Hegemonia: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
AlohaBOT (dyskusja | edycje)
m Link tożsamy z tekstem linka
Linia 5:
 
== Przykłady hegemonii ==
* [[Sparta]] w wyniku wojny peloponeskiej zdobyła w [[404 p.n.e.]] 30-letnialetnią hegemonię w Grecji.
 
W nowożytności (m.in. na podstawie [[Teoria cykli hegemonicznych|teorii cykli hegemonicznych]] [[George Modelski|G. Modelskiego]]<ref>http://faculty.washington.edu/modelski/ The Evolutionary World Politics Homepage</ref>, oraz [[teoria systemów-światów]] [[Immanuel Wallerstein|Immanuela Wallersteina]]) można wyróżnić następujące globalne hegemonie ("porządki światowe")<ref>Nieco inne spojrzenie przedstawił Zambell (1984), który wyróżnił cztery 150-letnie "cykle światowej supremacji":<br /> 1. Hiszpania (1580-1730)<br /> 2. Francja (1680-1830)<br /> 3. Wielka Brytania (1780-1930)<br /> 4. USA (1880 - 2030)<br /> (za: http://www.joshuagoldstein.com/jgcyc06.pdf J.Goldstein: ''The War/Hegemony Debate 2'', s. 144)</ref><ref>http://valueofdissent.blogspot.com/2012/07/power-soft-power-china.html Power, Soft Power & China !
</ref>:
 
* [[Portugalia]] – hegemonia w latach [[1516]]-[[1539]]<ref>http://faculty.washington.edu/modelski/ The Evolutionary World Politics Homepage, lecz tezę o hegemonii Portugalii podważają inni autorzy m.in.[[Leszek Moczulski]], zob.:L.Moczulski: ''Geopolityka. Potęga w czasie i przestrzeni'', Warszawa, Bellona 1999, s. 343</ref> zakwestionowana przez Hiszpanię.
 
* [[Hiszpania]] – hegemonia w latach [[1559]]-[[1643]] (w latach [[1580]]-[[1640]] w unii personalnej z [[Portugalia|Portugalią]] - [[Filip II Habsburg#Podbój Portugalii i Unia Iberyjska|Unia Iberyjska]])<ref>http://www.thelatinlibrary.com/imperialism/notes/spanishempire.html The Spanish Empire</ref><ref>[http://books.google.pl/books?id=ltLQ2x6ZEVMC&pg=PA126&lpg=PA126&dq=spain+global+hegemony&source=bl&ots=IQpNtlpdm5&sig=UT4VhytXpHd8E8ZeTb9MohFYBlY&hl=pl&ei=cuNiTZGpOMik8QPy5NHxCA&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=8&sqi=2&ved=0CFwQ6AEwBw#v=onepage&q=spain%20global%20hegemony&f=false/ Steven E. Lobell: The challenge of hegemony: grand strategy, trade, and domestic politics, s. 123</ref>; 1621-40 Zakwestionowanazakwestionowana przez [[Anglia|Anglię]], Holandię i [[Francja|Francję]]<ref>tamże, s. 15</ref><ref>http://www.freerepublic.com/focus/f-chat/2447596/posts The fall of Spain, the first global superpower, and the fall of the US</ref>.
 
* [[Republika Zjednoczonych Prowincji|Niderlandy]] – hegemonia w latach [[1648]]-[[1688]] - zakwestionowana przez Anglię i Francję<ref>http://books.google.pl/books?id=ZYn_f1jxNDoC&printsec=frontcover&dq=The+rise+and+fall+of+world+orders&hl=pl&sa=X&ei=QvEXT-OIOIvcsgaG9emMDQ&ved=0CDIQ6AEwAA#v=onepage&q=The%20rise%20and%20fall%20of%20world%20orders&f=false Torbjørn L. Knutsen: ''The rise and fall of world orders'',s. 140</ref><ref>http://faculty.washington.edu/modelski/ The Evolutionary World Politics Homepage, lecz tezę o hegemonii Holandii podważają inni autorzy, m.in.[[Leszek Moczulski]], zob.:L.Moczulski: ''Geopolityka. Potęga w czasie i przestrzeni'', Warszawa, Bellona 1999,s. 343 i R.J. Barendse http://filozofia.wiedza.diaboli.pl/historia-hegemonia-kapitalizm/ </ref>