Republika Pińczowska (1944): Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
kropka-przypis-kropka
m lit., polskie znaki
Linia 6:
Nazwa ''Republika Pińczowska'' została zapożyczona od pierwszej [[Republika Pińczowska (1918)| Republiki pińczowskiej]] istniejącej w 1918 r.{{odn|Praca zbiorowa|1970|s=36}}
 
Pierwszymi akcjami partyzanckimi zmierzającymi do wyzwolenia terenu pow. pińczowskiego spod okupacji niemieckiej było rozbrojenie posterunków niemieckich w [[Racławice|Racławicach]], a następnie w [[Nowy Korczyn| Nowym Korczynie]] i [[Działoszyce| Działoszycach]]. W tym czasie miała też miejsce zwycięskiazwycięska potyczka oddziału AK "Grom" wspieranego przez oddziały BCh i AL stoczona z oddziałem [[Wehrmacht]]u pod wsią [[Powiat jędrzejowski|Sielec]]. 27 lipca 1944 r. został zlikwidowany ostatni punkt oporu niemieckiego w Kazimierzy Wielkiej w sile ponad 30 ludzi, głównie składający się z ukraińskich faszystów<ref>Zygmunt Małecki, Stanisław Marcinkowski, ''Ziemia pińczowska''. Kraków, s.15, </ref>.
 
[[5 sierpnia]] oddziały Armii Krajowej i Batalionów Chłopskich stoczyły krwawą bitwę o Skalbmierz przeciwko siłom niemiecko-ukraińskim, które po zdobyciu miasta, dokonały jego pacyfikacji i zamordowały 64 osoby.
Linia 12:
8 sierpnia rozbito posterunek żandarmerii niemieckiej w Działoszycach. Tej akcji dowodził kapitan Walery Zarod ps. "Pradzyński", a uczestniczyli w niej żołnierze BCh (Józef Kowenzowski ps. "Wierzba", Józef Kula ps. "Felek", Genowefa Pilniakowska ps. "Biedronka", Piotr Grontkowski ps. "Wywiadowca", Stanisław Skowron ps. "Słowik", "Społem", Mieczysław Chmielarski, Julian Sęsoła){{fakt|data=2013-10}}.
 
Władzę w Republice Pińczowskiej sprawowali: Pińczowska Konspiracyjna Powiatowa Rada Narodowa i delegat powiatowy [[Rząd RP na uchodźstwie|rządu RP na uchodźstwie]] wraz z komendantem Obwodu Pińczów AK. [[Józef Morton]] został komisarzem do spraw majatkówmajątków obszarniczych, [[Edward Wojtasik]] do spraw [[Reforma rolna|reformy rolnej]] a [[Marian Dawkant]] do spraw kolejnictwa i dróg<ref>Zygmunt Małecki, Stanisław Marcinkowski, ''Ziemia pińczowska''. Kraków, s.15, </ref>. Z oddziałów AL i współpracującego z nimi oddziału [[Józef Maślanka|Józefa Maślanki]] sformowano [[1 Brygada AL Ziemi Krakowskiej im. Bartosza Głowackiego|1 Brygadę AL im. Bartosza Głowackiego]].
 
Ze wzgleduwzględu na bliskość przyczółka baranowsko -sandomierskiego i [[Front wschodni (II wojna światowa)|frontu wschodniego]] oraz militarne znaczenie dróg przechodzących przez Republikę, Niemcy podjęli działania zaczepne zmierzające do jej likwidacji<ref>Zygmunt Małecki, Stanisław Marcinkowski, ''Ziemia pińczowska''. Kraków, s.15, </ref>.
 
Skutkiem koncentracji Wehrmachtu i braku możliwości połączenia z przyczółkami [[Armia Czerwona|Armii Czerwonej]], oddziały partyzanckie zostały zdemobilizowane i wróciły do konspiracji, natomiast 1 Brygada Armii Ludowej po bitwie pod wsią [[Baranów (powiat buski)|Baranów]], 14 sierpnia 1944 r. przebiła się przez front niemiecko radziecki na [[Przyczółekprzyczółek baranowsko-sandomierski |przyczółek baranowsko sandomierski]] jednak część żołnierzy brygady zostało na tym terenie tworząc nowe jednostki AL dalej w konspiracji<ref>Bolesław Dolata, Tadeusz Jurga, ''Walki zbrojne na ziemiach polskich 1939-1945. Wybrane miejsca bitew, walk i akcji bojowych''. Warszawa 1977, s.18,19, </ref>.