Trykonodonty: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
drobne merytoryczne
drobne techniczne
Linia 19:
Do trykonodontów pierwotnie zaliczano tylko taksony obecnie zaliczane do [[Rodzina (biologia)|rodzin]] [[Triconodontidae]] i [[Amphilestidae]]{{r|Simpson}}. Później do grupy zaczęły też być zaliczane inne taksony cechujące się uzębieniem typu trikonodontycznego, takie jak [[morganukodonty]] czy ''[[Sinoconodon]]''; Kermack, Mussett i Rigney (1973) wyróżnili w obrębie Triconodonta trzy podrzędy – '''Eutriconodonta''' (obejmujący taksony zaliczane do rodziny Triconodontidae i Amphilestidae), Morganucodonta i [[Dokodonty|Docodonta]]{{r|ZJLS1973}}{{r|Eutriconodontans}}. Analizy [[Filogeneza|filogenetyczne]] wykazują, że trykonodonty obejmujące te wszystkie grupy nie byłyby [[Takson monofiletyczny|monofiletyczne]], a Eutriconodonta są bliżej spokrewnione ze współczesnymi ssakami niż z ''Sinoconodon'', morganukodontami i dokodontami{{r|LuoetalAPP}}{{r|Akidolestes}}{{r|Yanoconodon}}{{r|Juchilestes}}; cecha łącząca trykonodonty w szerokim rozumieniu, czyli uzębienie trikonodontyczne, okazała się [[Plezjomorfia|plezjomorfią]]{{r|Eutriconodontans}}. [[Zofia Kielan-Jaworowska]], Richard L. Cifelli i [[Zhe-Xi Luo]] (2004) używają terminu "trykonodonty" tylko nieformalnie na określenie [[Grad ewolucyjny|gradu]] ssaków cechujących się uzębieniem trikonodontycznym, odróżnianego przez nich od [[klad]]u Eutriconodonta, definiowanego przez tych autorów jako obejmującego rodzinę Triconodontidae i wszystkie taksony bliżej spokrewnione z nią niż z morganukodontami, "[[Symetrodonty|symetrodontami]]" z rodzin [[Spalacotheriidae]] i [[Tinodontidae]] lub [[Wieloguzkowce|wieloguzkowcami]]{{r|Eutriconodontans}}.
 
Monofiletyzm Eutriconodonta obejmujących Triconodontidae i Amphilestidae jest niepewny. Z analiz filogenetycznych uwzględniających jedynie cechy budowy zębów i żuchwy{{r|AwerianowiLopatin}} lub zębów, żuchwy i kilku innych kości czaszki{{r|Argentoconodon}}{{r|Condorodon}} wynika, że rodziny Triconodontidae, Amphilestidae i [[Gobiconodontidae]] nie tworzą [[klad]]u, do którego nie należałyby również [[torbacze]] i [[łożyskowce]]{{r|AwerianowiLopatin}}{{r|Argentoconodon}}{{r|Condorodon}}. Analizy filogenetyczne uwzględniające również cechy budowy pozostałych kości czaszki oraz kości szkieletu pozaczaszkowego wskazują natomiast, że Eutriconodonta obejmujące rodziny Triconodontidae, Amphilestidae, Gobiconodontidae i (być może niemonofiletyczną) [[Jeholodentidae]] są monofiletyczne{{r|Yanoconodon}}{{r|Arboroharamiya}}{{r|Megaconus}}{{r|Rugosodon}}. Gao i współpracownicy (2010) przeprowadzili dwie analizy filogenetyczne, z których pierwsza uwzględniała tylko cechy budowy zębów, żuchwy i kilku innych kości czaszki, a druga także pozostałych kości czaszki i szkieletu pozaczaszkowego; pierwsza analiza wykazała [[Takson parafiletyczny|parafiletyzm]] Eutriconodonta, druga ich monofiletyzm. Autorzy zaznaczają jednak, że w wypadku większości przedstawicieli Eutriconodonta brak jest informacji o budowie szkieletu pozaczaszkowego; szkielety pozaczaszkowe znane są tylko u przedstawicieli rodzin Gobiconodontidae i Jeholodentidae. Ich zdaniem obecnie nie da się stwierdzić, czy analizy filogenetyczne uwzględniające cechy budowy szkieletu pozaczaszkowego wykazują monofiletyzm Eutriconodonta ze względu na to, że grupa ta jest istotnie monofiletyczna, czy też jest to wyłącznie rezultat wystąpienia w tych analizach zjawiska określanego jako ''[[long branch attraction]]'' wykazującego bliskie pokrewieństwo Gobiconodontidae i Jeholodentidae{{r|Juchilestes}}.
 
Pozycja filogenetyczna Eutricodonta w obrębie ssaków również pozostaje niepewna. Z analizy przeprowadzonej Zhe-Xi Luo, Zofię Kielan-Jaworowską i Richarda L. Cifelliego (2002) wynika, że najbardziej prawdopodobne jest, iż Eutriconodonta są przedstawicielami [[Grupa koronna|grupy koronnej]] ssaków (kladu obejmującego ostatniego wspólnego przodka łożyskowców, torbaczy i [[Stekowce|stekowców]] oraz wszystkich jego potomków) bliżej spokrewnionymi z kladem obejmującym m.in. łożyskowce, torbacze i wieloguzkowce niż ze stekowcami. Autorzy zaznaczyli jednak, że wystarczy wydłużenie drzewa filogenetycznego o pięć lub sześć stopni w stosunku do najbardziej [[Parsymonia|parsymonicznego]], aby uzyskać drzewo, według którego Eutriconodonta nie należą do grupy koronnej ssaków{{r|LuoetalAPP}}.