Edward Said: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
m uproszczenie wywołania szablonu {{Kontrola autorytatywna}}
m WP:SK, lit.
Linia 1:
{{Biogram infobox
|imię i nazwisko = Edward Said
|imię i nazwisko org =
|pseudonim =
|grafika =
|opis grafiki =
|podpis =
|data urodzenia = 1 listopada [[1935]]
|miejsce urodzenia = [[Jerozolima]], [[Palestyna (mandat)|Brytyjski Mandat Palestyny]]
|imię przy narodzeniu =
|data śmierci = 25 września [[2003]]
|miejsce śmierci = [[Nowy Jork]]
|przyczyna śmierci =
|miejsce spoczynku =
|zawód = teoretyk literatury
|miejsce zamieszkania =
|narodowość = palestyńska
|tytuł =
|edukacja =
|Alma Mater =
|uczelnia =
|wydział =
|stanowisko =
|pracodawca =
|majątek =
|wzrost =
|masa =
|partia =
|wyznanie =
|rodzice =
|małżeństwo =
|partner =
|partnerka =
|dzieci =
|relacja =
|krewni i powinowaci =
|odznaczenia =
|commons = Category:Edward Said
|wikiźródła =
|wikicytaty = Edward Said
|www =
}}
 
Linia 45:
 
== Życie i działalność akademicka ==
[[Plik:SaidSis.jpg|thumb|right|Edward Said z siostrą w Palestynie, 1940]]
Do 12 roku życia żył "pomiędzy dwoma światami" przebywając w [[Jerozolima|Jerozolimie]] oraz [[Kair]]ze. Edward Said pobierał naukę w Victoria College w [[Aleksandria|Aleksandrii]]. Z uwagi na problemy jakie sprawiał w [[1951]] roku przeniesiony został przez rodziców do Mount Hermon School - prywatnej szkoły w [[Massachusetts]] w [[Stany Zjednoczone|Stanach Zjednoczonych]]. Mimo że czuł się tam wyobcowany wyróżniał się w nauce (w grupie około 160 wychowanków uzyskiwał zwykle najlepsze lub drugie z rzędu wyniki w nauce).
 
Linia 58:
Said jest autorem szeregu [[książka|książek]] i [[esej]]ów. Najbardziej znaną pozycją książkową Edwarda Saida pozostaje ''Orientalizm'', w którym analizuje [[dyskurs]]y akademickie, tworzące w świecie zachodnim obraz [[Orient]]u, prezentując wielowątkową perspektywę [[historia|historyczną]], [[filologia|filologiczną]], [[hermeneutyka|hermeneutyczną]] itd. Said dekonstruuje je jako wiedzę służącą panowaniu i dominacji, inkorporującą w swe ciało [[mit]]y i nie służącą harmonii międzycywilizacyjnej. Człowiek Orientu jawi się w nich jako istota bierna, irracjonalna i zarazem przedmiot szczególnego zainteresowania człowieka [[Cywilizacja zachodnia|Zachodu]].
 
Said położył w sposób spektakularny podstawy pod [[Postkolonializm|teorię studiów postkolonialnych]] swym ''Orientalizmem'' z [[1978]] roku. Palestyńczyk, profesor literatury, chrześcijanin mieszkający w USA, podjął problematykę sposobu przedstawiania Orientu w dyskursie zachodnim. Doszedł do wniosku, iż w pracach występuje głęboko zakorzeniony i powtarzający się obraz Innego, wyrażający zachodni styl dominacji, który nosi w sobie piętno władzy i przewagi nad Orientem, jest to więc obraz fałszywy. Dyskurs zachodni zasadza się na optyce zewnętrznej i Said pokazuje, w jaki sposób „obiektywizował” on rzeczywistość Orientu poprzez sztukę, literaturę, nauki społeczne. Mechanizmy te wyrażają się w formule [[Rudyard Kipling|Kiplinga]]: Wschód jest Wschód, Zachód jest Zachód. Said poddaje rekonstrukcji pojęcie orientalizmu, także polską jego odmianę (na przykładzie [[Adam Mickiewicz|Mickiewicza]]). Orientalista, mianowicie, opisuje Wschód całkowicie na potrzeby Zachodu. Badacz właściwie nie jest zainteresowany poznaniem, a jedynie wskazaniem cech odróżniających od ustalonych formuł. PrzestawiaPrzedstawia tendencyjnie, jednostronnie, zewnętrznie. „Produktem zewnętrznego spojrzenia” nazywa Said sztukę [[Ajschylos]]a, ''Persowie'', gdzie autor oswaja Orient, wprowadzając zachodnich bohaterów.
 
Błędem dyskursu było charakteryzowanie Orientu, jako czegoś irracjonalnego, upadłego w przeciwieństwie do rozumnego, dojrzałego i normalnego Zachodu. To Zachód nadawał tożsamość Orientowi, sam tworzył jego obraz i brał go za realny. Orientalizm to zaś zespół ograniczeń, zawężenie myśli, narzucone przez europocentryzm. Said równocześnie zdefiniował orientalizm na kilka sposobów:
Linia 88:
 
{{Link FA|ar}}
 
{{linkLink GA|en}}