Tworków: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
drobne redakcyjne
źródła/przypisy, linki zewnętrzne
Linia 30:
 
Tworków, jak w wiele innych wsi na Górnym Śląsku, ma zachowane charakterystyczne ślady dawnego układu osadniczego. Do dziś zachował się centralny, wrzecionowato wydłużony plac dawnego [[Nawsie (urbanistyka)|nawsia]], którego jeden z końców zajmuje kościół<ref>{{Cytuj książkę |nazwisko = Maria | imię = Lipok-Bierwiaczonek | tytuł = Historia Górnego Śląska. Polityka, gospodarka i kultura europejskiego regionu. | wydawca = Dom Współpracy Polsko-Niemieckiej | miejsce = Gliwice | rok = 2011 | strony = 378 | isbn = 978-83-60470-41-1}}</ref>.
 
== Nazwa ==
 
Według niemieckiego językoznawcy Heinricha Adamy nazwa miejscowości wywodzi się od [[język polski|polskiej]] nazwy białego sera - ''[[twaróg|twarogu]]''{{r|Adamy}}. W swoim dziele o nazwach miejscowych na Śląsku wydanym w 1888 roku we [[Wrocław]]iu jako najstarszą nazwę miejscowości wymienia ''Tworków'' podając jej znaczenie ''"Kasemacherdorf"'' czyli w języku polskim ''"Wieś wytwórców sera, twarogu"''{{r|Adamy}}. Nazwa wsi została później fonetycznie [[Germanizacja|zgermanizowana]] na ''Tworkau''{{r|Adamy}} i utraciła swoje pierwotne znaczenie.
 
W [[1936]] roku [[narodowy socjalizm|hitlerowska]] administracja [[III Rzesza|III Rzeszy]], chcąc zatrzeć polskie pochodzenie nazwy wsi, przemianowały ją ze zgermanizowanej ''Tworkau'' na nową, całkowicie niemiecką nazwę ''Tunskirch''<ref>http://www.verwaltungsgeschichte.de/guttentag.html</ref>.
 
== Historia Tworkowa ==
Linia 36 ⟶ 42:
Z XIV wieku pochodzą najstarsze fragmenty zamku wybudowanego w stylu gotyckim. Około XVI wieku rozbudowano go zmieniając jego styl na renesansowy. Został częściowo zniszczony podczas II wojny światowej, dziś pozostały po nim tylko ruiny.
 
Od [[1674]] istniała we wsi szkoła parafialna. Budowę nowej placówki rozpoczęto w [[1800]]. W początkach XVIII wieku Tworków zamieszkiwało 24 gospodarzy, 40 komorników i 5 wolnych ludzi ( karczmarzy i młynarzy ). W miejscowych stawach prowadzono hodowlę karpia. W [[1875]] roku wybudowano drogę przechodzącą przez wieś, a w [[1878]] zegarmistrz Weis zainstalował na wieży zamku Zegar. W tym samym roku we wsi istniała już poczta, a 5 lat później mieszkańcy mogli korzystać z telegrafu. Po podziale Górnego Śląska Tworków znalazł się po stronie niemieckiej, {{fakt|ale jego mieszkańcy aktywnie działali w ramach Związku Polaków w Niemczech|data=2011-10}}. Podczas [[Germanizacja nazw w Prusach|akcji germanizacyjnej nazw miejscowych i fizjograficznych]] historyczna nazwa niemiecka ''Tworkau'' została w [[1936]] zastąpiona przez administrację nazistowską nazwą ''Tunskirch''.
 
6 kwietnia [[1945]], w czasie walk toczonych w rejonie wsi, poległ [[Stepan Wajda]] - oficer [[1 Czechosłowacka Samodzielna Brygada Pancerna|1 Czechosłowackiej Samodzielnej Brygady Pancernej]], pośmiertnie wyróżniony tytułem [[Bohater Związku Radzieckiego|Bohatera Związku Radzieckiego]].
Linia 56 ⟶ 62:
W miejscowości znajdowało się [[Polska|polsko]]-[[Czechy|czeskie]] [[Mały ruch graniczny|przejście małego ruchu granicznego]].
 
{{Przypisy}}|2|przypisy=
* <ref name=Adamy>{{Cytuj książkę | autor = Heinrich Adamy | tytuł = Die Schlesischen Ortsnamen ihre entstechung und bedeutung | strony = 88| miejsce = Breslau | wydawca = Verlag von Priebotsch`s Buchhandlung | data = 1888 | isbn = }}</ref>
}}
 
== Linki zewnętrzne ==