Pieniny: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
m Wycofano edycje użytkownika 37.7.57.41 (dyskusja). Autor przywróconej wersji to Ptaq.
Linia 5:
|mapa=514.12 Pieniny.png
|opis mapy=Zasięg regionu w obrębie Polski
|megaregion=[[Region karpacki|Region Karpacki]]
|prowincja=[[Karpaty Zachodnie]]
|podprowincja=[[Centralne Karpaty Zachodnie]]
Linia 25:
[[Plik:Lesnica a6.jpg|thumb|[[Sokolica (Pieniny)|Sokolica]], [[Sama Jedna]] i dolina Leśnego Potoku]]
[[Plik:Przełom Białki a4.jpg|thumb|Przełom Białki i [[Kramnica]]]]
 
{{commonscat|Pieniny}}
{{Siostrzane projekty
|commons = Category:Pieniny
|słownik =
|źródła =
|cytaty = Pieniny
|news =
|books =
|podróże =
|species =
|wikiwerek =
}}
 
'''Pieniny''' ([[Regionalizacja fizycznogeograficzna Polski|514.12]]) – [[pasmo górskie]] w południowej [[Polska|Polsce]] i północnej [[Słowacja|Słowacji]], stanowiące najwyższą część długiego, porozdzielanego pasa [[Formacja skalna|skałek]] [[wapień|wapiennych]] ([[Pieniński Pas Skałkowy]]).
Linia 61 ⟶ 72:
 
=== Fauna ===
Z różnorodnością siedlisk związana jest bogata [[fauna]]. Uważa się, że w Pieninach występuje połowa znanych w Polsce gatunków zwierząt (13–15 tys. gatunków). Większość stanowią [[bezkręgowce]], wśród nich gatunki [[owady|owadów]] nie występujące nigdzie indziej w Polsce (np. [[niepylak apollo]]). Na terenie Pienin żyje 10 gatunków [[płazy|płazów]], w tym: [[traszka|traszki]], [[żabaŻabowate|żaby]], [[Ropuchowate|ropuchy]], [[kumak]]i, [[salamandra plamista]] oraz [[gady]]: [[jaszczurki]]: [[jaszczurka zwinka|zwinka]] i [[jaszczurka żyworodna|żyworodna]], [[padalec zwyczajny]], [[węże]]: [[żmija zygzakowata]], [[gniewosz plamisty]], [[zaskroniec zwyczajny]].
Różnorodność siedlisk i obecność [[zbiornik wodny|zbiorników wodnych]] decydują również o dużej liczbie gatunków [[ptaki|ptaków]] drapieżnych, wodnych, leśnych, polnych, [[Sowy|sów]] itp.
 
Wśród 61 gatunków [[ssaki|ssaków]] przeważają drobne [[gryzonie]] i [[nietoperze]]. Duże ssaki, ze względu na niewielki rozmiar pasma oraz zabudowę utrudniającą migrację z innych pasm górskich, występują stosunkowo rzadko. Żyją tutaj [[dzik]]i, [[sarna|sarny]] i [[jeleń|jelenie]], w dolinie Dunajca [[Wydra europejska|wydry]], natomiast populację [[ryś|rysia]] ocenia się na kilka sztuk. [[Żbik]] prawdopodobniej już nie występuje, natomiast obserwowane ślady [[wilk]]a i [[niedźwiedź brunatny|niedźwiedzia]] pochodzą od zwierząt zachodzących tutaj z innych obszarów, np. Magury Spiskiej.
 
=== Ochrona przyrody ===
Linia 77 ⟶ 88:
 
=== Turystyka ===
Pieniny, zwłaszcza ich środkowa część, są jednym z najatrakcyjniejszych regionów turystycznych w Polsce. Pod względem liczby turystów zajmują w Polsce drugie po [[Tatry|Tatrach]] miejsce. [[Władysław Ludwik Anczyc|Władysław Anczyc]] w [[1864]] stwierdził: ''"Kto nie był w Tatrach i Pieninach, ten nie był nigdzie i nic nie widział"''. O dużej popularności turystycznej Pienin decydują walory przyrodnicze i pozaprzyrodnicze tych gór, dobra [[Dostępność transportowa|dostępność komunikacyjna]] oraz dobrze zorganizowana [[baza noclegowa]] i [[infrastruktura turystyczna]]. Dodatkowo na ich atrakcyjność wpływa występowanie kwaśnych, nasyconych [[dwutlenek węgla|dwutlenkiem węgla]] [[woda mineralna|wód mineralnych]] zwanych [[Szczawa (woda mineralna)|szczawami]].
 
Atrakcją turystyczną na skalę europejską jest spływ tratwami [[Przełom Dunajca|Przełomem Dunajca]]. Równolegle (po słowackiej stronie rzeki) biegnie też szlak pieszo-rowerowy zwany [[Droga Pienińska|Drogą Pienińską]]. Interesujące są również ruiny [[zamek w Czorsztynie|zamku w Czorsztynie]] i gotycko-renesansowy [[zamek w Niedzicy]], a także (na terenach sąsiadujących z Pieninami) drewniane kościółki w [[Grywałd]]zie, [[Dębno (powiat nowotarski)|Dębnie Podhalańskim]], kościoły w [[Krempachy|Krempachach]] i [[Frydman]]ie. Po [[Jezioro Czorsztyńskie|Zbiorniku Czorsztyńskim]] kursują dla turystów statki pasażerskie białej floty tj. statek "Harnaś"<ref>[http://www.jezioroczorsztynskie.com/oferta.html Rejsy statkiem po Jeziorze Czorsztyńskim – oferta]</ref>, wykonujący 50-minutowe rejsy widokowe oraz statki "Halny" i "Dunajec" przewożące turystów pomiędzy zamkami w Niedzicy i Czorsztynie.
Linia 103 ⟶ 114:
# {{Cytuj książkę |tytuł=Pieniński Park Narodowy. Pieniny polskie i słowackie. Mapa 1:25&nbsp;000 |miejsce=Kraków |data=2006/07 |wydawca= Wyd. Kartograficzne Polkart Anna Siwicka |isbn= 83-87873-07-1}}
# {{Cytuj książkę |nazwisko=Strojny |imię=Władysław |tytuł=Pieniny |miejsce= Warszawa |data= 1987}}
 
== Linki zewnętrzne ==
* [http://www.youtube.com/watch?v=TIJ_y5iftKU Pieniny ukryte we mgle] - diaporama o magicznych wschodach słońca
* [http://www.polskiekrajobrazy.pl/Galerie/243:Pieniny/ Galeria zdjęć Pienin - gór, miasteczek, ludzi, zabytków i przyrody]