Zamek graniczny Janowiec: Różnice pomiędzy wersjami

[[File:Zamek graniczny Janowiec by Maciej Boryna.jpg|thumb|Zamek w Janowcu]]'''Zamek graniczny w [[Janowiec (powiat żagański)|Janowcu]] (gmina Małomice)''' - zbudowany w połowie [[XVI]] w. nad rzeką Młynówką, na wschodniej granicy [[Księstwo żagańskie|Księstwa Żagańskiego]].

 

Dokładne rozpoczęcie prac budowlanych należy lokować w przedziale czasowym [[1541]]-[[1543]], z inicjatywy Seifrieda von Nechern.

 

Po II wojnie światowej zamek był użytkowany przez [[Państwowe Gospodarstwo Rolne]]. W [[1960]] padł ofiarą pożaru i został opuszczony. Pożar na nie strawił budowli doszczętnie. W latach [[1979]]-[[1980]] dawną rezydencję zabezpieczono z funduszy konserwatorskich. W [[1983]] zabytek przeszedł w ręce prywatne i rozpoczęto w nim prace remontowo-adaptacyjne. Obecnie ruina. Obiekt wpisany do rejestru zabytków<ref>{{cytuj stronę|url=http://www.nid.pl/pl/Informacje_ogolne/Zabytki_w_Polsce/rejestr-zabytkow/zestawienia-zabytkow-nieruchomych/LBS-rej.pdf|tytuł=Rejestr zabytków nieruchomych woj. lubuskiego - stan na 31.12.2012 r.|opublikowany=Narodowy Instytut Dziedzictwa|data dostępu=4.3.13|strony=117}}</ref>.

 

 

Można wyodrębnić dwie fazy budowy zamku. Pierwsza pochodzi zapewne z końca XV wieku. Wówczas była to budowla trójskrzydłowa, zamknięta od strony wschodniej murem z bramą. Od stro­ny dziedzińca, przy skrzydle zachodnim znajdował się dwuarkadowy krużganek, zajmu­jący przyziemie oraz piętro. W połowie XVI wieku zamek przebudowano, przekształcając go w typ siedziby renesansowej. Część wschodnią zabudowano skrzydłem mieszczącym w parterze bramę przejazdową. Zmieniono formę okien nadając im kształt kwadratu ujęte­go profilowaną opaską z gzymsem. Ostatnie przebudowy miały miejsce w XIX i XX wieku. Obecnie zamek otoczony suchą fosą ma kształt czworoboku o wymia­rach 26 × 23 m o wybrzuszonych ścianach z wewnętrznym dziedzińcem. Dwukondygnacyjną bry­łę przykrywał dach o dwóch spadkach nad każdym skrzydłem o pokryciu dachówką ce­ramiczną karpiówką (obecnie dachu brak). Wejście na prostokątny dziedziniec prowadzi przez bramę w elewacji wschodniej. Brama jest dwuprzęsłowa, sklepiona krzyżowo, tynko­wana. Z dziedzińca wejście wiedzie do skrzydła zachodniego i południowego. Piwnice są dwie i przebiegają pod skrzydłem północnym. W skrzydle południowym znajduje się klatka schodowa, przesunięta z osi środkowej w kie­runku zachodnim. Schody są dwubiegowe z podestem, a stopnie wykonane z piaskowca. Po obu stronach schodów rozplanowano poszczególne izby. W narożniku południowo-za­chodnim jest tylko jedna, duża sala, zamknięta stropem belkowym – obecnie w szczątko­wym stanie. Część wschodnią skrzydła południowego zajmuje pięć rozłożonych niesyme­trycznie sal. Skrzydło zachodnie zajmują trzy sale, z których dwie zamknięte zostały skle­pieniem gwiaździstym. W skrzydle południowym dominuje duże pomieszczenie zamknię­te kolebkowo. Sklepienie wspiera się na umieszczonym centralnie, siedmiobocznym słupie. Pozostałe są mniejsze, zamknięte sklepieniami sieciowymi, krzyżowymi lub stropami bel­kowymi. Elewacja wschodnia, frontowa jest ośmioosiowa. Osie skrajne przypadają na na­rożne wykusze. Budynek nie posiada zachowanej stolarki okiennej ani drzwiowej, brak dachu, elewacje są pozbawione większej części tynków<ref>http://www.lwkz.pl/monument/show/id/447</ref>.

 

 

W [[1413]] ze struktury [[Księstwo głogowskie|Księstwa Głogowskiego]] zostało trwale wydzielone nowe - Żagańskie, którego wschodnia granica opierała się częściowo na rzece Młynówce. Opis i rys granicy pomiędzy tymi księstwami z [[25 września]] [[1560]] przecina w poprzek przyzamkowy folwark i wiąże ją bezpośrednio z ziemnymi urządzeniami granicznymi, tj. [[Wały Śląskie|Wałami Śląskimi]]<ref name="Boryna">{{cytuj książkę |nazwisko = Boryna| imię = Maciej| autor link = | tytuł = Wały Śląskie. Tajemnice dawnych granic| wydawca = Towarzystwo Bory Dolnośląskie| miejsce = Szprotawa| rok = 2011| wydanie = 1 |strony = 41-42| isbn = 978-83-930137-1-5}}</ref>.