Wikipedia

Gospodarstwo rolne: Różnice pomiędzy wersjami

Przeglądaj historię interaktywnie
[wersja nieprzejrzana][wersja przejrzana]
← poprzednia edycjanastępna edycja →
Usunięta treść Dodana treść
WizualnieWikikod
Edycja odnośnika, usunięcie pogrubienia czcionki
wikizacja, drobne redakcyjne, poprawa linków
Linia 1:
'''Gospodarstwo rolne''' – [[grunty rolne]] wraz z [[Grunty leśne|gruntami leśnymi]], [[Budynek|budynkami]] lub ich częściami, urządzeniami i [[inwentarz]]eminwentarzem, jeżeli stanowią lub mogą stanowić zorganizowaną całość [[Gospodarstwo|gospodarczą]] oraz prawami i obowiązkami związanymi z prowadzeniem gospodarstwa rolnego<ref><span style="background-color: rgb(255, 255, 255); font-family: Verdana, Tahoma, Arial, Helvetica, sans-serif; line-height: normal; text-align: justify; font-size: 1em;">Dz.U. 2003 nr 49 poz. 408 - Ustawa z dnia 14 lutego 2003 r. o zmianie ustawy - Kodeks cywilny oraz niektórych innych ustaw.</span></ref>. Gospodarstwo rolne nie stanowi przedmiotu samodzielnego obrotu prawnego. Nie można, zatem zbyć go jedną czynnością prawną. Przedmiotem zbycia są tu poszczególne nieruchomości, na których gospodarstwo rolne zostało zorganizowane.
 
== Ekonomiczne pojęcie gospodarstwa rolnego ==
Linia 13:
Jak wskazano powyżej, w ekonomii nie ma jednej powszechnie obowiązującej definicji gospodarstwa rolnego. Każda z istniejących odnosi się do czynników produkcji (ludzie, ziemia, inwentarz) niezbędnych do prowadzenia działalności rolniczej w postaci produkcji roślinnej lub zwierzęcej.
 
Jednak należy podkreślić, że większośćWiększość gospodarstw rolnych w Polsce to gospodarstwa indywidualne (prowadzone przez osobę fizyczną). Analizując ich formę własności oraz sposób prowadzenia można również stwierdzić, że ich przeważająca część to gospodarstwa rodzinne, które prowadzone są przez członków rodziny oraz stanowią często własność rodziny "od pokoleń"<ref>[https://www.ipiss.com.pl/wp-content/uploads/downloads/2013/06/ps_3-3t_2011.pdf D. Walczak, Inwestycje w rodzinnych gospodarstwach rolnych jako forma gromadzenia kapitału emerytalnego, Polityka Społeczna 2011, nr 48, s. 53].</ref>.
 
== Gospodarstwo rolne jako konstrukcja prawna ==
=== Konstrukcja definicji gospodarstwa rolnego ===
Definicje legalne gospodarstwa opierają się albo na ujęciu przedmiotowym (gospodarstwo jako zespół składników) albo funkcjonalnym (gospodarstwo jako określona działalność).
 
W polskim ustawodawstwie tradycyjnie rozdzielano pojęcia gospodarstwa rolnego i [[przedsiębiorstwo|przedsiębiorstwa]]. [[Kodeks handlowy]] z [[1934]] roku przyjmował, że działalność gospodarstwa rolnego jest skierowana na uzyskiwanie produktów rolnych i przeciwstawiał ją działalności handlowej. Podział ten zachowany został także za czasów [[Polska Rzeczpospolita Ludowa|PRL]] i w [[III Rzeczpospolita|III RP]]. Polskie prawo nie zna pojęcia przedsiębiorstwa rolnego<ref>Stan na 2005 rok.</ref>.
 
Sama konstrukcja prawna gospodarstwa rolnego ewoluowała od ujęcia przedmiotowego w stronę funkcjonalnego. W literaturze<ref>R. Budzinowski, ''Gospodarstwo rolne i przedsiębiorstwo rolne'', (w:) A. Stelmachowski (red.), Prawo rolne, Warszawa 2005, s. 58.</ref> wskazuje się na trzy podstawowe tendencje rozwoju ujęcia podstawowego:
Linia 26 ⟶ 27:
 
=== W Kodeksie cywilnym z 1964 roku ===
[[Kodeks cywilny]] z [[1964]] roku definiuje uważa za gospodarstwo rolne ''grunty rolne wraz z gruntami leśnymi, budynkami lub ich częściami, urządzeniami i inwentarzem, jeżeli stanowią lub mogą stanowić zorganizowaną całość gospodarczą, oraz prawami związanymi z prowadzeniem gospodarstwa rolnego''<ref>Definicja ta została wprowadzona ustawą z 14 lutego 2003 roku.</ref>. Za składnik rolniczej jednostki wytwórczej uważa się także wytworzone produkty rolne oraz zapasy<ref>R. Budzinowski, ''Gospodarstwo rolne i przedsiębiorstwo rolne'', (w:) A. Stelmachowski (red.), Prawo rolne, Warszawa 2005, s. 59.</ref>.
 
W tym przepisie pod pojęciem nieruchomości (gruntów) rolnych kryją się prawa na tych nieruchomościach; w skład gospodarstwa rolnego wchodzą też nieruchomości [[dzierżawa|dzierżawione]]. Wśród praw wchodzących w skład gospodarstwa rolnego wchodzą m.in. prawa wynikające z zwartych umów kontraktacyjnych, z umów ubezpieczenia mienia i ziemiopłodów, oszczędności w bankach przeznaczone na cele inwestycyjne czy kwoty produkcyjne. Składnikiem gospodarstwa rolnego nie są wynikające z tych umów obowiązki (jedynie obciążają gospodarstwo). Zwraca się uwagę, że gospodarstwo rolne definiowane w k.c. nie jest jednostką własnościową<ref>R. Budzinowski, ''Gospodarstwo rolne i przedsiębiorstwo rolne'', (w:) A. Stelmachowski (red.), Prawo rolne, Warszawa 2005, s. 60.</ref>. Grunty rolne w świetle tego przepisu nie obejmują budynków, ich części oraz urządzeń, a dobra ruchowe (np. inwentarz gospodarstwa) nie muszą stanowić przynależności gruntu rolnego wchodzącego w jego skład.
Linia 34 ⟶ 35:
Artykuł 1058 k.c. wprowadza dodatkowo kryterium definiowana gospodarstwa rolnego – musi obejmować obszar co najmniej 1 hektara gruntów rolnych. Kryterium obszarowe stosuje się jedynie do przepisów szczególnych o dziedziczeniu gospodarstw rolnych.
 
=== W Kodeksieinnych spółekźródłach handlowych z 2000 rokuprawa ===
CzęśćW Kodeksie spółek handlowych z 2000 roku część autorów uważa gospodarstwo za przedmiot obrotu (M. Bednarek, J. Strzępka, E. Skowrońska), inni nie (S. Rudnicki, K. Stefańska). Ten ostatni pogląd przeważa w piśmiennictwie.
 
[[Ustawa o kształtowaniu ustroju rolnego]] z [[11 kwietnia]] [[2003]] roku zawęża definicję gospodarstwa rolnego zawartą w [[Kodeks cywilny|k.c.]] poprzez zastosowanie kryterium obszarowego (minimum 1 hektar użytków rolnych). Wprowadza też kategorię [[gospodarstwo rodzinne|gospodarstwa rodzinnego]].▼
=== W ustawie o kształtowaniu ustroju rolnego z 2003 roku ===
▲[[Ustawa o kształtowaniu ustroju rolnego]] z [[11 kwietnia]] [[2003]] roku zawęża definicję gospodarstwa rolnego zawartą w [[Kodeks cywilny|k.c.]] poprzez zastosowanie kryterium obszarowego (minimum 1 hektar użytków rolnych). Wprowadza też kategorię [[gospodarstwo rodzinne|gospodarstwa rodzinnego]].
 
=== W ustawie o ubezpieczeniu społecznym rolników ===
Według art. 6 pkt 4 [[Ustawa o ubezpieczeniu społecznym rolników|Ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników]] gospodarstwo rolne to to każde gospodarstwo służące prowadzeniu działalności rolniczej<ref>Walczak Damian, "Uwarunkowania funkcjonowania systemu zabezpieczenia społecznego rolników w Polsce", Toruń 2011, Dom Organizatora TNOiK, ISBN 978-83-7285-590-9, s.51</ref>.
 
W [[Traktaty rzymskie|Traktacie Rzymskimrzymskim]] oraz w ustawodawstwie wtórnym [[Wspólnotyprawo europejskieUnii Europejskiej|Wspólnotprawie Europejskichwtórnym Unii Europejskiej]] brak ogólnej i jednolitej definicji gospodarstwa rolnego. Według [[Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej|Trybunału Sprawiedliwości WspólnotUnii EuropejskichEuropejskiej]] definicja gospodarstwa rolnego "ulega zmianom w zależności od przeznaczenia konkretnych aktów prawnych"<ref>A. Jurcewicz, (w:) A. Stelmachowski (red.), ''Prawo rolne'', Warszawa 2005, s. 72.</ref>.▼
=== W ustawodawstwie europejskim ===
▲W [[Traktaty rzymskie|Traktacie Rzymskim]] oraz w ustawodawstwie wtórnym [[Wspólnoty europejskie|Wspólnot Europejskich]] brak ogólnej i jednolitej definicji gospodarstwa rolnego. Według [[Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej|Trybunału Sprawiedliwości Wspólnot Europejskich]] definicja gospodarstwa rolnego "ulega zmianom w zależności od przeznaczenia konkretnych aktów prawnych"<ref>A. Jurcewicz, (w:) A. Stelmachowski (red.), ''Prawo rolne'', Warszawa 2005, s. 72.</ref>.
 
== Formy przekazywania gospodarstw rolnych ==
Linia 59 ⟶ 57:
 
W Europie przyjmowane są dwa modele dziedziczenia gospodarstw rolnych. System germański przewiduje ingerencję na etapie otwarcia spadku i jest stosowany m.in. w [[Niemcy|Niemczech]] i [[Austria|Austrii]]. System romański przewiduje ingerencję na etapie działu spadku i jest stosowany m.in. we [[Francja|Francji]], [[Hiszpania|Hiszpanii]], [[Belgia|Belgii]] i [[Szwajcaria|Szwajcarii]].
 
{{Przypisy|2}}▼
 
== Bibliografia ==
* ''Prawo rolne'' pod red. A. Stelmachowskiego, wyd. 2, Warszawa 2005.
* ''Prawo rolne'' pod red. M. Jarosiewicza i K. Kozikowskiej, Kraków 2007.
 
▲{{Przypisy}}
 
[[Kategoria:Rolnictwo]]
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/wiki/Gospodarstwo_rolne”