STS-9: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
indeks COSPAR
poprawa linków do ujedn. i przek., WP:SK, drobne redakcyjne, link zew.
Linia 3:
|emblemat = Sts9 flight insignia.svg
|COSPAR = 1983-116A
|zaangażowani = {{flaga|USA}} [[National Aeronautics and Space Administration|NASA]]
|oznaczenie kodowe = STS-9
|program = STS
Linia 13:
|załoga =
|zdjęcie załogi opis = L-P: Garriott, Lichtenberg, Shaw, Young, Merbold, Parker
|miejsce startu = {{państwo|USA}}, [[Centrum Kosmiczne imienia Johna F. Kennedy'egoKennedy’ego|KSC]], [[Kompleks startowy 39 centrum Kennedy'ego|LC39-A]]
|data startu = [[28 listopada]] [[1983]], 16:00:00 UTC
|1. wyjście w przestrzeń kosmiczną =
Linia 61:
 
== Parametry misji ==
* '''[[masa (fizyka)|Masa]]:'''
** ''startowa orbitera:'' 112 318 kg
** ''lądującego orbitera:'' 99 800 kg
** ''Ładunkuładunku:'' 15 088 kg
* '''[[Perycentrum|Perygeum]]:''' 241 km
* '''[[apsyda (astronomia)|Apogeum]]:''' 254 km
* '''[[Inklinacja]]:''' 57,0[[°]]
* '''[[Prędkość]]:''' - km/h
* '''[[Okres orbitalny]]:''' 89,5 min
 
== Cel lotu ==
Pierwszy lot europejskiego laboratorium kosmicznego Spacelab-1, które przez cały czas orbitalnego lotu znajdowało się w ładowni wahadłowca. Pierwszy astronauta-obcokrajowiec na pokładzie amerykańskiego statku kosmicznego (Ulf Merbold).
 
== Przebieg misji ==
Po raz pierwszy na pokładzie wahadłowca znalazła się 6-osobowa załoga. Astronauci pracowali przez całe 24 godziny (na 2 zmiany), co pozwoliło na prowadzenie badań bez przerw na odpoczynek, przy pełnym wykorzystaniu wyposażenia Spacelab do obserwacji Ziemi, badań fizyki atmosfery, plazmy kosmicznej, promieniowania kosmicznego, ultrafioletowego, rentgenowskiego i słonecznego, zagadnień z astrofizyki, biologii i techniki materiałowej.

Awaria 2dwóch komputerów spowodowała opóźnienie lądowania o 1 dobę. W momencie, w którym powinien rozpocząć się zapłon przednich silników [[Reaction Control System|RCS]] przestał działać jeden z czterech głównych komputerów. Po chwili Columbia straciła drugi komputer. Centrum dowodzenia postanowiło odwołać lądowanie. Wkrótce odmówił posłuszeństwa zespół IMU (zespół przyrządów kontrolujących orientację promu w przestrzeni). Dopiero 8 godzin później, kiedy Youngowi udało się naprawić jeden z dwóch zepsutych komputerów, wydano zezwolenie na lądowanie. Należało odwrócić wahadłowiec bez pomocy przednich silników [[Reaction Control System|RCS]] (zestaw rakietowych silników korekcyjnych). Operacja powiodła się. Silniki OME wyhamowały prom na tyle, że opuścił orbitę i zaczął opadać w kierunku Bazy Lotniczej Edwards w Kalifornii. 2 minuty przed lądowaniem nastąpił wyciek [[hydrazyna|hydrazyny]] w dwóch z trzech pomp [[Auxiliary power unit|APU]] ( pompy na pokładzie wahadłowca, wytwarzające i utrzymujące odpowiednie ciśnienie w instalacji hydraulicznej promu). Kilka minut po wylądowaniu na skutek pożaru doszło do wybuchu w sekcji silnikowej. Gdyby pożar lub wybuch nastąpił kilka minut wcześniej, jeszcze podczas lotu, wahadłowiec straciłby sterowność i runął na ziemię. Bez pomp APU nie można kierować systemem hydraulicznym.<ref>{{cytuj książkę|nazwisko=Přibyl|imię=Tomaš|tytuł=Dzień, w którym nie wróciła Columbia|wydawnictwowydawca=DEBIT|miejsce=Bielsko-Biała|rok=2003|stronastrony=125|isbn=83-7167-224-1|}}</ref> .
 
== Zobacz też ==
* [[lista misji wahadłowców]]
* [[lista załogowych lotów kosmicznych]]
 
{{Przypisy}}
 
=== Linki zewnętrzne ===
* [http://science.ksc.nasa.gov/shuttle/missions/sts-9/mission-sts-9.html podsumowanie misji STS-9 na stronie Kennedy Space Center] {{lang|en}}
* {{Cytuj stronę | url = http://www.astronautix.com/flights/sts9.htm | tytuł = STS-9 | nazwisko = Wade | imię = Mark | praca = Encyclopedia Astronautica | język = en | data dostępu = 2014-05-29}}
 
{{Wahadłowiec Columbia}}