Wersja z 22:51, 26 lis 2013 edytuj Maciek Kwiatkowski (dyskusja \| edycje) Redaktorzy 1373 edycje Wycofano ostatnią zmianę treści (wprowadzoną przez 83.21.100.55) i przywrócono wersję 37726095 autorstwa PawełMM ← poprzednia edycja		Wersja z 23:22, 26 lis 2013 edytuj anuluj edycję Alan ffm (dyskusja \| edycje) Redaktorzy 85 538 edycji WP:SK, drobne redakcyjne, drobne techniczne następna edycja →
Linia 15: \|www = }} [[Plik:Central Park New York City.svg\|thumb\|left\|250px\|Mapa Central Parku]]▼ [[Plik:The Wladyslaw Jagiello monument in NYC 4.jpg\|thumb\|240px\|Pomnik Władysława Jagiełły w nowojorskim Central Parku]]▼ '''Central Park''' – [[Nowy Jork\|nowojorski]] [[park]] będący oazą zieleni. Położony w centrum [[Manhattan]]u, między Aleją [[Central Park South Avenue\|Central Park South]] (nazwa 59 ulicy na styku z Central Parkiem) od strony południowej a 110 ulicą od strony północnej oraz pomiędzy [[Piąta Aleja\|Piątą Aleją]] na wschodzie i [[Central Park West Avenue\|Aleją Central Park West]] (przedłużenie Ósmej Alei) na zachodzie. Zajmuje 843 [[akr]]y powierzchni (341 [[hektar\|ha]]). == Historia == ▲[[Plik:Central Park New York City.svg\|thumb\|left~~\|250px~~\|Mapa Central Parku]] Kiedy w 1853 władze [[Nowy Jork\|Nowego Jorku]] podjęły decyzję o zagospodarowaniu terenu na park miejski, było to "odludzie" (znajdowała się tam jedynie mała osada zamieszkana głównie przez zbiegłych czarnoskórych niewolników) pomiędzy [[Nowy Jork\|Nowym Jorkiem]] a wioską [[Harlem (Nowy Jork)\|Harlem]]. W 1857 ogłoszony został konkurs na koncepcję parku. Wygrał projekt [[Frederic Law Olmsted\|Frederica Law Olmsteda]] i [[Calvert Vaux's\|Calverta Vauksa]] nazwany ''[[The Greensward Plan]]''. ▼ ▲[[Plik:The Wladyslaw Jagiello monument in NYC 4.jpg\|thumb~~\|240px~~\|Pomnik Władysława Jagiełły w ~~nowojorskim~~ Central Parku]] ▲Kiedy w 1853 władze [[Nowy Jork\|Nowego Jorku]] podjęły decyzję o zagospodarowaniu terenu na park miejski, było to ~~"odludzie"~~„odludzie” (znajdowała się tam jedynie mała osada zamieszkana głównie przez zbiegłych czarnoskórych niewolników) pomiędzy [[Nowy Jork\|Nowym Jorkiem]] a wioską [[Harlem (Nowy Jork)\|Harlem]]. W 1857 ogłoszony został konkurs na koncepcję parku. Wygrał projekt [[Frederic Law Olmsted\|Frederica Law Olmsteda]] i [[Calvert Vaux's\|Calverta Vauksa]] nazwany ''[[The Greensward Plan]]''. Budowa parku trwała 15 lat, pracowało przy niej 20 tys. robotników. Dużym wyzwaniem było przekształcenie bagien w teren nadający się do użytku. Wymagało to zasadzenia kilkuset tysięcy drzew oraz nawiezienia 3 mln m³ ziemi. Park jest utworzony w [[Ogród angielski\|stylu angielskim]]. Posiada wiele rozległych łąk, kilkanaście wzgórz oraz ścieżki dla pieszych. Największym atutem parku jest duża liczba [[drzewo\|drzew]] (26 tys.), prawie całkowicie zasłaniających zabudowania miejskie. Park zagospodarowany jest atrakcyjnie pod względem sportowym i wypoczynkowym, dostępne są place zabaw dla dzieci. Znajduje się tu także wiele rzeźb oraz nowojorskie zoo. Spośród kilkudziesięciu pomników najokazalszym i największym jest monument [[Pomnik Grunwaldzki w Nowym Jorku\|króla Władysława Jagiełły]] ustawiony w 1945 po wschodniej stronie Żółwiowego Stawu ([[Turtle Pond]]). Z założenia park miał być miejscem wypoczynku i medytacji dla nowojorczyków i takim niewątpliwie jest. Z biegiem czasu został także uznany za rodzaj społecznego eksperymentu mającego na celu [[asymilacja kulturowa\|asymilację]] nowojorczyków z niższych i wyższych warstw społecznych. W 1980 powstała organizacja o nazwie [http://www.centralparknyc.org/ Central Park Conservancy] zajmująca się renowacją oraz dbaniem o Central Park. We współpracy z władzami [[Nowy Jork\|Nowego Jorku]] zebrali oni około 50 mln [[dolar amerykański\|dolarów]] na renowację parku, zajęli się usuwaniem [[graffiti]]. Dzięki ich wysiłkom Central Park jest teraz zadbanym, czystym miejscem wypoczynku w [[Nowy Jork\|Nowym Jorku]], który rocznie odwiedza 20 mln ludzi. W 1981 w Central Parku odbył się jeden z najsłynniejszych koncertów w historii muzyki rozrywkowej zagrany przez legendarny duet [[Simon & Garfunkel]]. Linia 30 ⟶ 31: * [http://www.centralparknyc.org/ Central Park Conservancy] * [http://www.centralparkzoo.com/ Central Park Zoo] {{#invoke:Kontrola autorytatywna\|Pokaż}} [[Kategoria:Parki i ogrody na Manhattanie]] {{~~link~~Link FA\|fr}}▼ {{Link GA\|da}} {{Link GA\|es}} ▲{{link FA\|fr}}

Central Park: Różnice pomiędzy wersjami