Marynarka Wojenna Ukrainy: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
m Michał Sobkowski przeniósł stronę Wijśkowo-Morśki Syły Ukrajiny do Marynarka Wojenna Ukrainy: łączenie historii |
m Wycofano edycje użytkownika Michał Sobkowski (dyskusja). Autor przywróconej wersji to 79.185.52.216. |
||
Linia 1:
{{Narodowy rodzaj sił zbrojnych infobox
|nazwa = Wijśkowo-Morśki Syły Ukrajiny
|godlo = Vms emblem.jpg
|opis godla =
|panstwo = Ukraina
|siły_zbrojne = Zbrojni Syły Ukrajiny
|krotka_nazwa = WMSU
|utworzenie = 1992
|koniec =
|znak_rozpoznawczy =
|bandera = Naval Ensign of Ukraine.svg
|proporzec =
|prefiks =
|motto =
|dowodztwo_cywilne = [[Prezydenci Ukrainy|Prezydent Ukrainy]]
|dowodztwa_wojskowe =
|części_składowe =
|commons =
}}
'''Marynarka Wojenna Ukrainy''' ([[Język ukraiński|ukr.]] ''Військово-Морські Сили Збройних Сил України'' (ВМСУ) ЗСУ; Wijśkowo-Morśki Syły Ukrajiny ) – [[marynarka wojenna]] [[Ukraina|Ukrainy]], jeden z trzech obok [[Suchoputni Wijśka Zbrojnych Sył Ukrajiny|Wojsk Lądowych]] i [[Powitriani Syły Zbrojnych Sył Ukrajiny|Sił Powietrznych]], rodzajów [[Zbrojni Syły Ukrajiny|Sił Zbrojnych Ukrainy]].
Powstała w 1992 roku. Składa się z sił nawodnych, podwodnych, lotnictwa morskiego, artylerii obrony wybrzeża i piechoty morskiej<ref name=BMC>[http://www.mil.gov.ua/index.php?lang=en&part=structure&sub=navy Marynarka Wojenna Sił Zbrojnych Ukrainy]</ref>; służy w niej 15 470 oficerów, żołnierzy i marynarzy<ref>[http://www.mil.gov.ua/files/white_book/white_book_uk2007.pdf Biała Księga Ukraińskich Sił Zbrojnych 2007, s.111].</ref>.
WMSU operuje w basenie [[Morze Czarne|Morza Czarnego]] (w tym także na [[Morze Azowskie|Morzu Azowskim]] i w delcie [[Dunaj]]u<ref name="BMC"/>. Działalność oceaniczna nie jest z logistycznego i strategicznego punktu widzenia brana pod uwagę, chociaż MWU bierze udział w wielonarodowych akcjach prewencyjnych na [[Morze Śródziemne|Morzu Śródziemnym]] i [[Morze Arabskie|Arabskim]].
Kwatera główna dowództwa MWSU mieści się w [[Sewastopol]]u<ref name="BMC"/>. Dowódcą jest, od 18 marca 2010 roku, [[wiceadmirał]] Wiktor Maksimow.
== Historia ==
[[Plik:Донец.PNG|thumb|Kanonierka "Doniec" (lipiec-listopad 1918)]]
Dzieje ukraińskiej obecności na morzu sięgają XVI i XVII wieku, kiedy to [[Sicz Zaporoska|Kozacy Zaporoscy]] organizowali wyprawy w dół [[Dniepr]]u i [[Boh]]u, by atakować na swych zwrotnych [[Czajka (łódź)|czajkach]] miasta [[imperium osmańskie]]go nad Morzem Czarnym, zapuszczając się aż do [[Konstantynopol]]a i [[Trabzon|Trapezuntu]]<ref name="observer">Serhiy Kharchenko, ''The Ukrainian Navy Chronological Discrepancy'', The Ukrainian Observer, Issue 200</ref>. Jednym z najgroźniejszych dla Turków [[ataman]]ów był [[Piotr Konaszewicz-Sahajdaczny]].
=== 1917-1921 ===
W czasie [[Wojna domowa w Rosji|wojny domowej w Rosji]] załogi kilku okrętów [[Flota Czarnomorska|Floty Czarnomorskiej]] obsadzonych i dowodzonych przez Ukraińców uznały się za Marynarkę Wojenną nowo powstałej [[Ukraińska Republika Ludowa|Ukraińskiej Republiki Ludowej]]. Dalsze poczynania uniemożliwiła utrata nadmorskich terytoriów.
Ukraina miała swoją flotę przez zaledwie pięć miesięcy. Początkowo było to 9 [[pancernik]]ów, 7 [[krążownik]]ów, 18 [[niszczyciel]]i i wiele mniejszych jednostek, ale kres nadszedł bardzo szybko. Armia niemiecka maszerowała na Sewastopol z zamiarem przechwycenia Floty Czarnomorskiej. Dowódca floty kontradmirał Sablin (Rosjanin), kazał wciągnąć na maszty wszystkich okrętów błękitno-żółte bandery, by dać Niemcom znak, że panuje nad sytuacją, ale ci nie zamierzali respektować żadnych porozumień, tym bardziej, że zdominowane przez bolszewików załogi zaczęły wyprowadzać okręty w morze i kierować je do [[Noworosyjsk]]a.
W grudniu 1918 roku, kiedy pod Sewastopolem pojawiły się okręty [[Ententa|Ententy]], ukraiński kontradmirał W. Kłoczkowski (Вячеслав Клочковський) kazał podnieść na okrętach rosyjskie bandery św. Andrzeja, co miało być gestem dobrej woli. Jednak dowódcy sił Sprzymierzonych odczytali ów gest inaczej: zajęli okręty i przekazali je „[[Biali (Rosja)|białym]]”. Ukraińcom z całej floty został tylko niewielki oddział piechoty morskiej. Dowództwo marynarki istniało do roku 1921.
=== Współcześnie ===
[[Plik:Olshansky.jpg|thumb|U-402]]
We wrześniu 1991 roku w Sewastopolu powstał Związek Oficerów Ukraińskich<ref name="vms-hist">''Ukrainian Navy History'', [http://www.globalsecurity.org/military/world/ukraine/vms-hist.htm GlobalSecurity.org Website]</ref>. Związek ów stał się zalążkiem organizacyjnym ukraińskiej floty.
Na początku 1992 roku część personelu Floty Czarnomorskiej opowiedziała się za niepodległością Ukrainy. Już w styczniu przysięgę na wierność narodowi ukraińskiemu złożył personel kompanii szkolnej Szkoły Nurków Floty, żołnierze 880 Wydzielonego Batalionu Piechoty Morskiej i załogi kilku okrętów nawodnych<ref name="vms-hist"/>.
Historia współczesnej Marynarki Wojennej Ukrainy rozpoczęła się 1 sierpnia 1992 roku, kiedy to została oficjalnie powołana do życia dekretem prezydenta [[Łeonid Krawczuk|Leonida Krawczuka]]. To zapoczątkowało długotrwały i bolesny proces podziału Floty Czarnomorskiej pomiędzy niepodległe [[Ukraina|państwo ukraiskie]] i [[Rosja|Federację Rosyjską]].
Jednym z epizodów tego procesu był wypadek [[Korweta|dozorowca]] „SKR-112” - pierwszego okrętu MWU<ref>''Ukrainian Navy'', [http://www.globalsecurity.org/military/world/ukraine/vms.htm GlobalSecurity.org Website]</ref>: 20 lipca 1992 załoga „SKR-112” oznajmiła, że jest to ukraińska jednostka i podniosła ukraińską banderę. Dowództwo Floty w [[Moskwa|Moskwie]] uznało to za bunt i poleciło odpowiednio zareagować. Tymczasem okręt opuścił swą bazę na Krymie i skierował się do [[Odessa|Odessy]], co spowodowało pościg i próby staranowania przez okręty wciąż lojalne wobec Moskwy. Wkrótce kilka kolejnych okrętów, jak również jednostek pomocniczych i załóg instalacji brzegowych Floty Czarnomorskiej poszło w ślady „SKR-112”, ale reakcja nie była już tak ostra.
W roku 1997 nastąpił oficjalnie podział okrętów, baz i wyposażenia pomiędzy oba państwa. Nowa rosyjska zachowała historyczną nazwę „Floty Czarnomorskiej”, jak również prawo do użytkowania większości baz na Krymie na dziesięć lat, tj. do roku 2017. Nowo utworzona MWSU otrzymała pewną liczbę okrętów (w większości przestarzałych lub nie nadających się do użytkowania) i część instalacji brzegowych. Flota Czarnomorska straciła jednak kilka ważnych instalacji, takich jak ''NITKA'' (skrót nazwy symulatora lotów) w bazie treningowej lotnictwa morskiego w Saki, czy też bazę sił specjalnych w [[Oczaków|Oczakowie]]. Podział floty nadal wywołuje emocje, tym więcej, że wiele problemów dotyczących współpracy obu flot nie zostało rozwiązanych, co prowadzi do odnawiania się konfliktów.
Po roku 1997 większość ukraińskich jednostek została oddana na złom. W 2009 roku jedynie [[fregata (okręt)|fregata]] „Hetman Sahajdaczny” była zdolna do podejmowania trudniejszych misji<ref>[http://day.kiev.ua/277204/ Zniszczenie Dywizjonu]</ref>.
Wspólne ćwiczenia MWSU i Floty Czarnomorskiej podjęto ponownie w roku 2010, po siedmioletniej przerwie<ref>[http://www.itar-tass.com/eng/level2.html?NewsID=14908782&PageNum=0 Ukraina i Rosja podejmą wspólne ćwiczenia morskie], ITAR-TASS 12 marca 2010)</ref>.
Większość sprzętu, uzbrojenia i wyposażenia MWSU, podobnie jak w pozostałych rodzajach sił zbrojnych Ukrainy, jest wciąż sowieckiego pochodzenia, a żaden plan modernizacji nie został dotąd przedstawiony, z wyjątkiem planu nowej korwety, który został ukończony w roku 2009, ale do roku 2013 nie rozpoczęto jej budowy<ref>[http://www.globalsecurity.org/military/world/ukraine/vms.htm Ukraine Navy<!-- Tytuł wygenerowany przez bota -->]</ref>.
W wyniku [[Kryzys krymski|kryzysu krymskiego]] Rosja przejęła kontrolę nad 51 okrętami ukraińskimi. Obecnie (kwiecień 2014) siłom morskim Ukrainy pozostało tylko 10 okrętów.
== Okręty MWSU ==
[[Plik:Ships of Ukrainian Navy in Sevastopol, 2007.jpg|thumb|350px|Okręty MWSU, od lewej: U402 Konstantyn Olszansky, U401 Kirovohrad, U154 Kahovka, U209 Ternopil, U153 Pryluky.]]
Flota MWSU w roku 2008/09 składała się z:
* 1 okręt podwodny typu [[Okręty podwodne projektu 641|Foxtrot]]
* 1 fregata typu [[Fregaty rakietowe projektu 1135|Krivak]] (okręt flagowy)
* 3 korwety typu [[Grisha]]
* 2 okręty rakietowe typu [[Okręty projektu 1241|Tarantul II]]
* 2 okręty rakietowe typu [[Okręty projektu 1241|Pauk]]
* 1 okręt desantowy typu [[Okręty desantowe projektu 775|Ropucha]]
* 2 poławiacze min typu [[Natya class minesweeper|Natya I]]
* 2 poławiacze min typu [[Sonya class minesweeper|Sonya]]
* 2 mały okręt rakietowy typu [[Matka class missile boat|Matka]]
* 1 kuter patrolowy typu Żuk
Inne okręty:
Nieukończony - nie oddany do eksploatacji:
* 1 krążownik typu [[Krążowniki rakietowe projektu 1164|Slava]]
=== Dalsze działania ===
19 grudnia 2008 roku ambasador [[Stany Zjednoczone|Stanów Zjednoczonych]] w Kijowie [[William Taylor]] poinformował, że minister obrony Ukrainy [[Juryj Jechanurow]] i sekretarz obrony USA [[Robert Gates]] rozmawiali o możliwości odsprzedania Ukrainie 1-3 fregat z rezerw [[United States Navy]]<ref>[http://www.interfax.com.ua/eng/main/3523/ Interfax-Ukraina (22 grudnia 2008)</ref>. W grudniu 2009 roku ukończono prace projektowe nad nową [[korweta|korwetą]] (ma być budowana w ukraińskich stoczniach) dla MWSU<ref>[http://www.interfax.com.ua/eng/main/21808/ Yushchenko pressed for the development of a new Ukrainian corvette], Interfax-Ukraina (12 października 2009)</ref>.
===Kryzys krymski===
1 marca 2014 na rosyjskim portalu Regnum pojawiła się wiadomość o dymisji dałego dowództwa Sił. Ministerstwo Obrony Ukrainy nie wypowiedziało się na ten temat<ref>[http://www.regnum.ru/news/1773200.html СМИ: Все командование Военно-морских сил Украины подало в отставку], Regnum.ru</ref>.
W wyniku [[Kryzys krymski|kryzysu krymskiego]] Rosja przejęła kontrolę nad 51 okrętami ukraińskimi a marynarce ukraińskiej pozostało tylko 10 okrętów. Okręty, które Ukraińcom udało się uratować przed Rosjanami, znajdują się obecnie w porcie w Odessie. Jest to m.in. fregata flagowa "Hetman Sahajdaczny" oraz dziewięć innych, przeważnie mniejszych jednostek.
Wśród okrętów, które Ukraina straciła na rzecz Rosji, są m.in.: okręt podwodny "Zaporoże", duży okręt desantowy "Kostiantyn Olszański", korwety "Łuck", "Winnica", "Chmielnicki", "Ternopil" oraz trałowiec "Czerkasy" <ref>[http://fakty.interia.pl/raport-zamieszki-na-ukrainie/aktualnosci/news-ukraina-marynarce-wojennej-pozostalo-tylko-10-okretow,nId,1366348 Marynarce wojennej pozostało tylko 10 okrętów], Interia.pl</ref>.
Czytaj więcej na http://fakty.interia.pl/raport-zamieszki-na-ukrainie/aktualnosci/news-ukraina-marynarce-wojennej-pozostalo-tylko-10-okretow,nId,1366348
== Lotnictwo morskie ==
{| class="wikitable"
! style="text-align: left;"|Aparat
! style="text-align: left;"|Pochodzenie
! style="text-align: left;"|Typ
! style="text-align: left;"|Wersja
! style="text-align: left;"|W służbie
|-
| [[An-26|Antonow An-26]]
| {{państwo|SUN}}
| Transportowy
| An-26
| 7
|-
| [[Mi-8|Mil Mi-8]]
| {{państwo|SUN}}
| Śmigłowiec transportowy
| Mi-8
| 8
|-
| [[Mi-14|Mil Mi-14]]
| {{państwo|SUN}}
| Śmigłowiec wielozadaniowy
| Mi-14PL
| 5
|-
| [[Be-12|Beriew Be-12]]
| {{państwo|SUN}}
| Wodnopłat patrolowy
| Be-12
| 6
|-
| [[Ka-29|Kamow Ka-29]]
| {{państwo|SUN}}
| Śmigłowiec szturmowy
| Ka-29
| 16
|-
| [[Ka-27|Kamow Ka-27]]
| {{państwo|SUN}}
| Śmigłowiec morski
| Ka-27/28
| 21
|-
|}
== Bazy ==
Dowództwo MWSU i główna baza floty mieszczą się w [[Sewastopol]]u<ref name="BMC"/>.
Pozostałe bazy to:
* [[Czornomorskie]]
* [[Teodozja (Baza MWSU)|Teodozja]]
* [[Izmaił]]
* [[Mikołajów]]
* [[Mirny (baza MWSU)|Mirny]]
* [[Nowoozierne]]<ref name="BMC"/>
* [[Odessa]]<ref name="BMC"/>
* [[Oczaków]]
* [[Saki (miasto)|Saki]]<ref name="BMC"/>
* [[Eupatoria]]
{{przypisy}}
== Linki zewnętrzne ==
* [http://www.mil.gov.ua/ Oficjalna strona Ministerstwa Obrony Ukrainy (ang.)]
* [http://www.hazegray.org/worldnav/europe/ukraine.htm Współczesne floty świata: Ukraina (ang.)]
* [http://flot.sevastopol.info/photos/photo_vmsu.htm Galeria zdjęć okrętów UMW]
* [http://rusnavy.com/history/interesting/ukranianfleet.htm?print=Y Ukrainian Navy: ferial excursions into the past and present]
* [http://www.encyclopediaofukraine.com/pages/H/E/Hetmangovernment.htm Hetman's government]
{{Marynarki wojenne na świecie}}
[[Kategoria:Wojsko ukraińskie]]
[[Kategoria:Marynarki wojenne]]
| |||