Wersja z 03:03, 18 gru 2013 edytuj EinsBot (dyskusja \| edycje) 25 980 edycji m zamiana szablonu "źródła" na "dopracować" ← poprzednia edycja		Wersja z 20:27, 14 lip 2014 edytuj anuluj edycję Alan ffm (dyskusja \| edycje) Redaktorzy 85 749 edycji źródła/przypisy, drobne merytoryczne, drobne redakcyjne następna edycja →
Linia 1: '''~~Gwara więzienna~~Grypsera''' (~~tzw. ''grypsera'',~~ z [[język niemiecki\|niem.]] -– ''Grips'' -– pot. ''rozum'') – [[język środowiskowy]] środowisk przestępczych na gruncie [[język polski\|języka polskiego]]. Szczególny przypadek [[Slang\|argotu]]. Powstała najprawdopodobniej w [[XIX ~~wiek]]u~~wieku na terenie [[Zabór rosyjski\|zaboru rosyjskiego]]. Początkowo pełniła funkcję głównie [[Szyfr\|języka tajnego]], [[Gwara\|gwary środowiskowej]] przestępców odsiadujących długoletnie wyroki. Od końca [[XIX ~~wiek]]u~~wieku używana także na wolności.▼ ~~{{Dopracować\|źródła=2010-02}}~~ ▲'''Gwara więzienna''' (tzw. ''grypsera'', z [[język niemiecki\|niem.]] - ''Grips'' - pot. ''rozum'') – [[język środowiskowy]] środowisk przestępczych na gruncie [[język polski\|języka polskiego]]. Szczególny przypadek [[Slang\|argotu]]. Powstała najprawdopodobniej w [[XIX wiek]]u na terenie [[Zabór rosyjski\|zaboru rosyjskiego]]. Początkowo pełniła funkcję głównie [[Szyfr\|języka tajnego]], [[Gwara\|gwary środowiskowej]] przestępców odsiadujących długoletnie wyroki. Od końca [[XIX wiek]]u używana także na wolności. == Charakterystyka == ~~Gwara więzienna~~Grypsera jest jedną z najbogatszych pod względem słownictwa gwar [[język polski\|polszczyzny]]; nie jest możliwe stworzenie pełnego jej słownika, gdyż ewoluuje ona nieprzerwanie w wielu miejscach niezależnie. Ze względu na hermetyzację ośrodków rozwoju gwary więziennej często te same słowa mają różne znaczenia, bądź różne słowa mają te same znaczenia (w zależności od miejsca stosowania). W zasobie słów stosowanych w gwarze więziennej dłużej utrzymują się i bardziej rozprzestrzeniają te, które cechuje łatwość odmiany gramatycznej. Gwarę więzienną należy podzielić na tzw. kminę (język grypsujących, nazywanych ludźmi) oraz język zwykły -– tzw. frajerów. Podstawę gramatyczną grypsery stanowi [[język polski]], jednak wyraźne są w niej wpływy [[jidysz]], [[język rosyjski\|rosyjskiego]], [[język niemiecki\|niemieckiego]], [[język ukraiński\|ukraińskiego]] i rozmaitych [[gwara miejska\|gwar miejskich]] (na przykład [[Lwów\|lwowskiego]] ''[[Gwara lwowska\|bałaku]]'' czy [[gwara warszawska\|gwary warszawskiej]]). W olbrzymim stopniu wpłynęła na ukształtowanie się współczesnych [[Slang młodzieżowy\|gwar młodzieżowych]]. Pod względem fonetycznym grypsera zbliżona jest do [[Gwara warszawska\|gwary warszawskiej]] z charakterystyczną wymową ~~'i'~~‘i’ jak ~~'y'~~‘y’ i zanikiem samogłosek nosowych. == Zobacz też == {{Wikisłownik\|Indeks:Polski - Gwara więzienna}} * [[Metajęzyk kryminalny]] == Bibliografia == * {{Cytuj pismo \| nazwisko = \| imię = \| autor = Radosława Rodasik, Ewelina Ćwiertnia, Jozef Zat’ko \| autor link = \| url = http://www.apeiron-wydawnictwo.pl/kb/nr13/nr13.pdf \| tytuł = JĘZYK PODKULTURY WIĘZIENNEJ – GWARA. JĘZYK MIGOWY, TATUAŻ \| czasopismo = Kultura Bezpieczeństwa. Nauka – Praktyka - Refleksje \| wolumin = \| wydanie = 13 \| strony = 119-127 \| data = 2013\| wydawca = [[Wyższa Szkoła Bezpieczeństwa Publicznego i Indywidualnego "Apeiron" w Krakowie]] \| miejsce = \| issn = 2299-4033 \| doi =}} [[Kategoria:Języki środowiskowe\|Więzienna]]

Grypsera: Różnice pomiędzy wersjami