Wersja z 09:58, 20 lut 2014 edytuj Damian Wesołowski (dyskusja \| edycje) Redaktorzy 2103 edycje drobne merytoryczne ← poprzednia edycja		Wersja z 17:24, 16 mar 2014 edytuj anuluj edycję DrPZ (dyskusja \| edycje) Redaktorzy 18 240 edycji m poprawa linków do przek., WP:SK, drobne redakcyjne następna edycja →
Linia 2: {{Władczyni infobox \| królowa = Olimpias \| tytulatura = \| grafika = [[Plik:Olympias.jpg\|230px]] \| herb grafika = \| sygnatura grafika = \| tytuł = królowa Macedonii \| od = \| do = \| żona władcy = [[Filip II Macedoński\|Filipa II]] \| poprzedniczka = \| następczyni = \| 2 tytuł = regentka Epiru \| 2 od = [[325 p.n.e.]] \| 2 do = [[317 p.n.e.]] \| 2 poprzedniczka = \| 2 następczyni = \| 3 tytuł = regentka Macedonii \| 3 od = [[317 p.n.e.]] \| 3 do = [[316 p.n.e.]] \| 3 poprzedniczka = \| 3 następczyni = \| dynastia = [[Ajakidzi]] \| koronowana = \| urodzona = ok. [[375 p.n.e.]] \| zmarła = [[316 p.n.e.]] \| pochowana = \| ojciec = [[Neoptolemos I z Epiru]] \| matka = \| mąż = [[Filip II Macedoński]] \| dzieci = [[Aleksander Macedoński]],<br />[[Kleopatra z Macedonii\|Kleopatra]] \| odznaczenia = \| commons = Category:Olympias \| source = \| quote = }} '''Olimpias''' ([[Język grecki\|gr.]]: ''Ỏλυμπιάς'', ''Olympiás'') (ur. ok. [[375 p.n.e.\|375]], zm. [[316 p.n.e.]]) – królowa [[Starożytna Macedonia\|Macedonii]], regentka [[Epir]]u w latach [[325 p.n.e.\|325]]-[[317 p.n.e.]], potem [[Starożytna Macedonia\|Macedonii]] od [[317 p.n.e.]] do swej śmierci. Córka [[Neoptolemos I z Epiru\|Neoptolemosa I]], króla [[Epir]]u z dynastii [[Ajakidzi\|Ajakidów]], żona [[Filip II Macedoński\|Filipa II]], króla [[Starożytna Macedonia\|Macedonii]], matka [[Aleksander Macedoński\|Aleksandra Macedońskiego]] i [[Kleopatra z Macedonii\|Kleopatry]]. Linia 47: Ta decyzja, dotycząca sojuszu z Macedonią, była dla króla [[Epir]]u początkiem kłopotów, bowiem [[Filip II Macedoński\|Filip]] postanowił przejąć kontrolę nad jego krajem. Ok. r [[350 p.n.e.]] Arybbas musiał uznać zależność od [[Starożytna Macedonia\|Macedonii]]. Filip zabrał na swój dwór brata żony Olimpias, [[Aleksander I z Epiru\|Aleksandra]]. W r. [[342 p.n.e.]] doszło do zmiany na tronie [[Epir]]u, kiedy to [[Arybbas z Epiru\|Arybbas]] został usunięty przez Macedończyka na rzecz dwudziestoletniego szwagra [[Aleksander I z Epiru\|Aleksandra I]]. Małżeństwo ich było bardzo burzliwe, bowiem wielożeństwo [[Filip II Macedoński\|Filipa]] oraz zazdrosne usposobienie Olimpias prowadziło do stopniowego odsuwania się od siebie. Gdy zmarła królowa matka [[Eurydyka I z Macedonii\|Eurydyka I]] (ok. r. [[340 p.n.e.]]), Olimpias, jako matka następcy tronu zajęła przypuszczalnie miejsce teściowej. Otrzymała także, pomimo oziębienia małżeńskiego, honorowe przywileje jako przyszła królowa matka i jej posąg był jednym z pięciu wystawionych w olimpijskim ''Filippeion''. W r. [[337 p.n.e.]] doszło jednak do ostatecznego zerwania małżeństwa, gdy [[Filip II Macedoński\|Filip]] postanowił poślubić Macedonkę, [[Kleopatra ~~(żona Filipa)~~Eurydyka\|Kleopatrę]], która była podopieczną Attalosa. Dał jej na ślubie tradycyjne imię rodowe, Eurydyka, co spowodowało podejrzenia, że zostałaby królową matką, gdyby urodziła syna. Doszło z tego powodu do wielkiego napięcia między Filipem, Olimpias i [[Aleksander Macedoński\|Aleksandrem]]. Olimpias będąc wściekła, zaatakowała go. Z tego powodu król postanowił się z nią rozwieść. [[Aleksander Macedoński\|Aleksander]] stanął po jej stronie. Olimpias postanowiła wyjechać z synem do [[Epir]]u, gdzie próbowała namówić swego brata [[Aleksander I z Epiru\|Aleksandra I]], by wypowiedział wojnę [[Filip II Macedoński\|Filipowi II]] i [[Starożytna Macedonia\|Macedonii]]. Jednak były mąż był szybszy od niej, bowiem dał szwagrowi [[Kleopatra z Macedonii\|Kleopatrę]], swą córkę z żony Olimpias, za żonę. W r. [[336 p.n.e.]], podczas wielkiego październikowego święta w [[Wergina\|Ajgaj]], doszło do ślubu między [[Kleopatra z Macedonii\|Kleopatrą]], a jej wujem Aleksandrem I. Macedończyk zaprosił wielu wybitnych przedstawicieli państw greckich, arystokratów bałkańskich oraz ważnych rodaków. W czasie trwania ślubu [[Filip II Macedoński]] został zamordowany przez [[Pauzaniasz z Orestis\|Pauzaniasza z Orestis]]. Jego następcą na tronie macedońskim został syn z małżeństwa z Olimpias, [[Aleksander Macedoński]]. Podejrzewano ją, iż uknuła spisek, który doprowadził do morderstwa króla. Chciała w ten sposób zachować wpływy i zapewnić sukcesję Aleksandrowi. == Czasy panowania Aleksandra == Linia 61: [[Eurydyka III z Macedonii\|Eurydyka III]], wykorzystując popularność u części weteranów i pomoc zwolenników Kassandra, dokonała zamachu stanu. Wezwała [[Kassander\|Kassandra]], by przyłączył się do niej, po czym kazała w imieniu męża rozwiązać armie [[Poliperchon]]towi i [[Antygon I Jednooki\|Antygonowi]] oraz oddać wojsko [[Kassander\|Kassandrowi]], któremu król [[Filip Arrhidaeus\|Filip III]] przekazał administrację państwa. Z tego powodu Olimpias została zmuszona natychmiast zareagować. Po zabraniu [[Aleksander IV Macedoński\|Aleksandra IV]], wojska [[Poliperchon]]ta oraz gwardii [[Molossowie\|Molossów]], przybyła do granicy macedońskiej zwanym Euja, gdzie stawiła czoło wrogom. Macedończycy uciekli, pozostawiając [[Eurydyka III z Macedonii\|Eurydykę]] i [[Filip Arrhidaeus\|Filipa III Arridajosa]]. Olimpias kazała ich uwięzić, po czym kazała zasztyletować króla, a [[Eurydyka III z Macedonii\|Eurydyce]] popełnić samobójstwo. Następnie wybrała sto osób uważanych za zwolenników [[Kassander\|Kassandra]] i kazała ich stracić, zapewne po procesie przed zgromadzeniem. Postanowiła także zniszczyć grób Jollasa, brata [[Kassander\|Kassandra]], jako podejrzanego o podanie trucizny [[Aleksander Macedoński\|Aleksandrowi]]. W r. [[317 p.n.e.]] [[Kassander]] postanowił zaatakować Olimpias w [[Pydna\|Pydnie]], po czym zmusił ją do kapitulacji. Po daniu jej gwarancji zachowania życia, postanowił jednak zmienić decyzję. Oskarżył ją przed sądem o zorganizowanie mordu na [[Filip Arrhidaeus\|Filipie III]], [[Kleopatra ~~(żona Filipa)~~Eurydyka\|Kleopatrze]] i jej dziecku. Był on prawdopodobnie oskarżycielem, bowiem był opiekunem (''epimeletes'') [[Aleksander IV Macedoński\|Aleksandra IV]]. Sprawa odbywała się przed zgromadzeniem Macedończyków bez jej udziału. W r. [[316 p.n.e.]] wydano na niej zaocznie wyrok śmierci. Gdy otrzymała wyrok zażądała procesu „przed wszystkimi Macedończykami”. [[Kassander]], obawiając się spełnienia tego żądania, wysłał wówczas dwustu żołnierzy, celem zgładzenia Olimpias. Żaden z nich nie miał odwagi tego uczynić. Wówczas [[Kassander]] namówił do dokonania zabójstwa na niej krewnych tych, których kazała stracić. Po pewnym czasie stronnicy Olimpias zorganizowali w okolicach Pydny pogrzeb oraz wznieśli nad jej zwłokami wysoki [[Kurhan\|tumulus]]. == Olimpias we współczesności == * [[Karol Bunsch]] jej imieniem zatytułował powieść historyczną [[Olimpias (powieść)\|Olimpias]] – pierwszą część trylogii o Aleksandrze Wielkim. * [[Angelina Jolie]], aktorka amerykańska, grała królową Olimpias w filmie [[Oliver Stone\|Olivera ~~Stone'a~~Stone’a]] ''Aleksander'' ([[2004]] r.); [[Colin Farrell]] grał rolę Aleksandra Wielkiego, a [[Val Kilmer]] Filipa II. == Bibliografia == Linia 74: {{Kontrola autorytatywna}} [[Kategoria:Macedońskie królowe]]▼ [[Kategoria:Ajakidzi]] ▲[[Kategoria:Macedońskie królowe]] [[Kategoria:Zmarli w IV wieku p.n.e.]]

Olimpias: Różnice pomiędzy wersjami