Wał Pomorski: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
m MalarzBOT: Ptusza przeniesiono do Ptusza (wieś w województwie wielkopolskim) |
uszczegółowienie |
||
Linia 4:
==Opis umocnień==
Planowanie budowy umocnień wzdłuż swojej granicy wschodniej Niemcy rozpoczęli już pod koniec lat dwudziestych. Prace wstępne przy budowie umocnień rozpoczęto w 1930 roku<ref name="toczewski0">Bitwa o Odrę w 1945 roku s. 45</ref>. Ekipy geodezyjne uaktualniające mapy i wytyczające przebieg przyszłych linii obrony na pograniczu Pomorza Zachodniego pojawiły się wiosną 1931 roku. Rok później rozpoczęto budowę około 20 schronów żelbetonowych na przejściach w okolicach Strączna, Prusinowa i Strzalin. Równocześnie powstały lekkie stanowiska obserwacyjno-bojowe na przesmyku między jeziorami Zdbiczo i Dobre.
Prace wstępne przy budowie umocnień rozpoczęto w 1930 roku<ref name="toczewski0">Bitwa o Odrę w 1945 roku s. 45</ref>, a rozbudowę Wału Pomorskiego rozpoczęli [[Niemcy (naród)|Niemcy]] w 1934 roku w celu ochrony kierunku berlińskiego i osłony koncentracji wojsk do uderzenia na [[II Rzeczpospolita|Polskę]]. Pozycja ta w założeniu twórców miała być tylko tzw. pozycją umocnioną, rozbudowaną pozycją polową osłaniającą rejony koncentracji wojsk i osłaniającą [[Pomorze Zachodnie]] w razie uderzenia wojsk polskich. Umocnienia tworzyło kilka rubieży budowanych w różnych okresach i o różnym przeznaczeniu. W 1935 roku ukończono rozbudowę głównej pozycji, opartej o naturalne przeszkody terenowe, wielkie kompleksy leśne, tereny bagniste, rzeki, jeziora, zapory wodne (Grudna, Jastrowie) oraz sztuczne kanały. W 1936 roku rozpoczęto budowę bunkrów wzdłuż północnych zboczy pradoliny [[Noteć|Noteci]] i toru kolejowego Krzyż-Gorzów Wlkp.<ref name="toczewski0"/>. Do 1937 roku zrealizowano budowę fortyfikacji od Gorzowa Wlkp. na południu, aż do okolic [[Biały Bór|Białego Boru]] i [[Polanów|Polanowa]] (południowy brzeg [[Jezioro Bobięcińskie Wielkie|Jeziora Bobięcińskiego Wielkiego]]). Dalej Wał Pomorski miał być tylko tzw. odcinkiem mobilizacyjnym wzmacnianym fortyfikacją polową na wypadek wojny i biegł w stronę [[Darłówko|Darłówka]], gdzie miał stykać się z [[Morze Bałtyckie|Bałtykiem]]. ▼
Latem 1934 roku rozpoczął się nowy etap budowy fortyfikacji wzdłuż całej granicy z Polską. Pozycja główna Wału Pomorskiego biegła od Gorzowa wzdłuż Noteci i Drawy na zachód od Człopy poprzez Strzaliny, Strączno do Wałcza. Następnie linia umocnień wiodła na północ wzdłuż jezior: Łubianka, Smolno, Zdbiczno i Dobre (zachodnie brzegi), docierała do Nadarzyc, a stamtąd kierowała się w stronę Szczecinka, Białego Boru, Polanowa i Darłowa<ref>[http://www.walcz.um.pl/Wal-Pomorski.html Wałcz - Turystyka - Wał Pomorski] [dostęp 01.06.2014]</ref>.
▲
Na zachód od Nadarzyc ciągnęła się ona wzdłuż brzegów jeziora: Dobre, [[Zdbiczno]], [[Smolno Małe (jezioro)|Smolno Małe]], [[Smolno Wielkie (jezioro)|Smolno Wielkie]], [[Lubianka (jezioro)|Lubianki]] oraz obejmowała miejscowości [[Wałcz]] i [[Tuczno]]. W celu zamknięcia kierunku na [[Kołobrzeg]] oraz utworzenia podstawy wyjściowej do ewentualnych przeciwuderzeń w skrzydło wojsk, które przełamałyby pozycję główną w 1944 roku zbudowano pozycję ryglową na rubieży: [[Nadarzyce (powiat złotowski)|Nadarzyce]], [[Wierzchowo (powiat drawski)|Wierzchowo]], [[Żabin (województwo zachodniopomorskie)|Żabin]], [[Żeńsko (powiat drawski)|Żeńsko]], Orla, [[Łowicz Wałecki]], [[Kalisz Pomorski]]. W tym samym roku przed frontem pozycji głównej rozbudowano pas przesłaniania wzdłuż brzegu rzeki [[Gwda|Gwdy]] i północnego brzegu [[Noteć|Noteci]]. Do pasa tego włączono umocnione miejscowości: [[Podgaje (województwo wielkopolskie)|Podgaje]], [[Jastrowie]], [[Ptusza (wieś w województwie wielkopolskim)|Ptuszę]], oraz pasmo wzgórz nad Gwdą. Główna pozycja składała się z systemu żelazobetonowych schronów rozmieszczonych zespołami. Najwięcej schronów było w rejonie Nadarzyc i w wąskich przesmykach między jeziorami. Schrony
▲Na zachód od Nadarzyc ciągnęła się ona wzdłuż brzegów jeziora: Dobre, [[Zdbiczno]], [[Smolno Małe (jezioro)|Smolno Małe]], [[Smolno Wielkie (jezioro)|Smolno Wielkie]], [[Lubianka (jezioro)|Lubianki]] oraz obejmowała miejscowości [[Wałcz]] i [[Tuczno]]. W celu zamknięcia kierunku na [[Kołobrzeg]] oraz utworzenia podstawy wyjściowej do ewentualnych przeciwuderzeń w skrzydło wojsk, które przełamałyby pozycję główną w 1944 roku zbudowano pozycję ryglową na rubieży: [[Nadarzyce (powiat złotowski)|Nadarzyce]], [[Wierzchowo (powiat drawski)|Wierzchowo]], [[Żabin (województwo zachodniopomorskie)|Żabin]], [[Żeńsko (powiat drawski)|Żeńsko]], Orla, [[Łowicz Wałecki]], [[Kalisz Pomorski]]. W tym samym roku przed frontem pozycji głównej rozbudowano pas przesłaniania wzdłuż brzegu rzeki [[Gwda|Gwdy]] i północnego brzegu [[Noteć|Noteci]]. Do pasa tego włączono umocnione miejscowości: [[Podgaje (województwo wielkopolskie)|Podgaje]], [[Jastrowie]], [[Ptusza (wieś w województwie wielkopolskim)|Ptuszę]], oraz pasmo wzgórz nad Gwdą. Główna pozycja składała się z systemu żelazobetonowych schronów rozmieszczonych zespołami. Najwięcej schronów było w rejonie Nadarzyc i w wąskich przesmykach między jeziorami. Schrony były połączone systemem polowych fortyfikacji, starannie zamaskowane i wyposażone w artylerię i broń maszynową, a przedpole uzbrojone było w pola minowe, zasieki, płoty i przeszkody przeciwczołgowe<ref name="toczewski0"/>. W pasie natarcia [[1 Armia Wojska Polskiego|1 Armii WP]] znajdowało się 45 żelbetowych schronów bojowych. Pas przesłaniania i pozycja ryglowa składały się z zapór i umocnień typu polowego.
== Zobacz też ==
* [[Muzeum Walk o Wał Pomorski]]
| |||