Ghetto Litzmannstadt: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
m -podwójne spacje, WP:SK, drobne redakcyjne, ort. |
uzup. merytoryczne i redakcyjne |
||
Linia 93:
* [[Halina Elczewska|Elczewska Halina]] – działaczka społeczna, projektodawczyni Parku Ocalałych w Łodzi
* [[Feliks Garfinkel|Garfinkel Feliks]] – poeta
* [[Adolf Goetz|Goetz Adolf]] - inż., niemiecki specjalista z Hamburga w zakresie tzw. "[[Sterowiec|sterowców]] sztywnych"; w getcie, w ramach Wydz. Gospodarczego, założył samodzielną grupę, zajmującą się głównie uprawą roślin leczniczych<ref>Urodziny 4 maja 1876 r. - zm. 18 lutego 1944; [w:] Kronika getta łódzkiego", Kronika Codzienna nr 49 z 18 II 1944 r.</ref>
* [[Bernard Hellig|Heilig Bernard]] – dr filozofii, ekonomista, znawca dziejów gospodarczych Żydów w Europie Wschodniej
* [[Pinchas Menachem Joskowicz|Joskowicz Pinchas Menachem]] – [[Naczelni rabini Polski|Naczelny Rabin Polski]] w latach 1988–1999.
Linia 104 ⟶ 105:
* [[Teodor Ryder|Ryder Teodor]] – dyrygent, pianista
* [[Dawid Sierakowiak|Sierakowiak Dawid]] – nastoletni autor wstrząsającego pamiętnika z łódzkiego getta, zaliczonego do światowej klasyki wspomnieniowej [[holocaust]]u
* [[Oskar Singer|Singer Oskar]] – dziennikarz, publicysta, literat, działacz syjonistyczny; współautor [[Kronika Getta Łódzkiego|Kroniki Getta Łódzkiego]]
* [[Lili Susser|Susser Lili]] – autorka autobiograficznej książki ''Przeżyłam Holocaust''
* [[Alina Szapocznikow|Szapocznikow Alina]] – rzeźbiarka, graficzka
Linia 112 ⟶ 113:
* [[Sara Zyskind|Zyskind Sara]] – autorka dwóch autobiograficznych książek ''Światło w dolinie łez'' i ''Skradzione lata''
* siostry [[Franz Kafka|Franza Kafki]]
== Kronika getta łódzkiego ==
{{Osobny artykuł|Kronika getta łódzkiego}}
Unikatem w skali wszystkich żydowskich gett utworzonych przez Niemców na terenie Polski jest to, że zachowała się praktycznie cała jego dokumentacja archiwalna. Obecnie - zasadnicza jej część - znajduje si ę w zbiorach Archiwum Państwowego w Łodzi, zespół "Przełożony Starszeństwa Żydów w Łodzi". Mniejsza część znajduje się w zbiorach Archiwum Żydowskiego Instytutu Historycznego w Warszawie.
W ramach tego zespołu wyróżnia się "Kronika Getta łódzkiego", na wpół oficjalna, pisana codziennie, przez specjalnie w tym celu powołany przez Chaima M. Rumkowskiego zespół autorów, w ramach Wydziału {{fakt|Statystycznego|data=2014-02}}. Redakcja mieściła się przy pl. Kościelnym 4.
W zespole pracowali m.in.: [[Józef Klementynowski|Klementynowski Józef]] (Kl),[[Bernard Ostrowski|Ostrowski Bernard]] (podpisywał art. inicjałami BO), [[Oskar Singer|Singer Oskar]] (OS) i [[Peter Wertheimer|Wertheimer Peter]] (PW).
Kronika obejmuje okres od 12 stycznia 1941 do 30 lipca 1944, czyli kończy się w momencie rozpoczęcia ostatecznej likwidacji łódzkiego getta.
Pierwsze wydanie ukazało się 1965 r. (tom I) i 1966 (tom II), przygotowane przez [[Lucjan Dobroszycki|Lucjana Dobroszyckiego]] i [[Danuta Dąbrowska|Danutę Dąbrowską]], objęło okres od stycznia 1941 do końca 1942. Przygotowane składy do edycji dwóch następnych tomów (lata 1943 i 1944) zostały zniszczone jako jeden w przejawów nagonki antysemickiej [[Marzec 1968|"marca 68"]] w Polsce.
Podjęta w 45 lat później inicjatywa ponownego, w nowym opracowaniu edytorskim i krytycznym, wydania Kroniki zakończyła się sukcesem w postaci 5-tomoj edycji (cztery tomu Kroniki oraz V tom - tzw. "glosariusz"). Całość ukazała się w 2010 roku.
== Encyklopedia getta łódzkiego ==
{{Osobny artykuł|Encyklopedia getta łódzkiego}}
Innym cennym materiałem źródłowym, ze wspomnianego wyżej zespołu akt "Przełożony Starszeństwa Żydów w Łodzi", jest "Encyklopedia getta".
Zaczęto nad nią pracę w zespole "Kroniki" w roku 1944, ale z powodu likwidacji getta nie udało się tej pracy zakończyć (opracowano ok. {{fakt|1/5|data=2014-02}}zaplanowanych haseł.
Również i ona częściowo znajduje się w zbiorach Archiwum Państwowego w Łodzi oraz w Archiwum ŻIH w Warszawie.
Trwają końcowe prace nad jej wydaniem. Ma się ukazać w 2014 roku. Pracuje przy nim mniej więcej ten sam zespół historyków, którzy przygotowali nową edycję "Kroniki".
== Zobacz też ==
| |||