Irygacja (rolnictwo): Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
drobne techniczne |
|||
Linia 1:
[[Plik:Crops Kansas AST 20010624.jpg|mały|Widoczne na zdjęciu satelitarnym koliste pola, w [[Kansas]] w USA, są efektem nawadniania za pomocą obrotowych [[Deszczownia (rolnictwo)|deszczowni]] zamontowanych na kołowym podwoziu. Woda dostarczana jest do osi instalacji (ang. ''center pivot irrigation''<ref>por. Wikipedia: [[:en:Center pivot irrigation|center pivot irrigation]] {{lang|en}}</ref>). Koliste pola mają tu średnicę od 800 do 1 600 m. Ciemnozielone pola to [[Kukurydza zwyczajna|kukurydza]], jasnozielone - [[sorgo]], żółto-złociste - [[pszenica zwyczajna|pszenica]] a brązowe to zaorane pola.|203x203px]]
[[Plik:Podlewanie II.jpg|thumb
'''Irygacja (nawadnianie, system irygacyjny)''' – jeden z systemów [[melioracja|melioracji]] polegający na dostarczaniu [[woda|wody]] do [[gleba|gleby]] w celu zapewnienia odpowiednich warunków [[
Stosowana od starożytności ([[starożytny Egipt]], [[Mezopotamia]], [[starożytny Iran]], [[Indie]], [[Sri Lanka]], [[Chińska Republika Ludowa|Chiny]], [[Peru]]). Wielowiekowy rozwój [[rolnictwo|rolnictwa]] nawadnianego doprowadził do wykształcenia się odmiennych systemów nawadniania. Różnią się one od siebie czynnościami nieznanymi innym systemom rolnictwa: sposobami poboru wód i ich doprowadzenia na miejsce przeznaczenia (na pole uprawne), sposobami rozprowadzania wód po polu, sposobami [[Podnoszenie wód|podnoszenia wód]] (gdy ich poziom jest niższy niż poziom pola, wyrównywaniem lub niwelacją poziomu pól, jeśli są one nierówne oraz ewentualnie sposobem odprowadzenia nadmiaru wód).
Źródłem wody mogą być zbiorniki wodne naturalne i sztuczne, wody powodziowe, rzeki, kanały, studnie i [[ścieki]]. Budowa i eksploatacja urządzeń nawadniających jest kosztowna, dlatego opłacają się one tylko w produkcji intensywnej. Niekiedy z wodą wprowadza się również [[Żywienie mineralne roślin|składniki pokarmowe]] roślin, gdy wykorzystuje się ścieki lub dodaje [[nawozy|nawóz]] do wody deszczowanej. Przy [[deszczowanie|deszczowaniu]] roślin następuje zmywanie licznych [[szkodniki|szkodników]], takich jak [[mszyce]], [[przędziorki]], [[pchełki]]. Stopień tego zmywania zależy od gatunku rośliny – najsilniejsze jest na [[Bób|bobiku]], [[kapusta|kapuście]] i [[buraki|burakach]], znacznie słabsze na [[ziemniak]]ach, [[lucerna (roślina)|lucernie]] i [[koniczyna|koniczynie]]. Nawadnianie może mieć także skutki ujemne, jeżeli wykonuje się je zbyt często, zbyt intensywnie (niszczenie struktury gleby podczas deszczowania) lub dawki polewowe są zbyt duże. Ilość wody, która powinna być dostarczona w ciągu [[okres wegetacyjny|okresu wegetacyjnego]], zależy od potrzeb wodnych roślin, planowanego plonu, ilości opadów i stanu uwilgotnienia gleby, a także od systemu nawadniania; wynosi ona od kilku do kilkunastu tys. m³/ha. Jednorazowe dostarczenie takiej ilości wody przekraczałoby maksymalną pojemność wodną czynnej warstwy gleby, dlatego normę dzieli się na dawki polewowe i dostarcza je w odpowiednich odstępach czasu, stosownie do potrzeb roślin. Nieodpowiednie nawadnianie może spowodować nadmierne uwilgotnienie gleby, a nawet doprowadzić do zabagnienia. Ujemną konsekwencją nawadniania jest zubożenie naturalnych zbiorników wody, wymywania składników pokarmowych (ługowanie) i zagrożenie chorobami przenoszonymi razem z wodą lub ściekami i skażenie gleb wodami niedostatecznie czystymi.
'''W zależności od sposobu rozprowadzania wody rozróżnia się następujące rodzaje nawadniania''':
| |||