Andreas Vesalius: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
poprawa linków
lit., drobne redakcyjne
Linia 4:
Urodził się w [[Bruksela|Brukseli]], w rodzinie o tradycjach medycznych (jego ojciec był aptekarzem cesarza [[Karol V Habsburg|Karola V]]). Studiował na [[Katolicki Uniwersytet w Lowanium|uniwersytecie w Leuven]] w latach 1529-33, a następnie między 1533 a 1536, w [[Paryż]]u, pod kierunkiem [[Jakub Sylwiusz|Sylwiusza]]. Ostatnim etapem jego studiów była nauka [[Uniwersytet w Padwie|uniwersytecie w Padwie]], gdzie w wieku 23 lat, w 1537 otrzymał tytuł doktora medycyny. Zaraz też został zatrudniony jako wykładowca chirurgii, odpowiedzialny za pokazy anatomii; w Padwie nauczał w latach 1537-1555{{r|dunn}}.
 
W 1543<ref>{{cytuj książkę |nazwisko= Gierowski|imię= Józef Andrzej|autor link= Józef Andrzej Gierowski|tytuł=Historia Włoch|wydanie= |wydawca= Zakład Narodowy im. Ossolińskich|miejsce= Wrocław|rok= 1986|isbn= 83-04-01943-4|strony= 224}}</ref> napisał dzieło "''Budowa ludzkiego ciała"'' (''De humani corporis fabrica''; w skrócie często cytowane jako ''Fabrica'') i zadedykował je [[Karol V Habsburg|Karolowi V]]. Było to pierwsze wydane drukiem dzieło o anatomii człowieka<ref>{{Cytuj książkę | nazwiskoautor = praca zbiorowa | imię = | tytuł = Tablice biologiczne| data = 2003 | wydawca = Wydawnictwo Adamantan | miejsce = Warszawa | isbn = 83-7350-029-4 | strony = 471}}</ref>. Jako pierwszy opisał w nim dokładnie budowę ciała ludzkiego, popierając swe twierdzenia 300 [[drzeworyt]]ami wykonanymi przez ucznia [[Tycjan]]a, [[Jan van Calcar|Calcariego]]. Poprawił tym samym ponad 200 błędów [[Galen|Klaudiusza Galena]] i udowodnił, że nie wykonał on żadnych sekcji zwłok ludzkich.
 
Krytyka Galena spowodowała niechęć innych uczonych, w szczególności zajadłe ataki ze strony byłego mentora Vesaliusa - Sylviusza. Zrezygnował więc z profesury w Padwie i przeniósł się do Brukseli, gdzie poślubił Annę van Hamme; w 1544 został nadwornym lekarzem Karola V; jego kariera jako lekarza rozwijała się bardzo dobrze, a w 1556 został przez cesarza podniesiony do rangi hrabiego i otrzymał dożywotnią pensję{{r|dunn}}. W 1559 przeniósł się do Madrytu na dwór [[Filip II Habsburg|Filipa II]], króla [[Hiszpania|Hiszpanii]]. W 1564 został oskarżony przez [[Inkwizycja hiszpańska|inkwizycję]] o morderstwo - po tym, gdy podczas sesjisekcji zmarłego szlachcica okazało się, że serce "denata"„denata” wciąż słabo bije. Król zamienił karę na [[pielgrzymka|pielgrzymkę]] do [[Jerozolima|Jerozolimy]]. W drodze powrotnej Vesalius zginął tragicznie w katastrofie okrętu{{r|dunn}}.
 
Wesaliusz, twórca współczesnej anatomii, jako pierwszy odważył się na dokładne zbadanie zwłok ludzkich, przez co wykazał liczne błędy w dziełach Galena; błędy będące wynikiem nieuzasadnionego, a bezwzględnego przenoszenia stosunków anatomicznych panujących u zwierząt na organizację ciała ludzkiego. Wskutek tych poprawek i sprostowań popadł w spór ze swym nauczycielem, Sylwiuszem, stanowczym zwolennikiem Galena, a także innym sławnym badaczem – [[Bartolomeo Eustachi|Eustachiuszem]]. Spór ten przyczynił się do rozwoju [[anatomia porównawcza zwierząt|anatomii porównawczej zwierząt]].
Linia 17:
 
{{Przypisy|
<ref name=dunn>{{Cytuj pismo | nazwisko = Dunn | imię = P M | tytuł = Andreas Vesalius (1514-1564), Padua, and the fetal "shunts" | url = http://fn.bmj.com/content/88/2/F157.full | czasopismo = Archives of Disease in Childhood - Fetal and Neonatal Edition | wolumin = 88 | wydanie = 2 | strony = 157–159 | data = 2003-03-01 | issn = 13592998, 14682052 | doi = 10.1136/fn.88.2.F157 | język = en | data dostępu = 2014-04-25 }}</ref>
}}
 
== Bibliografia ==
* {{cytuj pismo |nazwisko = Wróblewski|imię = Andrzej|tytuł = Burzliwe losy księcia anatomii|czasopismo = [[Wiedza i Życie]]|strony = 63|data = luty 2010|wydawca = [[Prószyński Media]]|miejsce = Warszawa|issn = 0137-8929}}
 
{{Kontrola autorytatywna}}