Lorenzo Da Ponte: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja nieprzejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
m Kocurwaclaw przeniósł stronę Lorenzo da Ponte do Lorenzo Da Ponte
+ sekcja Biografia
Linia 2:
'''Lorenzo Da Ponte''' (ur. [[10 marca]] [[1749]] w [[Vittorio Veneto|Ceneda]] koło [[Wenecja|Wenecji]] jako '''Emmanuele Conegliano''' - zm. [[17 sierpnia]] [[1838]] w [[Nowy Jork|Nowym Jorku]]) - autor librett dla wielu kompozytorów, jednak znany jest głównie jako autor librett do oper [[Wolfgang Amadeusz Mozart|Mozarta]], są to: ''[[Wesele Figara (opera)|Wesele Figara (KV 492)]]'', ''[[Così fan tutte|Così fan tutte (KV 588)]]'' i ''[[Don Giovanni (KV 527)]]''.
 
== Biografia ==
ByłLorenzo Da Ponte był [[Żydzi|Żydem]] z urodzenia, najstarszym synem wdowca Geronimo Conegliano, który w roku 1764 przeszedł na katolicyzm, aby móc się ponownie ożenić. Trzej jego synowie, w tym Lorenzo przyjęli wyznanie rzymsko-katolickie. Emanuele, tak jak było w zwyczaju, przyjął imię Lorenzo Da Ponte od biskupa [[Diecezja Vittorio Veneto|Cenedy]] (obecnie część miasta [[Vittorio Veneto]]), który go ochrzcił. Dzięki biskupowi wszyscy trzej bracia podjęli studia w seminarium w Cenedzie. Po śmierci biskupa w roku 1768, Lorenzo przeniósł się do seminarium w [[Portogruaro]], gdzie w roku 1770 przyjął [[święcenia niższe]] i został profesorem literatury. W roku 1773 został wyświęcony na księdza. W tym czasie zaczął tworzyć poezję w języku włoskim i w łacinie jak np. oda do wina ''Ditirambo sopra gli odori''.
 
=== Wenecja ===
W roku 1773 przeniósł się do Wenecji, gdzie pracował jako nauczyciel łaciny, włoskiego i francuskiego. Prowadził rozwiązłe życie. Będąc księdzem w kościele San Luca, miał kochankę i dwoje dzieci. W roku 1779 oskarżono go o życie w [[konkubinat|konkubinacie]] i wygnano na piętnaście lat z Wenecji.
 
=== Wiedeń ===
Przeniósł się do [[Gorycja|Gorycji]], która należała wtedy do [[Austria|Austrii]] i pracował jako pisarz. Jego przyjaciel [[Caterino Mazzolà]] zaproponował mu pracę w teatrze, gdzie da Ponte miał tłumaczyć libretta. Dał mu również list polecający skierowany do kompozytora [[Antonio Salieri|Antonia Salieriego]]. Dzięki jego pomocy uzyskał posadę librecisty we włoskim teatrze w Wiedniu.
 
W Wiedniu został również nadwornym poetą cesarza [[Józef II Habsburg|Józefa II]]. Wraz ze śmiercią Józefa II w roku 1790, da Ponte stracił patrona. Ponieważ nie uzyskał wsparcia od nowego cesarza, [[Leopold II Habsburg|Leopolda]], a także nie mógł jeszcze powrócić do Wenecji, zdecydował się wyjechać wraz z Nancy Grahl (z którą ostatecznie miał czworo dzieci) do Londynu.
 
=== Londyn ===
W roku 1803 został librecistą w [[Her Majesty's Theatre|King's Theatre]] w Londynie, gdzie mieszkał do 1805. Z powodu długów i bankructwa musiał uciekać do Stanów Zjednoczonych.
 
=== Stany Zjednoczone ===
Początkowo osiedlił się w [[Nowy Jork|Nowym Jorku]], później w [[Sunbury (Pensylwania)|Sunbury]] w Pennsylwanii, gdzie przez krótki czas prowadził sklep z żywnością oraz udzielał prywatnych lekcji włoskiego. Wrócił do Nowego Jorku, by otworzyć księgarnię. Zaprzyjaźnił się wtedy z [[Clement Clarke Moore|Clementem Clarkiem Moore'em]] i dzięki niemu uzyskał pozycję pierwszego profesora literatury włoskiej w [[Columbia University|Columbia College]]<ref>Program festiwalu [[Mozartiana]] 2012.</ref>. Był pierwszym wykładowcą będącym księdzem katolickim, i jednocześnie pierwszym Żydem z pochodzenia. W Nowym Jorku doprowadził do wystawienia w 1825 opery ''[[Don Giovanni (KV 527)|Don Giovanni]]''. Promując trasę koncertową swojej siostrzenicy Giulii Da Ponte, wprowadził do USA muzykę [[Gioacchino Rossini|Gioacchina Rossiniego]].