Ruch samoumocnienia: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
Nie podano opisu zmian |
Nie podano opisu zmian |
||
Linia 12:
Od ostatecznej zapaści chwiejącą się dynastię uratowała grupa energicznych urzędników lokalnych, którzy zorganizowali lokalne oddziały samoobrony, przekształcili je w efektywne armie i za ich pomocą stłumili powstania. Cudzoziemcy ostatecznie zdecydowali, że ich interesy lepiej zabezpieczy istniejący reżim polityczny i wsparli Qingów w wojnie przeciw rebeliantom, dostarczając nowoczesnej broni i instruktorów do jej obsługi. Najważniejsi architekci ruchu samoumocnienia: [[Zeng Guofan]], [[Zuo Zongtang]], [[Zeng Zhidong]] i przede wszystkim [[Li Hongzhang]] byli dowódcami anty-tajpingowskich armii, którzy nawiązali w czasie wojny kontakty z cudzoziemcami i nauczyli się cenić ich wiedzę techniczną i wojskową.
Słabnące państwo nie było w stanie poradzić sobie z
==Nawiązanie stosunków zagranicznych==
Jednym z warunków traktatu pekińskiego było ustanowienie stałego urzędu do kontaktów z zagranicą. Stał się nim tzw. [[Zongli Yamen]] - "Urząd ds. Ogólnych".
W 1868 grupa wyższych urzędników qingowskich udała się w podróż do głównych stolic świata. Towarzyszył im dawny amerykański poseł do Chin, [[Anson Burlingame]]. Chiny zaczęły też zakładać własne poselstwa zagraniczne i w latach 1880. miały ambasady w Wielkiej Brytanii, Francji, Niemczech, Hiszpanii, USA, Japonii i Rosji{{odn|Ebrey|2000|s=245}}.
Linia 30 ⟶ 25:
Podczas tłumienia powstań, lokalni liderzy kupowali broń od cudzoziemców, by wyekwipować swoje oddziały{{odn|Lewis|Morton|2007|s=185}}. Najmowali też cudzoziemskich instruktorów, jak [[Frederick Townsend Ward]] czy [[Charles Gordon]] do ćwiczenia i dowodzenia jednostkami szkolonymi na modłę zachodnią.
Rozpoczęli też wznoszenie arsenałów produkujących broń zachodniego typu w [[Xuzhou]], [[
===Rozwój komunikacji===
;Sieci telegraficzne
Wznoszenie linii telegraficznych budziło opór chłopów, którzy obawiali się, że "szepczące kable" będą płoszyć duchy ziemi i wody - często więc ścinali słupy, przy okazji kradnąc miedziany drut. Konieczne było objęcie linii nadzorem wojskowym{{odn|Lewis|Morton|2007|s=185}}. Także na Tajwanie sprawniej działała podmorska lina telegraficzna [[Danshui]]-[[Fuzhou]]) położona w 1888 roku{{r|hummel}} niż zbudowane 11 lat wcześniej linie naziemne między [[Anping]]iem ([[Tainan]]) a [[Tajpej]]
;Koleje żelazne
O tym jak istotne są koleje żelazne, pisał już w 1877 przedstawiciel Chin w Londynie Guo Songdao. Ich rozwój napotykał na opory konserwatystów i chłopstwa, ale w 1880 Li Hongzhang zbudował pierwszy odcinek, łączący kopalnie węgla w [[Kaiping]]u z dokami w [[Tiencin]]ie{{odn|Ebrey|2000|s=245}}. W tym samym roku, ze względu na konflikt z Rosją, Liu Mingchuan złożył memoriał proponujący budowę linii kolejowych między Huaiyin a [[Pekin]]em, dla ułatwienia transportu oddziałów nad granicę, jednak ze względów politycznych został on odrzucony{{r|hummel}}. Projekty kolejowe realizował potem w 1887 na Tajwanie, którego został gubernatorem, budując
Ze względu na sprzeciwy konserwatystów i inne trudności, do 1894 roku w całych Chinach zbudowano zaledwie 350 km torów{{odn|Ebrey|2000|s=246}}.
;Linie okrętowe
Pod patronatem Li Hongzhanga rozpoczęło działalność Chińskie Kupieckie Towarzystwo Żeglugi Parowej (''Lunchuan Zhaoshang Ju'' w literaturze często spotykane pod angielską nazwą China Steam Merchant Navigation Company, CSMNC). Towarzystwo korzystało z rządowych kontraktów na przewóz ryżu, co dawało pewność zysków. System partnerstwa rządowo-kupieckiego miał swoje zalety, zwłaszcza, że Li Hongzhang nie wahał się przed eliminacją konkurencji, nawet związanej z jego protegowanych. Firma kupiła amerykańskie przedsiębiorstwo Russel & Co i jakiś czas była konkurencją dla takich potentatów jak [[Jardine Matheson]]; ostatecznie jednak przegrała z Brytyjczykami, ze względu na nadmierną ostrożność i niechęć chińskich urzędników do reinwestowania choć części zysków{{odn|Lewis|Morton|2007|s=185}}.
===Rozwój gospodarczy===
Linia 53 ⟶ 48:
Niebotyczna i wszechobecna korupcja uniemożliwiała wiele inwestycji i wykorzystanie już poczynionych. Przykład szedł z samej góry - jednym z najsłynniejszych przykładów była budowa [[Yiheyuan|Nowego Pałacu Letniego]] przez cesarzową Cixi za pieniądze z funduszu na rozbudowę i modernizację marynarki wojennej. W 1894 najnowocześniejsza chińska [[flota Beiyang]] w [[bitwa u ujścia Yalu|bitwie u ujścia Yalu]] strzelała pociskami wypełnionymi miałem węglowym, bo pieniądze na wybuchowe granaty zostały rozkradzione{{odn|Wieczorkiewicz|1995|s=300, 307}}. Sam Li Hongzhang, światły i dążący do modernizacji kraju, nie przepuszczał żadnej okazji by się wzbogacić i zgromadził gigantyczny majątek. Nie cofał się też przed niszczeniem konkurencyjnych przedsiębiorstw państwowo-publicznych, jeśli uznał, że zagrażają jego interesom. Tak stało się w przypadku formozańskiego przedsiębiorstwa żeglugowego, założonego przez dawnego protegowanego Li - Liu Mingchuana{{r|chu}}.
Najpoważniejszym problemem była prawdopodobnie wyrywkowość i brak koordynacji prowadzonych działań. Ludzie nowocześnie wykształceni nie znajdowali zatrudnienia i ich wiedza (a przez to nakłady na ich wykształcenie) - marnowały się.▼
Najpoważniejszym problemem była prawdopodobnie wyrywkowość i brak koordynacji prowadzonych działań. Nowoczesny sprzęt był nieużywany lub niszczał, na skutek złego wykorzystywania przez ludzi, którym brakowało niezbędnej kultury technicznej. W 18... kpt [[Heihachirō Tōgō]] nisko ocenił prawdopodobne możliwości bojowe chińskiej floty, zwracając uwagę, że podczas oficjalnej wizyty w [[Tokio]] na lufach artylerii głównej chińskiego flagowca [[pancerniki typu Dingyuan|"Dingyuan"]], najpotężniejszego podówczas okrętu na Dalekim Wschodzie, suszyło się pranie; świadczyło to o braku dyscypliny wśród załogi (poziom wyszkolenia uległ zapaści po wycofaniu brytyjskich isntruktorów{{odn|Wieczorkiewicz|1995|s=300}}). Nie było standaryzacji sprzętu, przez co zaopatrzenie oddziałów w odpowiednią amunicję było w warunkach bojowych prawie niemożliwe nawet dla efektywnej administracji{{r|Elleman|s=99}}. Chaos w dowództwie i złe dowodzenie spowodowały, że dobrze wyposażone oddziały ponosiły porażki ze strony słabszego przeciwnika{{r|Elleman|s=101}}.▼
Z tego powodu, wielkie wysiłki i nakłady nie przynosiły też szybko wymiernych efektów. Arsenał i stocznia w Fuzhou, zbudowana z francuską pomocą, zostały przez tychże samych Francuzów zniszczone po [[Bitwa na rzece Min|bitwie na rzece Min]], w czasie której francuska eskadra w 20 min rozstrzelała chińskie fregaty i parowce w czasie [[Wojna chińsko-francuska|wojny chińsko-francuskiej]]. Najboleśniejszą klęską była jednak [[Wojna chińsko-japońska (1894-1895)]]. Mniejsza, uboższa, zawsze bardziej zacofana i naśladująca Chiny Japonia, dzięki całościowym i konsekwentnym reformom [[epoka Meiji|ery Meiji]] zmodernizowała swoje siły zbrojne i pobiła cesarstwo chińskie, niszcząc doszczętnie najnowocześniejsze chińskie [[armia Beiyang|armię]] i [[flota Beiyang|flotę Beiyang]], wymusiła wysoką kontrybucję i przejęła [[Tajwan (wyspa)|Tajwan]].▼
▲Ludzie nowocześnie wykształceni nie znajdowali zatrudnienia i ich wiedza (a przez to nakłady na ich wykształcenie) - marnowały się.
▲
▲Z tego powodu, wielkie wysiłki i nakłady nie przynosiły też szybko wymiernych efektów. Arsenał i stocznia w Fuzhou,
Klęska w wojnie z Japonią stała się zaczynem kolejnego ruchu reformatorskiego, tzw. [[Sto dni reform|stu dni reform]] w 1898. Reakcja konserwatywna połączona z coraz większymi wpływami zachodnimi przyczyniły się do wybuchu rok później [[powstanie bokserów|powstania bokserów]]. Kolejna porażka, jaką poniosły w jego następstwie Chiny doprowadziły do wzrostu nastrojów republikańskich i rewolucyjnych i wreszcie do [[Rewolucja Xinhai|obalenia dynastii w 1911 roku]].
{{Przypisy|3|przypisy=
| |||