Wiktor Emanuel II: Różnice pomiędzy wersjami

| herb grafika = [[Plik:Coat_of_arms_of_the_Kingdom_of_Italy_Coat of arms of the Kingdom of Italy (1870).svg|80px]]

| sygnatura grafika =

| tytuł = [[KrólowieWładcy Sardynii|Król Sardynii]]

| następca =

| 2 poprzednik =

| source =

| quote =

W 1848 jego ojciec wszczął wojnę z [[Austria|Austrią]], która rządziła prawie całymi północnymi [[Włochy|Włochami]], ale został pokonany w bitwie pod [[Novara|Novarą]] w 1849. W tym samym roku Karol Albert abdykował, a 22 marca 1849 jego następcą został Wiktor Emanuel. W latach 50-tych pod rządami Wiktora Emanuela [[Turyn]] stał się politycznym i kulturalnym sercem Italii, a Królestwo Sardyńskie oazą liberalizmu i ostoją myśli narodowej.<ref>Tomasz Wituch, ''Garibaldi'', Wrocław 1983, s. 189</ref>. W 1857 roku utworzono organizację pod nazwą Włoskie Towarzystwo Narodowe, którego celem było wspieranie wszystkiego, co mogło przyczynić się do kulturalnego i narodowego odrodzenia Włoch, a naczelnym zawołaniem Towarzystwa stało się: ''Viva Vittorio Emanuele II!''. Wiktor Emanuel II stał się królewskim patronem polityki wyzwolenia i odrodzenia narodowego.<ref>Tomasz Wituch, op. cit., s. 189</ref> .

W [[1858]] roku rozpoczęły się negocjacje premiera [[Camillo Cavour]]a z [[Napoleon III Bonaparte|Napoleonem III]] w kwestii poparcia sprawy włoskiej. Cesarz Napoleon zgodził się wesprzeć militarnie Królestwo Sardynii w ewentualnej wojnie z [[Austria|Austrią]]. Celem byłoby odebranie Austrii i przyłączenie do [[Piemont]]u [[Lombardia|Lombardii]] i [[Wenecja Euganejska|Veneto]]. Napoleon III zgodził się na objęcie przez Wiktora Emanuela II panowania w [[Parma|Parmie]] i [[Modena|Modenie]].<ref>Tomasz Wituch, op. cit., s. 191</ref>. Szukano pretekstu do wojny. Wypowiedział ją cesarz [[Franciszek Józef I]] 27 kwietnia [[1859]] roku. Napoleon III pokonał wojska austriackie pod [[Bitwa pod Magentą|bitwie pod Magentą]].<ref>Ryszard Dzieszyński, Magenta-Solferino 1859, Warszawa 2005</ref>. Cztery dni później Wiktor Emanuel II i cesarz Napoleon dokonali uroczystego wjazdu do [[Mediolan]]u. Obawiając się zbytniego osłabienia Austrii cesarz Francuzów 11 lipca 1859 roku za plecami Wiktora Emanuela podpisał z cesarzem Franciszkiem Józefem [[Traktat w Villafranca|pokój w Villafranca]].<ref>Alfred Liebfeld, ''Napoleon III'', Warszawa 1979, s. 234</ref>. Na mocy porozumienia większość [[Lombardia|Lombardii]], razem z jej stolicą, [[Mediolan]]em, z wyjątkiem twierdz austriackich, [[Mantua|Mantui]] i [[Legnano]], przeszła pod władzę francuską. Cesarz Austrii zachował [[Wenecja Euganejska|Veneto]].

Wiktor Emanuel II brał aktywny udział na rzecz odbudowy państwa włoskiego. Jeździł po kraju. W miastach i miasteczkach wygłaszał płomienne przemówienia. Cieszył się ogromną popularnością, której dorównywał tylko [[Giuseppe Garibaldi]]. Pod koniec 1859 i na początku 1860 roku państwa i państewka środkowych Włoch ofiarowały koronę Wiktorowi Emanuelowi. 11 i 12 marca 1860 roku w krajach tych przeprowadzono plebiscyty. Wszystkie prowincje wypowiedziały się za [[Inkorporacja|inkorporacją]] do Królestwa Sardyńskiego. 22 marca 1860 Królestwo Sardyńskie formalnie objęło te terytoria.<ref>Tomasz Wituch, ''Garibaldi'', Wrocław 1983, s. 210</ref><ref>Józef Andrzej Gierowski, ''Historia Włoch'', Wrocław 2003, s. 407</ref>. W 1860 roku Wiktor Emanuel w liście do [[Franciszek II Burbon|Franciszka II]] proponował ustanowienie [[Kondominium (kolonia)|kondominium]] w Italii. Obaj monarchowie mieli podzielić się obszarem [[Mantua|Mantui]] i [[Umbria|Umbrii]] i roztoczyć opiekę nad [[Rzym]]em, papieża [[Pius IX|Piusa IX]]. Jednocześnie poparł [[Wyprawa tysiąca|wyprawę tysiąca]] na [[Sycylia|Sycylię]].

[[Plik:Statuto fondamentale del regno.pdf|thumb|page=27|thumb|250px|right240px|Proklamowanie Wiktora Emanuela II królem Włoch, [[17 marca]] [[1861]]]]

Wyprawa tysiąca zakończyła się sukcesem. Garibaldi opanował Sycylię i ogłosił jej przyłączenie do królestwa Wiktora Emanuela II.<ref>Tomasz Wituch, op. cit., s. 223</ref> 27 lipca Garibaldi zajął [[Mesyna|Mesynę]] a 19 sierpnia wylądował w [[Kalabria|Kalabrii]]. Wiktor Emanuel II w oficjalnym liście zakazywał Garibaldiemu inwazji na kontynencie, a w prywatnym liście wręcz do niej zachęcał. Prowadził potrójną grę wobec Garibaldiego, Cavoura i Napoleona III. Garibaldi rozpoczął inwazję na [[Neapol]], który ostatecznie zajął bez walki i większego oporu 7 września 1860 roku. Na zajętych terenach jak poprzednio przeprowadzono plebiscyt i jak poprzednio większość opowiedziała się za natychmiastową inkorporacją południowych prowincji do królestwa Wiktora Emanuela II.<ref>Tomasz Wituch, op. cit., s. 237</ref> Resztę wojsk Franciszka II rozbito na przełomie 1860 i 1861 roku. W październiku Garibaldi spotkał się z królem Wiktorem Emanuelem, pozdrawiając go tytułem ''króla Włoch''. W marcu [[1861]] roku Senat i Izba Deputowanych ogłosiły powstanie [[Zjednoczone Królestwo Włoch|Zjednoczonego Królestwa Włoch]] i koronowano Wiktora Emanuela II na [[królowie Włoch|króla Włoch]].<ref>Józef Andrzej Gierowski, ''Historia Włoch'', Wrocław 2003, s. 412</ref> .

Wiktor Emanuel II po śmierci [[Camillo Cavour]]a nie miał już premiera i polityka tej rangi. Młode państwo włoskie ulegało poważnym tarciom politycznym i społecznym. Było ogromnie zróżnicowane pod względem demograficznym i ekonomicznym. Burżuazja posiadała kontrolę nad aparatem administracyjnym. Olbrzymie masy chłopskie żyły w skrajnej nędzy i niedostatku. Król aprobował i miał przekonanie do rządów parlamentarnych. Proces jednoczenia ziem pod jego berłem zakończyło zajęcie Państwa Kościelnego i Rzymu. Pius IX zaprotestował przeciwko okupacji miasta przez wojska [[Piemont|piemonckie]], ogłaszając się „więźniem Watykanu”. W 1871 roku Rzym stał się, w miejsce [[Florencja|Florencji]], oficjalną stolicą zjednoczonego państwa włoskiego. Znaczenie osobowości króla i jego wpływ na bieg wydarzeń były ogromne. Przez potomnych uznany został za jednego z czterech "ojców Ojczyzny".<ref>Józef Andrzej Gierowski, op. cit., Wrocław 2003, s. 413</ref> .

* [[Amadeusz I (król Hiszpanii)Sabaudzki|Amadeusz I]] (1845-1890), król [[Hiszpania|Hiszpanii]]

: ∞ (2) [[Maria Letycja Bonaparte-Aosta|Maria Letycja Bonaparte]]

* Oddon Eugeniusz (1846-1866), książę Montferrat

: ∞ [[Ludwik (królI Portugalii)Bragança|Ludwik I]], król Portugalii

* Karol Albert (1851-1854), książę Chablais

Oprócz swojej drugiej żony, Wiktor Emanuel miał również inne kochanki m.in.: Virginię Oldini, hrabinę Castiglione (również kochankę [[Napoleon III Bonaparte|Napoleona III]]). Z Laurą Bon miał dwoje dzieci:

* Savoiardę (zmarłą w dzieciństwie)

{{Przypisy|2}}

{{władca

|kolor=red

|grafika=Flag of Italy (1861-1946) crowned.svg

|rozmiar=50

|poprzednik=[[Karol Albert (król Sardynii)|Karol Albert]]

|lata=1849-1861

|funkcja='''[[KrólowieWładcy Sardynii|Król Sardynii]]'''

|następca=''zjednoczenie Włoch''

}}

|grafika=Coat_of_arms_of_the_Kingdom_of_Italy_Coat of arms of the Kingdom of Italy (1870).svg