Żmudź: Różnice pomiędzy wersjami

W roku [[1398]] Witold Kiejstutowicz [[Pokój na wyspie Salin|pokojem na wyspie Salin]] odstąpił Krzyżakomkrzyżakom większość Żmudzi aż po rzekę [[Niewiaża]], którzy następnie ustanowili tu własną jednostkę terytorialną: wójtostwo. Zaczęto wtedy powolną chrystianizację tej ziemi. W styczniu [[1400]] roku wojska litewskie pod wodza Witolda pomagały Krzyżakomkrzyżakom zajmować Żmudź (w zamian Krzyżacykrzyżacy wzięli udział w [[bitwa nad Worsklą|bitwie nad Worsklą]]). Jednocześnie za wiedzą Witolda wybuchło na Żmudzi powstanie w [[1401]] roku. Pod koniec roku Litwa oficjalnie zaczęła pomagać powstańcom. Krzyżacy odpowiedzieli wspierając [[Świdrygiełło|Świdrygiełłę]], z którym podpisali układ w Malborku w [[1402]] roku. Wojna litewsko-żmudzka zakończyła się w roku [[1403]] [[pokój w Raciążu|pokojem w Raciążu]], na mocy którego potwierdzono, że Żmudź jest własnością zakonu Krzyżackiegokrzyżackiego. W [[1404]] roku wójtem Żmudzi został [[Michał Küchmeister von Sternberg|Michał Küchmeister]]. W roku [[1405]] i [[1406]] wojska litewskie ponownie wspierały Krzyżakówkrzyżaków przeciwko Żmudzinom. Głównymi zamkami krzyżackimi na Żmudzi były [[Dubissa]], [[Sowieck|Tylża]], [[Fredeburg(żmudź)|Fredeburg]], zamek nad Ełkiem.

W maju [[1409]] z inspiracji Witolda i Jagiełły na Żmudzi wybuchło ponowne powstanie, a Witold przysłał swego namiestnika [[Rumbold Wolimuntowicz|Rumbolda]]<ref>{{cytuj książkę | nazwisko = Kuczyński| imię = Stefan| autor link = | tytuł =Wielka wojna z Zakonem Krzyżackim w latach 1409-1411 | wydawca = MON| miejsce = Warszawa| rok = 1955| strony =83-87| isbn =}}</ref>. Po Bitwie pod Grunwaldem, Jagiełło i Witold podpisali w 1411 roku z zakonem krzyżackim [[Pokój toruński 1411|pokój toruński]], w którym Krzyżacykrzyżacy zrzekli się Żmudzi na czas życia Witolda. Po jego śmierci Żmudź miała wrócić do zakonu.

W 1418 roku ludność Żmudzi podniosła bunt przeciwko Witoldowi i opowiadając się za Świdrygiełłą sprzeciwili się chrystianizacji, ale Kieżgajło Wolumintowicz w 1419 roku krwawo go stłumił ścinając 60 najważniejszych przywódców żmudzińskichżmudzkich<ref>K. Pietkiewicz, Kieżgajłowie i ich latyfundium do poł. XVI wieku, UAM Poznań 1982.</ref><ref>L. Kolankowski,

W 1440 roku Żmudź pod przywódcą Dowmonta, zwolennika [[Michał Bolesław Zygmuntowicz|Michajłuszki]] (syna Zygmunta Kiejstutowicza), wykazując tendencje separatystyczne wystąpiła przeciwko Kazimierzowi Jagiellończykowi, który w 1441 roku spacyfikował buntownicze nastroje uznając jej autonomię w zakresie administracji i sądownictwa<ref name=autonazwa3>M. Bogucka, ''Kazimierz Jagiellończyk'', Warszawa 1978, s. 25.</ref><ref name="Ochmański111">J. Ochmański, ''Historia Litwy'', Wrocław 1982, s. 111.</ref>. Na mocy postanowienia Kazimierza Jagiellończyka Żmudź miała być traktowana na równi z województwami wileńskim i trockim, i przestała być traktowana tylko jako starostwo żmudzkie (jakim była od 1413 r.), przywrócono jej tytuł Księstwa żmudzkiegoŻmudzkiego (Ducatus Samogitiae), a księciem został Kazimierz Jagiellończyk.