Luftwaffe: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Cojan (dyskusja | edycje)
→‎Czasy powojenne: poprawa linków
WP:SK, usunięcie zbędnych linków do dat, drobne redakcyjne, drobne merytoryczne
Linia 1:
[[Plik:Balkenkreuz.svg|thumb|upright|Czarny krzyż belkowy ('''Balkenkreuz''') malowany na samolotach Luftwaffe w czasie [[II wojna światowa|II wojny światowej]]]]
[[Plik:Roundel of the German Air Force border.svg|thumb|upright|[[Krzyż Żelazny|„Żelazny krzyż”]] malowany na samolotach współczesnej Luftwaffe]]
'''Luftwaffe''' ([[język polski|pol.]] ''broń powietrzna'') – [[Siłysiły powietrzne|Siły Powietrzne]] [[III Rzesza|III Rzeszy]] (1933-1945), powołane 26 lutego 1935 roku rozkazem Hitlera, również oficjalna nazwa powojennych sił powietrznych Republiki Federalnej Niemiec aż do dzisiaj.
 
Jej zadaniem jest prowadzenie [[Walka powietrzna|walki powietrznej]], [[bombardowanie]] sił nieprzyjaciela oraz prowadzenie [[Wojska powietrznodesantowe|desantu powietrznego]] i [[Rozpoznanie lotnicze|rozpoznania lotniczego]].
Linia 8:
=== I wojna światowa ===
{{osobny artykuł|Luftstreitkräfte}}
Poprzedniczką Luftwaffe były ''Fliegertruppen'' (Die ''Fliegertruppen des deutschen Kaiserreiches'') utworzone [[1 października]] [[1913]] roku., Późniejpóźniej [[Luftstreitkräfte]]. Po zakończeniu [[I wojna światowa|I wojny światowej]] zostały rozwiązane na mocy postanowień punktów 198-202 [[Traktat wersalski|traktatu wersalskiego]]. Zabroniono [[Niemcy|Niemcom]] posiadania lotnictwa wojskowego, a cały posiadany sprzęt miał zostać przekazany aliantom. Punkt 202 [[Traktat wersalski|traktatu wersalskiego]] wymienia następujące rodzaje sprzętu:
* kompletne samoloty i wodnosamoloty, jak również pozostające w produkcji, naprawach czy montażu;
* sterowce zdolne do lotu, jak również pozostające w produkcji, naprawach czy montażu;
Linia 68:
[[Plik:Zniszczenia1939 0.jpg|thumb|Centrum [[Wieluń|Wielunia]] zniszczone przez Luftwaffe w pierwszych godzinach wojny – 1 września 1939]]
[[Plik:Polish civilian victims of German Luftwaffe terrorist attack 1939.jpg|thumb|Ofiary ostrzału ludności cywilnej przez Luftwaffe]]
Kiedy w roku [[1933]] władzę w Niemczech przejął [[Adolf Hitler|Hitler]], zaczął łamać postanowienia traktatu pokojowego. [[26 lutego]] [[1935]] kanclerz Rzeszy wydał rozkaz powołujący Luftwaffe do życia, a jej dowódcą został [[Narodowy socjalizm|nazistowski]] działacz oraz były pilot [[Hermann Göring]].
 
Dzięki zaangażowaniu dużych zasobów niemieckiej gospodarki, siły powietrzne zostały bardzo szybko odbudowane. Taktycy wojskowości opracowali nowe strategie walki powietrznej. Luftwaffe stało się pierwszą armią powietrzną zdolną do wspierania w walce oddziałów lądowych. Było to możliwe dzięki wykorzystaniu [[lotnictwo szturmowe|lotnictwa szturmowego]]. Dodatkowo generałowie niemieccy uznali, że siły powietrzne doskonale nadają się do zastraszania wroga poprzez przenoszenie ciężaru walk na dalekie zaplecze przemysłowe wroga (poprzez bombardowanie jego fabryk, węzłów komunikacyjnych, a także zastraszanie ludności cywilnej poprzez możliwość wykonywania nalotów na miasta).
 
=== Legion Kondor ===
Podczas wojny domowej w Hiszpanii nacjonalista gen. [[Francisco Franco|Franco]] uzyskał poparcie Hitlera. Niemcy wysłali sojusznikom do pomocy [[Legión Cóndor|Legion Kondor]]. Od sierpnia [[1936]] roku rozpoczęto przerzucanie wojsk. W Hiszpanii służyło ponad 100 samolotów oraz 5000 żołnierzy, pod dowództwem Hugo Sperrle. Pierwszy raz wykorzystano [[Messerschmitt|Messerschmitta Bf 109]] oraz [[Heinkel|Heinkel He 111]]. Niemcy doskonalili techniki wojny powietrznej.
 
[[26 kwietnia]] [[1937]] niemieckie bombowce dokonały zmasowanego nalotu na [[Kraj Basków|baskijskie]] miasto [[Guernica]]. Ogłoszono, że zginęło ponad 1000 osób, a 60% miasta legło w gruzach. Bombardowanie to wywołało oburzenie na świecie. Hiszpański malarz [[Pablo Picasso]] uwiecznił cierpienia ludności Guerniki w znanym obrazie o tym samym tytule.
 
=== Walki w Polsce i Francji ===
Linia 81:
 
Mimo dużej przewagi ilościowej i technologicznej podczas kampanii wrześniowej Luftwaffe poniosło ciężkie straty sięgające blisko jednej czwartej swoich sił zaangażowanych w operację przeciwko Polsce. Wbrew obiegowym, opartym o propagandę III Rzeszy opiniom, sprzętowe straty Luftwaffe były wyższe niż straty polskiego lotnictwa w okresie operacji wrześniowej<ref>{{cytuj stronę| url =http://www.krzysztofkopec.pl/podstrony/historia/straty.html | tytuł =Kampania wrześniowa, straty niemieckie | data dostępu = 19 września 2013| autor =Krzysztof Kopeć | język =pl}}</ref>.
<ref name="Najnowsza historia polityczna Polski. t. 3">{{Cytuj książkę | nazwisko = Pobóg-Malinowski | imię = Władysław | tytuł = Najnowsza historia polityczna Polski. t. 3 | miejsce = Londyn | rok = 1960 | język = pl}}</ref>
{{Cytuj książkę | nazwisko<ref name="Encyklopedia Pobóg-MalinowskiII |wojny imięświatowej">{{Cytuj = Władysławksiążkę | tytuł = NajnowszaEncyklopedia historiaII politycznawojny Polskiświatowej. tdz. 3cyt., | miejsce = Londyn | rok =s. 1960670 | język = pl}}</ref>
<ref name="Encyklopedia II wojny światowej">
{{Cytuj książkę | tytuł = Encyklopedia II wojny światowej. dz. cyt., s. 670 | język = pl}}</ref>
 
Swoją prawdziwą siłę Luftwaffe wykazała jednak dopiero podczas inwazji na [[Francja|Francję]] w roku [[1940]]. Samoloty szturmowe stanowiły znaczne wsparcie dla oddziałów [[czołg|pancernych]]. Koordynacja pomiędzy różnymi rodzajami wojsk była bezprecedensowa w historii sztuki wojennej, dzięki czemu możliwe stało się pokonanie [[Francja|Francji]] w krótkim czasie.
 
=== Bitwa o Anglię ===
Linia 95 ⟶ 93:
 
=== Ostatnie lata wojny ===
Przewaga [[Alianci II wojny światowej|aliantów]] w produkcji lotniczej doprowadziła w kolejnych latach do poważnego uszczuplenia sił Luftwaffe. W [[1944]] roku niemieckie siły lotnicze utraciły panowanie w powietrzu. Mimo iż [[United States Air Force|USAF]] tracił każdego miesiąca od 100 do 200 samolotów nad terenami III Rzeszy, alianci byli w stanie odrobić straty. Piloci niemieccy latający nawet kilka razy dziennie byli skrajnie wycieńczeni. Pomimo stale rosnącej produkcji (w samym 1944 roku wyprodukowano około 12.000 samych Messerschmittów Bf 109, oraz kilka tysięcy samolotów innych typów), Niemcy mieli coraz większe problemy z zaopatrzeniem w paliwo oraz nowych pilotów. Doprowadziło to pod koniec wojny do sytuacji, w której doświadczeni piloci wykonywali kilka lub kilkanaście lotów dziennie, a młodzi piloci ginęli w przeciągu kilku pierwszych misji.
 
Na froncie wschodnim lotnictwo niemieckie było znacznie mniej aktywne, niż w początkowym okresie wojny. Przewagę w powietrzu udawało się utrzymać lokalnie, jak np. nad powstańczą Warszawą. Samoloty radzieckie rozpoczęły patrole powietrzne dopiero w połowie września, więc przez większość [[powstanie warszawskie|powstania warszawskiego]] Luftwaffe mogła bezkarnie wspierać działania oddziałów walczących z oddziałami polskimi.
 
1 stycznia [[1945|1945 roku]] dowództwo Luftwaffe zdecydowało się na ostatnią, zmasowaną ofensywę lotniczą, [[Operacja Bodenplatte|operację „Bodenplatte”]]. Polegała ona na zmasowanym ataku samolotów myśliwskich i szturmowych na alianckie lotniska w Belgii i Holandii. Mimo zniszczenia kilkuset samolotów alianckich, Niemcy poniosły klęskę, tracąc wielu doświadczonych pilotów – na ironię – w dużej mierze poprzez ostrzał własnych jednostek obrony przeciwlotniczej.
 
Pod koniec wojny Luftwaffe wprowadziła do uzbrojenia wiele nowatorskich typów samolotów. Najbardziej znany jest pierwszy wprowadzony do służby [[Samolot odrzutowy|odrzutowiec]], [[Messerschmitt Me 262]]. Innymi były [[Arado Ar 234]], [[Messerschmitt Me 163]] czy [[Heinkel He 162]]. Nie były one jednak w stanie odwrócić sytuacji strategicznej Niemiec.
Linia 151 ⟶ 149:
|}
 
=== Luftwaffe -Experten ===
Inaczej niż w większości państw biorących udział w wojnie, Niemcy nie stosowali tytułu asa lotniczego (u aliantów miano asa otrzymywał pilot, który zestrzelił ponad 5 samolotów wroga) używali tytułu „Expert” przysługiwał on każdemu niemieckiemu pilotowi, który zestrzelił 10 samolotów wroga. Najbardziej znani to [[Erich Hartmann]] – 352 zestrzelenia (najwyższy wynik wszech czasów), [[Walter Nowotny]] – 258 zwycięstw (jako pierwszy w historii przekroczył liczbę zestrzeleń 250 samolotów nieprzyjaciela),[[Hans Joachim Marseille|Hans-Joachim Marseille]] – 158 zestrzeleń, Generał [[Adolf Galland]] – 104 zestrzelenia, [[Josef Priller]] – 101 zestrzeleń.
 
Linia 235 ⟶ 233:
 
=== Jednostki naziemne ===
* '''JednoskiJednostki strzelców spadochronowych:'''
** [[1 Armia Spadochronowa]]
** [[Korpus Spadochronowo-Pancerny Hermann Göring]] (Fallschirm-Panzer-Korps Hermann Göring)
Linia 253 ⟶ 251:
** [[VI Korpus Flak]]
** [[Korpus Flak do zadań specjalnych]]
* '''Jednostki łączności''' – Luftnachrichten DienstLuftnachrichtentruppen – zajmowały się oprócz łączności, także obsługą stacji radarowych (Flugmeldemess StellungenFlugmeldemessstellungen) oraz stacji naprowadzania samolotów – system nawigacyjny Y – (Jägerleit-Stellungen''Jägerleitstellungen''); najwyższą jednostką organizacyjną był pułk (regiment); funkcjonowały na 3 poziomach:
** technicznym – badania, rozwój, produkcja wyposażenia radiolokacyjnego i radiowego;
** administracyjnym – Luftgau;
** operacyjnym – Luftnachrichten-Regiment pzydzielanoprzydzielano Jagdkorps, Jagddivision, Jagdfliegerführer, a Luftnachrichten-Abteilung – Nachtjagdraumführer
* '''Jednostki zabezpieczenia'''
* '''Jednostki saperów'''
Linia 263 ⟶ 261:
 
=== Administracja i zaopatrzenie ===
Podstawową jednostką były okręgi lotnicze [[Luftgau]], obejmujące począkowopoczątkowo terytorium Rzeszy, a potem również krajów okupowanych. Odpowiedzialne były za kwestie administracyjne, szkolenie, zaopatrzenie i obronę naziemną.
 
== Wyposażenie (do 1945) ==
Linia 298 ⟶ 296:
* [[Junkers Ju 88]] – 15 000
* [[Junkers Ju 188]] – 1200
* [[Junkers Ju 288]]
 
'''Ciężkie bombowce'''
Linia 336 ⟶ 334:
 
=== Samoloty specjalne ===
* [[Heinkel He 111#He 111Z|Heinkel He 111Z]]
 
=== Samoloty szkolne i łącznikowe ===
Linia 401 ⟶ 399:
|commons = Category:Luftwaffe (Bundeswehr)
}}
Po wojnie w [[Niemiecka Republika Demokratyczna|NRD]] i [[Niemcy|RFN]] utworzono nowe siły powietrzne. Ich rozwój był głównie podporządkowany [[zimna wojna|zimnej wojnie]]. Zachodnie siły powietrzne zostały powołane do życia w roku [[1955]]. Niemcy z obu stron [[Mur Berliński|Muru Berlińskiego]] wykorzystywali samoloty zaprojektowane przez obie strony zimnej wojny. W 1989 roku Luftwaffe składało się z 12 skrzydeł myśliwsko-bombowych (JBG) z 9 eskadrami Tornado, 4 eskadrami F-4F i 6 eskadrami Alpha Jetów, dwóch skrzydeł myśliwskich (JG) z 4 eskadrami F-4F oraz dwóch skrzydeł rozpoznawczych (AG) z 4 eskadrami RF-4E. Oprócz nich w barwach dwóch skrzydeł Bundesmarine latały cztery eskadry Tornado. Chociaż F-104 Starfighters przestały pełnić służbę w 1987, ostatnie egzemplarze latały w celu uzyskania nalotów w okresie przejściowym. Do 1989 roku zdemobilizowano dwie jednostki uzbrojone uprzednio w pociski balistyczne [[MGM-31A Pershing I]]<ref>[http://www.microarmormayhem.com/NATO_ORDER_OF_BATTLE_mod_8.doc NATO ORDER OF BATTLE 1989 V8.6].</ref>. W latach 1991-1996 110 ze 175 samolotów F-4F Phantom II przeszło modernizację ''Improved Combat Efficency'' (ICE), skupiającą się na wymianie awioniki, montażu radaru Hughes AN/APG-65 i integracji z pociskami [[AIM-120 AMRAAM]], ostatnie Phantomy pożegnano 29 czerwca 2013<ref>[http://www.altair.com.pl/news/view?news_id=10903 Pożegnanie niemieckich Phantomów.] Altair, 10 lipca 2013.</ref>. W 2011 Luftwaffe posiadały około 24 baterii przeciwlotniczych systemu [[MIM-104 Patriot]]. W 2012 i 2013 wycofano dwa z trzech batalionów, które eksploatowały ten system, pozostawiając 14 baterii.
 
Jedyną zbrojną akcją Luftwaffe po wojnie była przeprowadzona w roku 1999 operacja pokojowa w [[Kosowo|Kosowie]]. Samoloty [[NATO]] bombardowały [[Serbia|Serbię]], a niemieckie maszyny [[zwiad elektroniczny|zwiadu elektronicznego]] zapewniały im bezpieczeństwo. Mimo że siły Luftwaffe nikogo nie zabiły, użycie ich w konflikcie wywołało w RFN spore kontrowersje{{fakt|data=2010-03}}.
Linia 556 ⟶ 554:
| 4
| Leck<br />Husum
| Flugabwehrraketengeschwader 1 (FlaRakG 1)
| MIM-104
|
| 1959
| [[Leck (Niemcy)|Leck]]<br />[[Husum (Szlezwik-Holsztyn)|Husum]]
Linia 568 ⟶ 566:
==== Obecne ====
{| class="wikitable"|}
! style="text-align: left; background:lightsteelblue;"| Zdjęcie
! style="text-align:left; background:lightsteelblue;"| Samolot
! style="text-align:left; background:lightsteelblue;"| Producent
! style="text-align:left; background:lightsteelblue;"| Typ
! style="text-align:left; background:lightsteelblue;"| Wersja
! style="text-align:left; background:lightsteelblue;"| Liczba sztuk<ref>[http://www.flightglobal.com/airspace/media/reports_pdf/world-air-forces-2014-108161.aspx World Air Forces 2014, 5 grudnia 2013, flightglobal.com] Dostęp: 2014-01-12.</ref>
! style="text-align:left; background:lightsteelblue;"| Uwagi
|-
! style="align: center; background: lavender;" colspan="7" | [[Samolot myśliwski|Samoloty myśliwskie]]
|-
| [[Plik:Eurofighter 9803 5.jpg|100px]] || [[Eurofighter Typhoon]] || {{Państwo|GBR}}<br />{{Państwo|DEU}}<br />{{Państwo|ITA}}<br />{{Państwo|ESP}} || Myśliwiec wielozadaniowy || EF-2000<hr>EF-2000T || 90<hr>22 || Zamówiono 143.
|- style="background:#efefef; color:black"
| [[Plik:AGM-88 and AIM-9 on Tornado.jpg|100px]] || [[Panavia Tornado]] || {{Państwo|GBR}}<br />{{Państwo|DEU}}<br />{{Państwo|ITA}} || Myśliwiec szturmowy<hr>Walka elektroniczna/[[Wild Weasel|SEAD]]<hr>Treningowy || IDS<hr>ECR<hr>IDS || 87<hr>29<hr>7 || Planowana redukcja do 85 sztuk.
|-
| || || || || || '''235''' ||
|-
! style="align: center; background: lavender;" colspan="7" | [[Samolot transportowy|Samoloty transportowe]] i [[Tankowanie w powietrzu|Powietrzne tankowce]]
|-
| || Bombardier Global Express || {{Państwo|CAN}} || Transport VIP || Global Express 5000 || 4 ||
|- style="background:#efefef; color:black"
| [[Plik:15+02 Airbus A319-133X CJ (cropped).JPG|100px]] || [[Airbus A319]] || {{Państwo|DEU}} || Transport VIP || Airbus A319-115CJ || 2 ||
|-
| [[Plik:Airbus A340 of the German government 16+01.jpg|100px]] || [[Airbus A340]] || {{Państwo|FRA}} || Transport VIP || A340-313X VIP || 2 || Odkupione od [[Lufthansa|Lufthansy]], 16+01 „Konrad Adenauer“Adenauer”, 16+02 „Theodor Heuss“Heuss”, zastąpiły Airbusy A310 VIP.
|- style="background:#efefef; color:black"
| [[Plik:Airbus A310 MRTT 2.jpg|100px]] || [[Airbus A310 MRT]]T || {{Państwo|FRA}} || Transportowy/[[MEDEVAC]]<hr>Transportowy/Tankowiec || A310-304 PAX<hr>A310-304 MRTT || 1<hr>4 || 4 odkupione od Luftwaffe, 1 po Interflug. 10+24 „Otto Lilienthal“Lilienthal”, 10+25 „Hermann Köhl“Köhl”, 10+26 „Hans Grade“Grade”, 10+27 „August Euler“Euler” i 10+23 „Kurt Schumacher“Schumacher”.
|-
| [[Plik:Luftwaffe C160D.jpg|100px]] || [[Transall C-160]] || {{Państwo|DEU}} || Transportowy || C-160D || 71 || Zostaną zastąpione przez 40 [[Airbus A400M]].
Linia 598 ⟶ 596:
| || || || || || '''84''' ||
|-
! style="align: center; background: lavender;" colspan="7" | [[Samolot szkolno-treningowy|Samoloty szkolno-treningowe]]
|-
| || [[Beechcraft T-6 Texan II]] || {{Państwo|USA}} || szkolenie podstawowe || T-6A || 69 || W Sheppard Air Force Base, w malowaniu USAF.
Linia 608 ⟶ 606:
| || || || || || '''110''' ||
|-
! style="align: center; background: lavender;" colspan="7" | [[Śmigłowiec|Śmigłowce]]
|-
| [[Plik:Berlin Airshow 2008.jpg|100px]] || [[Sikorsky CH-53 Sea Stallion]] || {{Państwo|USA}}<br />{{Państwo|DEU}} || Ciężki śmigłowiec transportowy/[[Search and Rescue|CSAR]] || CH-53G<br />CH-53GS/GE<br />CH-53GA || 38<br />25<br />1 || Pierwotnie dla zastąpienia UH-1 planowano dla lotnictwa 42 [[NHI NH90]], ostatecznie armia otrzyma 80 sztuk, a Luftwaffe przejęła CH-53.
Linia 616 ⟶ 614:
| || || || || || '''67''' ||
|-
! style="align: center; background: lavender;" colspan="7" | Inne
|-
| [[Plik:EuroHawk.JPG|100px]] || [[RQ-4 Global Hawk]] || {{Państwo|USA}}<br />{{Państwo|DEU}} || [[Bezzałogowy aparat latający|Strategiczny BSL]] || RQ-4B Block 20 EuroHawk || 1 || Zamówiono 5, budowane przez Northrop Grumman, doposażane przez EADS.
Linia 624 ⟶ 622:
| || || || || || '''4''' ||
|-
! style="align: center; background: lavender;" colspan="7" | Suma
|- style="background:#efefef; color:black"
| || || || || || '''500''' ||
Linia 729 ⟶ 727:
{{Wikisłownik|Luftwaffe}}
* [[Messerschmitt]]
* [[Royal Air Force|RAF]]
 
{{Przypisy}}
Linia 741 ⟶ 738:
{{Narodowy socjalizm}}
{{Siły powietrzne państw członkowskich NATO}}
{{Kontrola autorytatywna}}
 
{{DEFAULTSORT:Niemcy}}
[[Kategoria:Luftwaffe| ]]
 
[[ar:سلاح الجو الألماني (الاتحادي)]]
[[ja:ドイツ空軍]]