Jan Stachniuk: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
link zewn., popr. link wewn., kat.
m dr.
Linia 16:
Korzystając ze wsparcia dawnych sympatyków, działaczy "Zrywu" i Stronnictwa Pracy ([[Zygmunt Felczak]], Feliks Widy-Wirski), którzy po 1945 jako działacze koncesjonowanego SP otrzymali stanowiska państwowe wydawał legalnie swoje prace (zob. niżej). Nie został jednak – mimo starań i spełniania warunków formalnych – przyjęty do Związku Literatów Polskich. Nie udało mu się zalegalizować Zadrugi, a publikowane książki wywoływały wrogie reakcje zarówno w legalnej prasie krajowej jak i emigracyjnej. Śmierć Zygmunta Felczaka (1946) oraz zmiana ogólnej sytuacji kraju po 1948 r. wiążąca się też z politycznym upadkiem Widy-Wirskiego i SP pozbawiła Stachniuka punktu oparcia, jakim byli.
 
Istnieje teza że napisany przez Stachniuka memoriał pt. "Tragifarsa Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej", będący ostrą krytyką sytuacji w Polsce, doprowadził do aresztowania go w 1949 przez [[Ministerstwo Bezpieczeństwa Publicznego|UB]]. Teza ta nie może być prawdziwa, ponieważ nazwa "Polska Rzeczpospolita Ludowa" po raz pierwszy pojawiła się w 1952 roku w związku z wprowadzoną Konstytucją z 22.07.1952 zmianą nazwy państwa polskiego z istniejącej oficjalnie do tego dnia "Rzeczpospolita Polska". Potocznie w kręgach lewicowych pastwo polskie było nazywane "Polska Ludowa". Użycie w tytule zwrotu "Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej" świadczy, że rzeczony memoriał powstał po 1952 roku więc nie mógł być powodem aresztowania Stachniuka w roku 1949. Oczywistym jest, że w zachowanych dokumentach UB brak jest memoriału i nie ma o nim wzmianki w akcie oskarżenia<ref>"Dokumenty z procesu Jana Stachniuka i towarzyszy", "Trygław" nr 5 , Warszawa 2001</ref>. W pokazowym procesie prokurator [[Beniamin Wejsblech]] zażądał [[kara śmierci|kary śmierci]], jednak wyrokiem z 9 lipca 1952 roku Stachniuka skazano na 15 lat więzienia. [[Sąd Najwyższy]] wyrokiem z 24 grudnia 1953 roku zmniejszył tę karę do lat ośmiu, a po zastosowaniu amnestii kara wynosiła siedem lat. Razem z nim w tym procesie sądzeni byli: Teodor Jakubowski, [[Janina Kłopocka]], Bogusław Stępiński. Stachniuka zesłano do jednego z najcięższych więzień ([[Zakład Karny Barczewo|Barczewo]]), gdzie był bity i torturowany. Z niewoli wyszedł jako kaleka niezdolny do sprawnego życia. Nie powiodła się próba emigracji do [[Szwecja|Szwecji]]. 15 sierpnia 1963 roku zmarł w zakładzie leczniczym w Radości koło Warszawy. Został pochowany na cmentarzu na [[Cmentarz Wojskowy na Powązkach w Warszawie|Powązkach Wojskowych]]<ref>[http://www.cmentarzekomunalne.com.pl/mapa/wyniki.php?imie=Jan&nazwisko=Stachniuk&check_nazwisko=on&rok=1800&miesiac=1&dzien=1&rok2=2014&miesiac2=6&dzien2=25&rok_zg1=1800&miesiac_zg1=1&dzien_zg1=1&rok_zg2=2014&miesiac_zg2=6&dzien_zg2=25&cmentarz=&send=Szukaj Wyszukiwarka cmentarna - warszawskie cmentarze]</ref>.
 
== Książki ==