903 roku, wiersz zatytułowany "Andranik"<ref>[http://hy.wikisource.org/wiki/%D4%B1%D5%B6%D5%A4%D6%80%D5%A1%D5%B6%D5%AB%D5%AF Սիամանթո. "Անդրանիկ"]</ref>. Znany ormiańsko-amerykański pisarz William Saroyan, napisał ''Antranik of Armenia'', została ona zawarta w zbiorze opowiadań z 1936 roku.
W latach 60., 70. i 80., Souren Sahagian zebrał opowieści ludowe i ukończył powieść zatytułowaną "Opowieść o Andraniku" (Ասք Անդրանիկի մասին). Powieść po raz pierwszy została wydana przez Centrum Badań Strategicznych "Aratat" w Erywaniu w 2008 roku<ref>[http://blog.ararat-center.org/?p=41 "ԼՈՒՅՍ Է ՏԵՍԵԼ "ԱՍՔ ԶՈՐԱՎԱՐ ԱՆԴՐԱՆԻԿԻ ՄԱՍԻՆ" ՎԻՊԱՍՔԸ". "Ararat" Center of Strategic ]</ref>. Andranik stał się bohaterem kilku filmów - ''Andranik'' (1928) w reżyserii Asho Shakhatuni (zagrał on też główną rolę) wyprodukowany przez Ormiańskie Studio Filmowe w Paryżu (był to pierwszy niemy film fabularny na temat Armenii). W 1989 roku wydano film dokumentalny ''Adranik'' w reżyserii Levona Mkrtchiana<ref>[http://www.yerkramas.org/2010/11/02/rossiya-ne-mificheskij-turan-i-nikogda-im-ne-budet-tigran-tavadyan/
Został upamiętniony w wielu pieśniach patriotycznych wykonywanych przez m.in. Sahaka Sahkiana, Nersika Inspiriana i Harouta Pamboukijana. Najbardziej znanymi piosenkami o Andraniku są ''Jak orzeł'' (Ashugh Sheram 1904) i ''Andranik pasza'' (autorstwa Gusana Hayrika)<ref>Jr. Aram Bakshian, "Andranik of Armenia", History Today, kwiecień 1993, s. 43</ref><ref>Alfred Aghajanian, Նոստալգիայի երգեր (Nostaligc Songs), Los Angeles, 2009, s. 73</ref>. Andranik pojawia się w popularnej piosence Waleczne serce z Kaukazu (Կովկասի քաջեր, ok. 1903) i innych utworach folkloru patriotycznego.
== Opublikowane dzieła ==
* Մարտական հրահանգներ: Առաջարկներ, նկատողութիւններ եւ խորհուրդներ [Rozkazy bojowe: sugestie, uwagi, zalecenia]. Genewa: Armeńska Federacja Rewolucyjna. 1906<ref>[http://nla.am/arm/meghapart/Arm/1906.htm "1906". Hakob Meghapart Project]</ref>
* Զորավար Անդրանիկը կը խոսի [Mówi generał Andranik ]. Paryż: tygodnik ''Abaka''. 1921
* Առաքելոց վանքին կռիւը (Հայ յեղափոխութենէն դրուագ մը [Bitwa o Arakel (Epizod rewolucjo ormiańskiej)] Boston: Baikar 1924<ref>[http://nla.am/arm/meghapart/Arm/1924.htm "1924". Hakob Meghapart Projec]</ref>
* ''Wyznania Andranika'' zostały spisane przez Levon K. Lyulejian. W armenii wydane w 1992 roku
* Անդրանիկի հուշերը [Pamiętniki Andranika]. Beirut. 1935
{{Przypisy|2}}
== Bibliografia ==
* Chalabian, Antranig (1988). General Andranik and the Armenian Revolutionary Movement. Southfield, Michigan. ISBN 0-9622741-1-9.
* Զօրավար Անդրանիկի կովկասեան ճակատի պատմական օրագրութիւնը 1914–1917 [Historic Timeline of Caucasian Front of General Andranik]. Boston: Baikar. 1924.
* Aharonyan, Vardges (1957). Անդրանիկ. մարդը եւ ռազմիկը [Andranik: the man and the soldier]. Boston: Hairenik.
* Varjabedian, Hermine (1969). The Great 4.- Mesrob, Komidas, Antranik, Toramanian. Beirut.
* Անդրանիկի ե հայկական առանձին հարվածող զորամասի հետ, New Jersey, 1976
* Ներսիսյան Մ., ժողովրդական հերոսը (Զորավար Անդրանիկի ծննդյան 100-ամյակի առթիվ), Հայ ժողովրդի նոր պատմության էջերից, Yerevan, 1981
* Չելեպեան, Անդանիկ (1986). Զօրավար Անդրանիկ Եւ Հայ Յեղափոխական Շարժումը [General Andranik and the Armenian Revolutionary Movement]. Կ. Տօնիկեան Եւ Որդիք.
* Andranik Č'elepyan: Zoravar Andranik ev hay heġap'oxakan šaržowmẹ [In armen.] Erevan, 1990
* Андраник Озанян. документы и материалы [Andranik Ozanian: documents and materials]. Yerevan: Вестник архивов Армении. 1991.
* Աղայան, Ծատուր (1994). Անդրանիկ. դարաշրջան, դեպքեր, դեմքեր [Andranik: era, events, faces]. Yerevan.
* Simoyan, Hrachik (1996). Անդրանիկի ժամանակը [Andranik's time]. Yerevan: Kaisa.
* Agayan, Tsatur (1997). Андраник и его эпоха [Andranik and his era]. Moskwa: Международный гуманитарный фонд арменоведения им. Ц. П. Агояна. ISBN 5-7801-0050-0.
* Andranikological Review half-yearly periodical (2002–2004)
* Simonyan, Ruben (2006). Անդրանիկ. Սիբիրական վաշտի ոդիսականը ISBN 99930-0-103-1.
* Hovannisian, Richard (1971). The Republic of Armenia: Volume 1, The First Years, 1918–1919. Los Angeles: University of California Press. ISBN 0-520-01805-2.
* Chalabian, Antranig (2009). Dro (Drastamat Kanayan): Armenia's First Defense Minister of the Modern Era. Los Angeles: Indo-European Publishing. ISBN 978-1-60444-078-2.
{{Kontrola autorytatywna|VIAF=27394557|GND=130412147|TYP=p}}
Linia 144:
[[Kategoria:Urodzeni w 1865]]
[[Kategoria:Zmarli w 1927]]
{{Link GA|en}}
| |||