Reguła prawej dłoni: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
m Bot: Przenoszę 34 linków interwiki do Wikidata, znajdziesz je teraz w zasobie d:q1366301 |
m drobne redakcyjne |
||
Linia 1:
'''Reguła prawej dłoni'''
== Zwrot wektora związanego z uporządkowaną parą wektorów ==
=== Matematyka ===
[[Plik:Cartesian coordinate system handedness.svg|thumb|Układ lewoskrętny po lewej, prawoskrętny po prawej
▲[[Plik:Cartesian coordinate system handedness.svg|thumb|Układ lewoskrętny po lewej, prawoskrętny po prawej.]]
Pierwsza reguła ma zastosowanie w przestrzeni trójwymiarowej. Osie ''OX'' i ''OY'' kartezjańskiego [[układ współrzędnych|układu współrzędnych]] wyznaczają tu pewną zorientowaną płaszczyznę. Ponadto istnieje trzecia oś ''OZ'', prostopadła do płaszczyzny ''OXY''. Na mocy reguły prawej ręki stosuje się poniższe procedury wyboru jednego z dwóch możliwych zwrotów osi ''OZ'' tak, aby otrzymany układ był prawoskrętny.
Linia 11 ⟶ 10:
Zbliżona technika nazywana jest '''regułą trzech palców'''. Wyprostowany palec wskazujący prawej dłoni pokazuje zwrot osi ''OX''. Zgięty palec środkowy pokazuje zwrot osi ''OY''. Odwiedziony kciuk wskazuje wówczas zwrot osi ''OZ'' w układzie prawoskrętnym.
Jeżeli wyprostowany palec wskazujący prawej dłoni wskazuje kierunek i zwrot [[wektor]]a <math>\vec A</math>, a palec środkowy kierunek i zwrot wektora <math>\vec B</math>, wówczas kciuk pokazuje kierunek i zwrot ich [[iloczyn wektorowy|iloczynu wektorowego]] <math>\vec A \times \vec B.</math>
Można także umówić się, że kolejne palce prawej dłoni w opisanym powyżej układzie pokazują zwrot kolejnych osi: odwiedziony kciuk pokazuje zwrot osi ''OX'', wyprostowany palec wskazujący osi ''OY'', zgięty palec środkowy osi ''OZ''.
Istnieje jeszcze jeden sposób skorzystania z reguły prawej ręki. Należy wyobrazić sobie osobę stojącą z rozłożonymi rękami i patrzącą w stronę, w którą zwrócona jest oś ''OX'' (do przodu). Głowa tej osoby wskazuje zwrot osi ''OY'' (w górę), zaś prawa ręka pokazuje zwrot osi ''OZ'' (w prawo).
=== Fizyka ===
[[Plik:Rechte-hand-regel.jpg
W [[fizyka|fizyce]] reguła prawej dłoni pozwala określić kierunek ruchu przewodnika w polu magnetycznym. Jeżeli 4 wyprostowane palce prawej dłoni (lub wyprostowany palec wskazujący) wskazują zwrot linii [[pole magnetyczne|pola magnetycznego]], a kciuk wskazuje umowny zwrot linii [[pole elektryczne|pola elektrycznego]] (od plusa do minusa), wówczas przewodnik poruszy się w tym samym kierunku, w którym otwarta dłoń wykonuje ruch popychający (lub w kierunku zgiętego palca środkowego, p. rysunek).
Linia 27 ⟶ 25:
== Zwrot związany z rotacją ==
[[Plik:Manoderecha.svg|thumb
W [[fizyka|fizyce]] druga forma reguły prawej [[dłoń|dłoni]] określa regułę, w myśl której jeśli prawą dłonią obejmiemy [[przewodnik elektryczny]] tak, że kciuk wskazuje kierunek przepływu [[prąd elektryczny|prądu elektrycznego]] <math>\vec{I}</math>w [[przewodnik elektryczny|przewodniku]], to zgięte pozostałe palce wskażą kierunek i zwrot [[indukcja magnetyczna|wektora indukcji magnetycznej]] <math>\vec{B}.</math>
▲W [[fizyka|fizyce]] druga forma reguły prawej [[dłoń|dłoni]] określa regułę, w myśl której jeśli prawą dłonią obejmiemy [[przewodnik elektryczny]] tak, że kciuk wskazuje kierunek przepływu [[prąd elektryczny|prądu elektrycznego]] <math>\vec{I}</math>w [[przewodnik elektryczny|przewodniku]], to zgięte pozostałe palce wskażą kierunek i zwrot [[indukcja magnetyczna|wektora indukcji magnetycznej]] <math>\vec{B}</math>.
[[Plik:Right hand rule.png|center]]
| |||