Parlament Grecji: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Hellenic Parliament logo.svg
WP:SK, usunięcie zbędnych linków do dat, drobne redakcyjne
Linia 1:
[[FilePlik:Hellenic Parliament logo.svg|right|250pxthumb]]
{{Polityka Grecji}}
'''Parlament Grecji''' ([[język grecki|jęz. grec.]] ''Βουλή των Ελλήνων''; transkrypcja: ''Wuli ton Ellinon'' ; wierny przekład: ''"Parlament„Parlament Hellenów"Hellenów”'') – [[unikameralizm|jednoizbowy]] [[parlament]] [[Grecja|grecki]] mieszczący się w [[Stary Pałac Królewski w Atenach|byłym pałacu królewskim]], położonym przy [[Plac Sindagma|placu Syntagma]] w [[Ateny|Atenach]]. Liczy 300 [[deputowany]]ch, wybieranych na 4-letnią [[kadencja (politologia)|kadencję]]. W latach [[1844]]-[[1863]] i [[1927]]-[[1935]] był dwuizbowy i składał się z [[Izba Reprezentantów (Grecja)|Izby Reprezentantów]] i [[Senat (Grecja)|Senatu]]<ref>T. Czekalski, ''Grecja'', Warszawa 2003, s. 97.</ref>.
 
== Etymologia ==
Słowo "βουλή"„βουλή”, w obecnej formie, znane jest Grekom już od starożytności. Oznaczało miejsce wspólnego zastanawiania się, radzenia i wskazywało konkretne procedury decyzyjne. Budynek spotkań ważnych urzędników państwowych - [[buleuterion]] - istniał m.in. na starożytnej [[agora|agorze]], [[Demokracja ateńska|klasycznych Aten]]. W [[XIX wiek]]uwieku. słowu ''βουλή'' nadano znaczenie oficjalne ''"Parlament"„Parlament”''<ref>zaZa wielkim słownikiem języka greckiego ΛΕΞΙΚΟ ΤΗΣ ΝΕΑΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ, wyd. Γ, dom wydawniczy Mpampinioti (Babiniotis), Ateny 2008 .</ref>.
 
== Historia ==
[[Plik:Old Greek Parliament Athens.jpg|thumb|250px|Pierwsza siedziba parlamentu w Atenach]]
Pierwszy parlament grecki działał już podczas greckiego powstania narodowego w latach 20. [[XIX wiek|XIX]] w. a Grecja była wtedy republiką. Jednym z warunków uznania jej niepodległości przez mocarstwa, w [[1830]] r., stała się zmiana [[Ustrój polityczny Grecji|ustroju]] na monarchię, a parlament nie był następnie zwoływany przez [[Władcy Grecji|króla]] [[Otton I Wittelsbach]]a. Oficjalnie został ustanowiony w [[1843]] r. w wyniku Rewolucji 3 Września, która zmusiła władcę do nadania [[konstytucja|konstytucji]]. W [[1911]] r. przyjęto poprawki do konstytucji, które znacznie zwiększyły uprawnienia parlamentu. W roku [[1936]], w porozumieniu z królem [[Jerzy II Grecki|Jerzym II]], dyktator [[Joanis Metaksas]] zawiesił działanie parlamentu. Po wyborach [[1946]] r. wznowiono aktywność parlamentarną, jednak warunkowaną realiami [[Wojna domowa w Grecji|wojny domowej]]. Po trwającej sześć lat [[Junta czarnych pułkowników|dyktaturze wojskowych]] ([[1967]]-[[1973]]), w szczególności deklarującej Grecję republiką, [[8 grudnia]] [[1974]] przeprowadzono [[referendum]], w którym 69,18% obywateli opowiedziało się za zniesieniem [[monarchia|monarchii]] i ustanowieniem rzeczywistej [[demokracja parlamentarna|demokracji parlamentarnej]].
{{osobny artykuł|Historia ustroju konstytucyjnego Grecji}}
Pierwszy parlament grecki działał już podczas greckiego powstania narodowego w latach 20. [[XIX wiek|XIX]] w. a Grecja była wtedy republiką. Jednym z warunków uznania jej niepodległości przez mocarstwa, w [[1830]] r., stała się zmiana ustroju na monarchię, a parlament nie był następnie zwoływany przez [[Władcy Grecji|króla]] [[Otton I Wittelsbach]]a. Oficjalnie został ustanowiony w [[1843]] r. w wyniku Rewolucji 3 Września, która zmusiła władcę do nadania [[konstytucja|konstytucji]]. W [[1911]] r. przyjęto poprawki do konstytucji, które znacznie zwiększyły uprawnienia parlamentu. W roku [[1936]], w porozumieniu z królem [[Jerzy II Grecki|Jerzym II]], dyktator [[Joanis Metaksas]] zawiesił działanie parlamentu. Po wyborach [[1946]]r. wznowiono aktywność parlamentarną, jednak warunkowaną realiami [[Wojna domowa w Grecji|wojny domowej]]. Po trwającej sześć lat [[Junta czarnych pułkowników|dyktaturze wojskowych]] ([[1967]]-[[1973]]), w szczególności deklarującej Grecję republiką, [[8 grudnia]] [[1974]] przeprowadzono [[referendum]], w którym 69,18% obywateli opowiedziało się za zniesieniem [[monarchia|monarchii]] i ustanowieniem rzeczywistej [[demokracja parlamentarna|demokracji parlamentarnej]].
 
== Wybory ==
288 [[deputowany]]ch wybieranych jest w [[ordynacja proporcjonalna|ordynacji proporcjonalnej]] w 48 wielomandatowych [[okręg wyborczy|okręgach wyborczych]]. Pozostałych 12 deputowanych pochodzi z [[lista krajowa|listy krajowej]] obejmującej swoim zasięgiem cały kraj. Do parlamentu wchodzą przedstawiciele [[Partia polityczna|partii]] i [[Koalicja wyborcza|koalicji politycznych]], które w skali kraju przekroczyły [[próg wyborczy]] wynoszący 3%. W celu stabilności rządów wprowadzono modyfikację ordynacji polegającą na tym, iż ugrupowanie, które osiągnie w wyborach 41% głosów otrzymuje automatycznie dodatkowo 40 miejsc w izbie, przy czym 260 rozdzielanych jest w systemie proporcjonalnym. Ma to na celu zapewnienie stabilności rządów. Kandydat na posła musi być obywatelem greckim i mieć ukończone 25 lat<ref>K. A. Wojtaszczyk, ''Współczesne systemy polityczne'', Warszawa 1992.</ref>.
 
== Organizacja ==
Linia 21 ⟶ 20:
* '''Sekretarze''' – w liczbie 6,
 
=== Komisje Parlamentarneparlamentarne ===
* '''Komisje stałe''':
** Komisja ds. kultury i edukacji Wewnętrznych
Linia 32 ⟶ 31:
* '''Komisje nadzwyczajne''' – są tworzone na wniosek [[Rząd Grecji|rządu]] przez Przewodniczącego Parlamentu. Dzielą się na trzy kategorie:
** '''Komisje nadzwyczajne stałe''' – nie mają ustalonego czasu istnienia, są powoływane na początku kadencji i zajmują się [[prawo]]dawstwem:
*** Komisja ds. Greków za granicą.
*** Komisja ds. Instytucji i Przejrzystości.
*** Komisja ds. Oceny Technologii Medycznych.
*** Komisja ds. Równości i Praw Człowieka.
** '''Komisje nadzwyczajne wewnętrzne''' – są tworzone na początku każdej zwyczajnej sesji i zajmują się stałymi wewnętrznymi problemami, związanymi z funkcjonowaniem parlamentu oraz jego kontrolą:
*** Komisja ds. Zlecenia stałe Parlamentu.
*** Komisja ds. Finansów Parlamentu
*** Komisja ds. Biblioteki Parlamentarnej
*** Komisja ds. Stosunków z Innymi Parlamentami
** '''[[Sejmowa komisja śledcza|Komisje śledcze]]''' – są tworzone na wniosek 1/5 deputowanych po przegłosowaniu wniosku na forum parlamentu zwyczajną większością głosów.
[[Plik:Greece Parliament.jpg|thumb|300px|[[Stary Pałac Królewski w Atenach|Parlament Grecji]] w Atenach]]
 
== Główne kompetencje ==
* stanowienie prawa,
* wybór [[Prezydenci Grecji|Prezydenta]]
* udzielenia lub cofnięcie [[wotum zaufania]] dla rządu lub poszczególnych ministrów
Linia 51 ⟶ 50:
* zmiana lub rewizja [[konstytucja|konstytucji]]
* wdrożenie procedury [[Impeachment|impiczmentu]] wobec Prezydenta
 
== Proces legislacyjny ==
== Struktura polityczna ==
== Gmach parlamentu ==
 
== Zobacz też ==
* [[Ustrój polityczny Grecji]]
* [[Systemy ustrojowe w poszczególnych państwach]]
 
{{Przypisy}}