Próżnia: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Linia 7:
 
=== Historia pojęcia ===
Istnienie i sposób rozumienia pojęcia próżni zmieniało się w [[historia fizyki|historii fizyki]]. W starożytnej koncepcji [[atomizm|atomistycznej]] [[Leukippos]]a i [[Demokryt]]a materialne atomy poruszały się w próżni<ref>{{cytuj książkę |imię=Giovanni|nazwisko=Reale|tytuł=Historia filozofii starożytnej|tom=1|wydawca=Wydawnictwo KUL|miejsce=Lublin|rok=1994|strony=192-193}}</ref>. Z kolei [[Arystoteles]] uznawał, że próżnia jest niemożliwa, jest bowiem nie-bytem. Ruch ciał oznacza przesuwanie jednych rodzajów rzeczy (np. powietrza) i zastępowanie ich innymi (np. poruszanym ciałem). Jedno ciało zastępuje inne ciało, a pomiędzy nimi nie ma żadnych przerw<ref>{{cytuj książkę |imię=Giovanni|nazwisko=Reale|tytuł=Historia filozofii starożytnej|tom=2|wydawca=Wydawnictwo KUL|miejsce=Lublin|rok=2001|strony=443}}</ref>. Jego następcom przypisuje się znane powiedzenie ''natura nie znosi próżni'' ([[horror vacui]]). Atomizm, wraz z uznaniem istnienia próżni, przyjmowany był m.in. przez [[epikureizm|epikurejczyków]]<ref>{{cytuj książkę |imię=Giovanni|nazwisko=Reale|tytuł=Historia filozofii starożytnej|tom=3-4|wydawca=Wydawnictwo KUL|miejsce=Lublin|rok=1999|strony=218}}</ref>. Poglądem dominującym, aż do XVI w. był jednak [[arystotelizm]]. Problem próżni był również jednym z najważniejszych w [[filozofia średniowieczna#filozofia przyrody|w średniowiecznej filozofii przyrody]] (m.in. [[Jan Buridan]]), gdzie łączono go z problematyką Boskiej władzy (czy Bóg może stworzyć próżnię?)<ref>{{cytuj książkę |autor r=Edith Dudley Sylla|rozdział=Creation and Nature|inni=A.S. McGrade (ed.)|tytuł=The Cambridge Companion to Medieval Philosophy|wydawca=Cambridge University Press|rok= 2003|strony=184-187}}</ref>.
Istnienie i sposób rozumienia pojęcia próżni zmieniało się w historii fizyki. W starożytnej koncepcji atomistycznej [[Leukippos]]a i [[Demokryt]]a materialne atomy poruszały się w próżni. [[Arystoteles]] przyjmował nieograniczoną podzielność ciał materialnych i negował istnienie próżni. Jego następcom przypisuje się znane powiedzenie ''natura nie znosi próżni'' ([[horror vacui]]). Poglądy Arystotelesa i jego następców na temat próżni przyjmowane były w zasadzie bez większych zastrzeżeń w okresie średniowiecza.
 
Na przełomie [[XVI wiek|XVI]] i [[XVII wiek|XVII]] wieku istnienie próżni zostało wykazane [[empiryzm|empirycznie]] przez [[Evangelista Torricelli|Torricellego]] ([[doświadczenie Torricellego]]). Pojęcia tego używał też [[Galileusz]]. Pojęcie próżni występuje wyraźnie w pracach [[Isaac Newton|Newtona]], a podstawowe reguły [[mechanika klasyczna|mechaniki newtonowskiej]] sformułowane są w odniesieniu do ruchu ciał materialnych w próżni. Z mechaniki newtonowskiej pochodzi potoczne rozumienie próżni jako spójnego obszaru [[Przestrzeń (fizyka)|przestrzeni]], w której nie ma [[cząstka|cząstek]] obdarzonych [[masa (fizyka)|masą]]. Stan ten nazywa się też czasem ''próżnią absolutną''. Pod koniec [[XIX wiek|XIX]] wieku w związku z [[hipoteza|hipotezą]] wypełniającego przestrzeń [[eter (fizyka)|eteru]] jako nośnika [[Promieniowanie elektromagnetyczne|fal elektromagnetycznych]] zaczęto kwestionować istnienie próżni. Jednakże negatywny wynik [[doświadczenie|doświadczeń]] mających na celu wykrycie eteru (zwłaszcza [[doświadczenie Michelsona-Morleya|doświadczenia Michelsona-Morleya]]) spowodował utrwalenie pojęcia próżni.