Determinacja płci: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Pisum (dyskusja | edycje)
Pisum (dyskusja | edycje)
drobne merytoryczne, źródła/przypisy
Linia 1:
{{Dopracować|źródła=2014-09}}
[[Plik:Types of sex determination.png|mały|200px|Różne typy determinacji płci zależnej od chromosomów]]
{{commonscat|Sex determination}}
'''Determinacja płci''' – proces występującyprowadzący udo wszystkichpowstania [[organizm]]ów,osobników ujednej którychz występują różnedwóch [[płeć|płci]].
Rodzaj płci, jaką dany organizm wykształci, jest zależny od sygnału wywoławczego, jakim może być:
* środowisko rozwoju organizmu – płeć u niektórych gatunków kształtowana jest przez czynniki środowiskowe , jest to rodzaj [[plastyczność fenotypowa|plastyczności fenotypowej]]{{r|Pen-2010}} (na przykład [[krokodyle]] czy [[żółwie]] rozwijają płeć w zależności od temperatury inkubacji jaj – [[temperaturowa determinacja płci]]).
* środowisko hormonalne, w jakim rozwija się dany organizm – [[hormonalna determinacja płci]].
* stosunek liczby [[Autosomy|autosomów]] do [[Chromosomy płci|heterosomów]] (na przykład ''[[Drosophila melanogaster|muszka owocowa]]'')
* obecność chromosomu płci
# system XY (u większości zwierząt) – samce są heterogametyczne, a samice homogametyczne (człowiek){{r|Bachtrog-2011}},
# [[System determinacji płci ZW|system ZW]] – tak jak w przypadku systemu XY, tyle, że samice są heterogametyczne, a samce homogametyczne (ptaki, ćmy){{r|Bachtrog-2011}},
# system UV – występuje u [[mszaki|mszaków]] i części glonów, w fazie gametofitu osobniki z chromosomem U wytwarzają komórki jajowe, a osobniki z chromosomem V plemniki{{r|Bachtrog-2011}},
# system X0 – samice XX mają parzystą liczbę chromosomów, a samce nieparzystą (brak chromosomu Y) (u większości owadów)
* stosunek liczby [[Autosomy|autosomów]] do [[Chromosomy płci|heterosomów]] (na przykład ''[[Drosophila melanogaster|muszka owocowa]]'');
# [[System determinacji płci ZW|system ZW]] – tak jak w przypadku systemu XY, tyle, że samice są heterogametyczne, a samce homogametyczne (ptaki, ćmy)
* obecność konkretnego genu
# pojedyncze geny autosomalne determinują płeć (u żab, ryb i wielu roślin)
Linia 17:
 
Sygnał wywoławczy uruchamia kaskadę [[gen]]ów regulatorowych, które następnie wpływają na różne procesy rozwoju, prowadzące do wykształcenia konkretnej płci.
 
== Bibliografia==
<references>
<ref name="Pen-2010">{{Cytuj pismo
| nazwisko = Pen
| imię = Ido
| nazwisko2 = Uller
| imię2 = Tobias
| nazwisko3 = Feldmeyer
| imię3 = Barbara
| nazwisko4 = Harts
| imię4 = Anna
| nazwisko5 = While
| imię5 = Geoffrey M.
| tytuł = Climate-driven population divergence in sex-determining systems
| czasopismo = Nature
| wolumin = 468
| wydanie = 7322
| strony = 436–438
| rok = 2010
| issn = 0028-0836
| doi = 10.1038/nature09512
| język = en
}}</ref>
<ref name="Bachtrog-2011">{{Cytuj pismo
| nazwisko = Bachtrog
| imię = Doris
| nazwisko2 = Kirkpatrick
| imię2 = Mark
| nazwisko3 = Mank
| imię3 = Judith E.
| nazwisko4 = McDaniel
| imię4 = Stuart F.
| nazwisko5 = Pires
| imię5 = J. Chris
| tytuł = Are all sex chromosomes created equal?
| czasopismo = Trends in Genetics
| wolumin = 27
| wydanie = 9
| strony = 350–357
| rok = 2011
| issn = 01689525
| doi = 10.1016/j.tig.2011.05.005
| język = en
}}</ref>
</references>
 
[[Kategoria:Determinacja płci| ]]