Pitirim Sorokin: Różnice pomiędzy wersjami

'''Pitirim Aleksandrowicz Sorokin''' (ur. [[21 stycznia]] [[1889]] we wsi Turia na północ od [[Syktywkar]]u w [[Gubernia wołogodzka|guberni wołogodzkiej]] –, zm. [[11 lutego]] [[1968]] w [[Gmina Winchester (Massachusetts)|Winchester]], w stanie [[Massachusetts]]) -– [[Rosja|rosyjski]] [[socjologia|socjolog]], mieszkający przez większość życia w [[Stany Zjednoczone|Stanach Zjednoczonych]].

Urodził się w 1889 roku we wsi Turia, obecnie w [[Republika Komi|Republice Komi]], w latach 1907 - 1922 mieszkał w [[Petersburg]]u, gdzie studiował [[psychologia|psychologię]] na [[Petersburski Uniwersytet Państwowy|Petersburskim Uniwersytecie Państwowym]] (był uczniem m.in. [[Leon Petrażycki|Leona Petrażyckiego]]). W 1906 wstąpił do [[Partia Socjalistów-Rewolucjonistów|Partii Socjalistów-Rewolucjonistów (eserowców)]]. W grudniu 1906 aresztowany za działalność rewolucyjną, uwieziony na trzy miesiące, później pod nadzorem policji. Po [[Rewolucja lutowa 1917|rewolucji lutowej]] i obaleniu [[Samodzierżawie|caratu]] aktywny politycznie. Był redaktorem naczelnym organu eserowców ''Дело народа'', od lipca 1917 sekretarzem [[Aleksander Kiereński|Aleksandra Kiereńskiego]] jako premiera [[Rząd Tymczasowy (Rosja)Rosji|Rządu Tymczasowego]]. W listopadzie 1917 w [[Wybory do Konstytuanty w Rosji 1917|demokratycznych wyborach]] wybrany na deputowanego do [[Wszechrosyjskie Zgromadzenie Ustawodawcze Rosji|Konstytuanty]] z listy [[Partia Socjalistów-Rewolucjonistów|eserowców]]. Po zakończeniu [[Wojna domowa w Rosji|wojny domowej w Rosji]] postanowieniem Kolegium [[OGPU]] z 26 września 1922 [[Banicja|deportowany]] z [[Rosyjska Federacyjna Socjalistyczna Republika Radziecka|RFSRR]] wraz z grupą niebolszewickich intelektualistów rosyjskich. Po krótkim pobycie w [[Berlin]]ie i [[Praga|Pradze]], gdzie redagował pismo ''Крестьянская Россия'', wyemigrował w 1923 roku do USA. W latach 1924-1930 był profesorem socjologii na [[University of Minnesota]] w [[Minneapolis]]. W 1930 uzyskał [[naturalizacja|naturalizację]] i został profesorem [[UniwersytetHarvard HarvardaUniversity|Uniwersytetu Harwarda]] w [[Cambridge (Massachusetts)|Cambridge]]. Zorganizował tam pierwszą katedrę socjologii i został jej kierownikiem. Pracował tam aż do odejścia na emeryturę w 1964 roku, zmarł cztery lata później w [[Winchester (Massachusetts)|Winchester]] (stan [[Massachusetts]]).

Miał rozległe zainteresowania naukowe, które obejmowały problematykę [[wieś|wsi]] i [[miasto|miasta]], [[dynamika społeczna|dynamiki społecznej]], [[stratyfikacja (socjologia)|stratyfikacji społecznej]], [[ruchliwość społeczna|ruchliwości społecznej]], [[wojna|wojny]] oraz [[rewolucja|rewolucji]]. Sorokin był także współtwórcą [[socjologiaSocjologia wsi i rolnictwa|socjologii wsi]].

Zdaniem Sorokina socjologia powinna przyjąć podejście "integralistyczne"„integralistyczne”, czyli socjolog powinien obok badań empirycznych i racjonalnych spekulacji również posłużyć się w swych pracach także ponadracjonalnym czynnikiem [[intuicja|intuicji]], emocji i geniuszu. Powinien on mieć szeroką erudycję historyczną i umieć wykorzystać ją do analizy współczesnych mu społeczeństw.

W swojej pracy ''Social and Cultural Dynamics'' (''Dynamika społeczeństw i kultury'') sklasyfikował społeczeństwa według ich ''mentalności kulturowej'', która może być ideacyjna (rzeczywistość ma charakter duchowy), odczuciowa (rzeczywistość ma charakter materialny) lub idealistyczna (stanowi syntezę dwóch wyżej wymienionych mentalności). Zasugerował, że główne cywilizacje ewoluują przechodząc kolejno przez powyższe typy mentalności kulturowej: ideacyjny, idealistyczny i odczuciowy. Każda z tych faz rozwoju kulturowego stara się nie tylko opisać naturę rzeczywistości, ale także określa ludzkie potrzeby, cele i to w jakiej rozciągłości mają one być zaspokojone czy zrealizowane. Sorokin zinterpretował współczesną [[ZachódCywilizacja (cywilizacja)zachodnia|cywilizację zachodnią]] jako cywilizację odczuciową oddaną postępowi technicznemu. Prorokował jej przejście w okres schyłkowy, a następnie wyłonienie się nowej ery ideacyjnej lub idealistycznej.

* ''Contemporary Sociological Theories'' (1928) -– podręcznik