Gwiazdozbiór Psów Gończych: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
m drobne merytoryczne, poprawa linków |
uzupełnienie danych za Kosmos, poprawa linków |
||
Linia 16:
|roje meteorów =
|szermaks = 90
|szermin = 44<ref name=Kosmos>{{cytuj książkę|autor=Praca zbiorowa|tytuł=Kosmos|wydawca=Buchmann Sp. z o.o.|miejsce=Warszawa|rok=2012|isbn=978-83-7670-323-7}}</ref>
|zdjęcie =
}}
'''Psy Gończe''' ([[łacina|łac.]] ''Canes Venatici'', [[dopełniacz (przypadek)|dop.]] ''Canum Venaticorum'', skrót ''CVn'') – [[gwiazdozbiór]] nieba północnego sąsiadujący z [[Gwiazdozbiór Wolarza|Wolarzem]] i wydzielony z [[Wielka Niedźwiedzica|Wielkiej Niedźwiedzicy]] przez [[Jan Heweliusz|Heweliusza]], opublikowany w 1690 roku, w pośmiertnie wydanym atlasie ''Firmamentum Sobiescianum''.
==Pochodzenie nazwy ==
Dawny podział na południowego psa, Charę i północnego, Asteriona, przetrwał do naszych czasów tylko w nazwach dwóch najjaśniejszych gwiazd konstelacji. Nazwę [[Cor Caroli]] (Serce Karola) najjaśniejszej gwieździe konstelacji nadał [[Astronom Królewski|królewski astronom]] [[Edmund Halley]], na cześć swego mocodawcy, angielskiego króla Karola II.▼
Wyobraża dwa psy pasterskie trzymane na smyczy przez mitologicznego Wolarza. Chociaż Wolarza można znaleźć już u [[Babilończycy|Babilończyków]] , to pomysł dodania mu gończych psów jest dużo młodszy: datuje się na XVII wiek.{{r|Kosmos}} Według wielu interpretacji gwiazdozbioru, psy poganiają niedźwiedzice, by stale obracały sferę niebieską.
▲Dawny podział na południowego psa, Charę i północnego, Asteriona, przetrwał do naszych czasów tylko w nazwach dwóch najjaśniejszych gwiazd konstelacji. Nazwę [[Cor Caroli]] (Serce Karola) najjaśniejszej gwieździe konstelacji nadał [[Astronom Królewski|królewski astronom]] [[Edmund Halley]], na cześć swego mocodawcy, angielskiego króla [[Karol II Stuart|Karola II]].
== Gwiazdy Gończych Psów ==
Usytuowana w północno-wschodniej części gwiazdozbioru [[galaktyka spiralna]] [[Galaktyka Wir|M51]], zwana [[Galaktyka Wir|Wirem]], jest fizycznie związana z satelitarną galaktyką nieregularną [[NGC 5195]], znajdującą się na końcu jednego z jej [[ramię spiralne|ramion spiralnych]]<ref>{{cytuj książkę|tytuł=Tablice astronomiczne|wydawca=PPU „PARK”|miejsce=Bielsko-Biała|rok=2002|strony=145|isbn=83-7266-156-1|}}</ref>.▼
W tym gwiazdozbiorze są tylko dwie wyraźne gwiazdy, alfa (α) i beta (β) Psów Gończych. Przedstawiają dwa psy o imionach Asterion i Chara, ale nie ma zgody co do tego, która gwiazda reprezentuje którego psa. Pewne nowożytne mapy nieba przypisują becie każde z tych imion. Tak czy inaczej alfa była nazywana ''Cor Caroli'' ('serce Karola') od przywrócenia monarchii brytyjskiej, kiedy Karol II zajął pusty tron. Większość źródeł twierdzi, że ''Cor Caroli'' odnosi się do ściętego króla Karola I, ale są też i takie, które mówią o jego synu Karolu II. Cor Caroli jest wciąż nazwą dobrze znaną, ponieważ jest to słynna [[gwiazda podwójna]] o szeroko rozdzielonych składnikach, zabarwionych na niebiesko i zielonkawo.{{r|Kosmos}}
== Interesujące obiekty ==
* Ładna symetryczna [[gromada kulista]] [[Messier 3|M3]] (NGC 5272) o wielkości 5,9{{magnitudo}}, która w 10-centymetrowym teleskopie pokazuje pewien rozkład jasności. Jest tam bogate wewnętrzne [[halo]], a koncentracja rośnie w kierunku szerokiego jasnego jądra z niezliczonymi ognikami gwiazd.{{r|Kosmos}}
▲* Usytuowana w północno-wschodniej części gwiazdozbioru [[galaktyka spiralna]] [[Galaktyka Wir|M51]], zwana [[Galaktyka Wir|Wirem]], jest fizycznie związana z satelitarną [[galaktyka nieregularna|galaktyką nieregularną]] [[NGC 5195]], znajdującą się na końcu jednego z jej [[ramię spiralne|ramion spiralnych]]<ref>{{cytuj książkę|tytuł=Tablice astronomiczne|wydawca=PPU „PARK”|miejsce=Bielsko-Biała|rok=2002|strony=145|isbn=83-7266-156-1|}}</ref>.
* Inne jasne galaktyki spiralne, widoczne przez lornetkę, to podobne do komety [[Messier 94|M94]] (NGC 4736), wydłużona [[Messier 63|M63]] (NGC 5055) i [[Messier 106|M106]]. Teleskopy pokazują jasne jądro w M94 i jasne gwiezdne jądro w M106. Większe powiększenia pokażą blade ramiona spiralne]] i kilka węzłów w M106. Są też długie i kolorowe galaktyki widoczne z boku: bardzo cienka [[NGC 4244]] oraz właściwie nazwane Galaktyka Wieloryb [[NGC 4631]] i Galaktyka Kij Hokejowy [[NGC 4656/7]].{{r|Kosmos}}
<gallery>
| |||