Szara pleśń: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
wino lodowe, poprawa linków |
|||
Linia 1:
[[Plik:Aardbei Lambada vruchtrot Botrytis cinerea.jpg|thumb|180px|[[Truskawka]] zarażona [[Grzyby|grzybem]] ''[[Botrytis cinerea]]'']]
'''Szara pleśń''' – choroba [[pleśń|pleśniowa]] wielu roślin, wywoływana głównie przez [[gronowiec szary|gronowca szarego]]<ref>{{cytuj książkę|autor=Andrzej Grzywacz (red.)|tytuł=Choroby drzew leśnych. Szara pleśń |miejsce=Poznań |rok=1992 |wydawca=PWRiL oddział w Poznaniu}}</ref> (''Botrytis cinerea'' Pers), [[Grzyby|grzyba]] z klasy [[
=== Występowanie ===
Linia 9:
[[Plik:Stamboon met Grauwe schimmel (Phaseolus vulgaris Botrytis cinerea).jpg|thumb|100px|Strąk fasoli porażony Botrytis Vulgaris ]]Najbardziej charakterystycznym objawem występowania szarej pleśni są ślady pylącego nalotu i przebarwienia (plamy). Na siewkach wielu roślin objawem porażenia jest zbrunatnienie łodyg. Porażone pąki kwiatowe stają się brunatne i zamierają. Na roślinach wyrośniętych i ich owocach występują plamy brunatne, potem gnijące. Miejsca chore pokrywają się szarym pylącym nalotem, wśród którego tworzą się czarne, okrągłe i twarde owocniki grzyba ([[strzępka|skleroty]]).
Źródłem rozprzestrzeniania się choroby są martwe części roślin (np. pod korą), na których grzyb zimuje (w postaci [[przetrwalnik]]ów lub [[grzybnia|grzybni]]). Wiosną warunkami szczególnie sprzyjającymi rozwojowi choroby są wzrost [[temperatura|temperatury]] (optimum w zależności od innych warunków przy 15-24 °C) i [[Wilgotność powietrza|wilgotności]] powietrza (powyżej 90%) wskutek długotrwałych opadów. W mniej sprzyjających warunkach choroba może rozwijać się w formie utajonej. ''Botrytis cinerea'' może być [[
=== Skutki porażeń drzew leśnych ===
Siewki i sadzonki drzew iglastych reagują żółknięciem igieł, ich dość szybkim brązowieniem i zamieraniem. Często występuje zamieranie pączków i końców igieł, z dość charakterystycznym ich przegięciem w dół. Młode siewki szybko zamierają, następuje gnicie tkanek oraz występowanie oznak [[etiologia|etiologicznych]] w postaci obfitego, szarego nalotu grzybni i pojawienia się czarnych sklerot. Na zwarzonych mrozem, zbrązowiałych, nowych przyrostach starszych [[jodła|jodeł]] i [[modrzew]]i obserwowane były masowe pojawy grzybni gronowca szarego. Porażone pędy później czernieją i wykruszają się.
U gatunków liściastych, zależnie od rodzaju porażonego organu i fazy choroby, na roślinach występują objawy w postaci brunatnych plam, lokalnej zgorzeli lub obumierania całych organów oraz zgnilizny i typowych oznak etiologicznych – szarej grzybni, ''trzonków [[
[[Plik:Botrytis conidiophores 3.5X.png|thumb|250px|Botrytis conidiophores]]
Gronowiec szary jest również sprawcą uszkodzeń nasion i owoców drzew leśnych<ref name=Nasionka>{{cytuj książkę|imię=Teresa |nazwisko=Stocka |tytuł=Biblioteczka leśniczego. Grzyby występujące na owocach i nasionach drzew leśnych |miejsce=Warszawa |rok=1999 |wydawca=ŚWIAT}}</ref>. Pojawienie się jego grzybni na materiale nasiennym zapowiada zawsze wyraźne obniżenie zdolności kiełkowania nasion. Do najczęściej atakowanych gatunków należą: [[dąb]], [[buk]], [[lipa]], [[olsza]], [[brzoza]], [[Klon jawor|jawor]], [[jesion]], i [[grab]]. Wysoką patogeniczność stwierdzono również na nasionach [[sosna|sosny]], mniejszą na nasionach [[świerk]]a. Rozwój patogenu w szczególnych warunkach magazynowych możliwy jest przy temperaturze zbliżonej do 0 °C. Zaatakowane nasiona pokrywają się ciemną grzybnią. Wśród strzępków wyraźnie widoczne są trzonki konidialne zawierające skupienia zarodników.
Linia 20:
=== Ciekawostki ===
[[Plik:Botrytis riesling.jpg|thumb|180px|Zaatakowane grono winorośli]]
Słynne [[wino|wina]]: ''Sauternes'', ''Cecube'' i ''[[Tokaj (wino)|tokaje]]'' powstają w specyficznych warunkach klimatycznych i wilgotnościowych z gron [[cibeba]] przy dużym udziale ''"szlachetnej pleśni"'' – wywołanej przez ''Botrytis cinerea''<ref name=kurdesz>{{cytuj stronę|url=http://www.kurdesz.com/main.php?artId=54|tytuł=Szara pleśń. Choroby winorośli – choroby grzybowe|data dostępu=3 kwietnia 2010|język=pl}}</ref>. Także [[wino lodowe]] jest produkowane z zamarzniętych (na krzewie) winogron z nalotem pleśni, które następnie są wyciskane przed rozmarznięciem<ref name="Dominede458-459">
{{Cytuj książkę | nazwisko = Dominé | imię = André | tytuł = Wino | wydanie = 2 | wydawca = Wydawnictwo Olesiejuk | miejsce = Ożarów Mazowiecki | rok = 2009 | język = pl | isbn = 978-83-7626-712-8 | strony = 458-459 | rozdział = Niemcy | nazwisko r = Supp | imię r = Eckhard}}</ref>.
=== Zobacz też ===
| |||