Riukiu: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
m Szczureq przeniósł stronę Wyspy Riukiu do Riukiu: KSNG podaje tę nazwę (bez "Wyspy") jako jedyną dla archipelagu |
wyjaśnienie kontrowersji nazewniczych (częściowe), poprawa nazw, słowo o geologii |
||
Linia 1:
{{Archipelag infobox
|nazwa = Riukiu
|zdjęcie = OkinawaHonto.JPG
|opis_zdjęcia = Okinawa, największa wyspa archipelagu
|kontynent =
|państwo = JPN
|wyspy = [[Okinawa (wyspa)|Okinawa]], [[Amami Ōshima]]
|liczba_wysp = >100
|morze = [[Morze Wschodniochińskie]], [[Morze Filipińskie]]
|wielkość = 4642
|rok = 2005
|populacja = 1 550 161
|gęstość = 333,93
|mapa_archipelagu = Plik:Location of the Ryukyu Islands.JPG
|galeria_commons = Category:Ryukyu Islands
|współrzędne = 27 N 128 30 E
}}
{{nihongo|'''Riukiu'''|南西諸島|Nansei Shotō}} – [[archipelag]] rozciągający się między [[Tajwan (wyspa)|Tajwanem]] a [[Kiusiu]]{{r|KSNG}}, należący do [[Japonia|Japonii]]. Japońska nazwa ''Nansei Shotō'' oznacza „Wyspy Południowo-Zachodnie”. Oddziela [[Morze Wschodniochińskie]] od [[Morze Filipińskie|Morza Filipińskiego]].
== Terminologia ==
Termin „wyspy Riukiu” może odnosić się zarówno do całego archipelagu, jak też do głównej grupy wysp tego archipelagu, {{nihongo|Ryūkyū Shotō|琉球諸島}}, która rozciąga się od Tajwanu do [[Okinawa (wyspa)|Okinawy]]{{r|KSNG}}. Ponadto używana bywa nazwa {{nihongo|Ryūkyū-rettō|琉球列島}} (grupa wysp, archipelag Ryūkyū), która określa wyspy należące do terytorium historycznego [[Królestwo Riukiu|Królestwa Riukiu]] i obszar kultury i [[Języki riukiuańskie|języków riukiuańskich]]: wyspy Amami, Okinawa, Miyako i Yaeyama.
Ryūkyū-shotō to grupa wysp leżąca poniżej 27 równoleżnika (wyspy Okinawa, Miyako i Yaeyama), na terytorium dzisiejszej [[Prefektura Okinawa|prefektury Okinawa]]. Północna część archipelagu Riukiu zwana jest [[Wyspy Satsunan|Satsunan Shotō]] 薩南諸島, czyli „wyspy na południe od [[Prowincja Satsuma|Satsumy]]”. Satsunan Shotō obejmuje wyspy Amami, które Satsuma oderwała od Królestwa Riukiu w 1609 r.
Dawna japońska nazwa Riukiu to '''Nantō''' (Wyspy Południowe). Japońskie kroniki z VIII wieku sugerują, że niektóre wyspy Nantō mogły być luźno związane z dworem Yamato. W XII wieku powstało tu niepodległe państwo, znane później jako [[Królestwo Riukiu]], którego terytorium rozciągało się od wysp Amami na północy po Yonaguni na południowym zachodzie. W 1609 r. królestwo straciło Amami, a w 1879 r. zostało całkowicie zaanektowane przez Japonię. W miejsce jego powstała prefektura Okinawa. Japonia przyłączyła do Okinawy także [[Daitō Shotō|wyspy Daitō]] (1892 r.) i [[Wyspy Senkaku|Senkaku]] (1895 r.), które z geograficznego punktu widzenia nie leżą w obrębie wysp Riukiu. Po drugiej wojnie światowej Riukiu okupowane były przez USA (Amami do 25 grudnia 1953 r., a Okinawa do 15 maja 1972 r.).
== Geologia ==
Wyspy Riukiu tworzą [[łuk wyspowy]], powstały ponad strefą [[subdukcja|subdukcji]] w miejscu styku [[płyta eurazjatycka|płyty eurazjatyckiej]] z [[płyta filipińska|płytą filipińską]]. Są to [[wyspa wulkaniczna|wyspy wulkaniczne]]; u wschodnich wybrzeży Riukiu rozciąga się [[Rów Riukiu]], głęboki [[rów oceaniczny]].
== Główne wyspy ==
[[Latynizacja]] nazw zgodnie z wykazem [[Komisja Standaryzacji Nazw Geograficznych poza Granicami Rzeczypospolitej Polskiej|Komisji Standaryzacji Nazw Geograficznych]]{{r|KSNG}}.
* [[Amami Shotō]]
** [[Amami Ōshima]]
** [[Kikai-jima]]
** [[Kakeroma-shima]]
** [[Yoro-shima]]
** [[Uku-jima]]
** [[Tokuno-shima]]
** [[Okino Erabu-jima]]
** [[Yoron-jima]]
* [[Wyspy Okinawa]] (''Okinawa Shotō'')
** [[Okinawa (wyspa)|Okinawa]]
** [[Kume-jima]]
** [[Iheya-jima]]
** [[Izena-jima]]
** [[Aguni-jima]]
** [[Ie-shima]]
** [[Kerama Shotō]]
*** [[Tokashiki-jima]]
*** [[Zamami-jima]]
*** [[Aka-jima]]
*** [[Geruma-jima]]
** [[Daitō Shotō]]
*** [[Kita Daitō-jima]]
*** [[Mimami Daitō-jima]]
*** [[Oki Daitō-jima]]
* [[Sakishima Shotō]]
** [[Miyako Rettō]]
*** [[Miyako-jima]]
*** [[Ikema-jima]]
*** [[Ogami-jima]]
*** [[Irabu-jima]]
*** [[Shimoji-shima]]
*** [[Kurima-jima]]
*** [[Minna-jima]]
*** [[Tarama-shima]]
** [[Yaeyama Rettō]]
*** [[Iriomote-jima]]
*** [[Ishigaki-jima]]
*** [[Taketomi-jima]]
*** [[Kohama-jima]]
*** [[Kuroshima]]
*** [[Aragusuku-jima]]
*** [[Hatoma-jima]]
*** [[Yubu-jima]]
*** [[Hateruma-jima]]
*** [[Yonaguni-jima]]
** [[Wyspy Senkaku|Senkaku Shotō]]
*** [[Uotsuri-shima]]
{{Przypisy|przypisy=
<ref name=KSNG>{{cytuj pismo |autor = [[Komisja Standaryzacji Nazw Geograficznych poza Granicami Rzeczypospolitej Polskiej]] |url=http://ksng.gugik.gov.pl/pliki/zeszyty/zeszyt_09.pdf |czasopismo=Nazewnictwo geograficzne Świata|tytuł= Azja Wschodnia |wolumin=9 |wydawca=[[Główny Urząd Geodezji i Kartografii]] |rok=2006}}</ref>
}}
[[Kategoria:Archipelagi Oceanu Spokojnego]]
[[Kategoria:Wyspy Japonii]]
| |||