Teodozij Starak: Różnice pomiędzy wersjami

'''Teodozjusz Starak''', [[język ukraiński|ukr.]] ''Tеодозій Старак'' (ur. [[12 sierpnia]] [[1931]] w [[Międzybrodzie|Międzybrodziu]] koło [[Sanok]]a, zm. [[1 października]] [[1999]] we [[Lwów|Lwowie]]) – ukraiński [[Dysydent (polityka)|dysydent]], działacz społeczny i dyplomata. Pierwszy przedstawiciel dyplomatyczny niepodległej Ukrainy w Polsce ([[1991]]).

W marcu [[1945]] we wstępnym etapie ''wyrównywania granic'' deportowany z rodziną do Lwowa. W listopadzie roku [[1949]] aresztowany przez [[NKWD]] jako syn [[wróg ludu|wroga ludu]] i uczestnik kółek samokształceniowych w gimnazjum. Po krótkim śledztwie zesłany do [[obóz koncentracyjny|obozu koncentracyjnego]] – ([[GUŁAGGułag|łagru]]) w [[Karaganda|Karagandzie]]. Po sześciu latach łagru i zesłania po amnestii [[Nikita Chruszczow|chruszczowowskiej]] wraca do Lwowa. W latach [[1956]]-[[1961]] studiował na wydziale [[slawistyka|slawistyki]] [[Lwowski Uniwersytet LwowskiNarodowy im. Iwana Franki|Uniwersytetu Lwowskiego]] otrzymując dyplom magistra filologii polskiej. Następnie pracował na Uniwersytecie Lwowskim włączając się w ruch ''szestdysiatnykiw'' – młodego pokolenia ukraińskiej inteligencji, które zaktywizowało się w ramach ''odwilży'' po XX i XXII Zjeździe [[Komunistyczna Partia Związku Radzieckiego|KPZR]]. Najważniejszymi postaciami tego pokolenia byli również [[Dmytro Pawłyczko]], [[Wasyl Stus]], [[Iwan Dracz]],[[Wjaczesław Czornowił|Wiaczesław Czornowił]], [[Bohdan Horyń]], [[Mychajło Horyń]] i [[Łewko Łukjanenko]]. Łewko Łukjanenko, prawnik, za zorganizowanie konspiracyjnej partii – [[Ukraiński Związek Robotniczo-Chłopski]] został skazany w roku [[1961]] na karę śmierci (złagodzoną do piętnastu lat więzienia, które odsiedział w całości).

Teodozjusz Starak w roku [[1965]] został usunięty z pracy i aresztowany wraz z Bohdanem i Mychajło Horyniami na fali aresztowań ukraińskiej inteligencji, równoległej do [[proces pokazowy|pokazowego procesu]] [[:en:Yuli Daniel|Daniel]] – [[Andriej Siniawski|Siniawski]] w Moskwie. Po uwolnieniu utrzymywał się z pracy dorywczej jako wiejski nauczyciel, wreszcie w roku [[1969]] został zatrudniony jako redaktor w redakcji polskiej wydawnictwa ''Radianska Szkoła'', gdzie pracował oficjalnie do roku [[1990]]. Równolegle redagował podziemną gazetę zakazanego w [[Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich|ZSRR]] od roku [[1945]] [[ukraińskaKościół katolicki Cerkiewobrządku greckokatolickabizantyjsko-ukraińskiego|Kościoła greckokatolickiego]] ''Wira Bat'kiw'' (''Wiara ojców'').

Po upadku ZSRR i uzyskaniu niepodległości przez Ukrainę ([[1991]]) został pierwszym reprezentantem dyplomatycznym niepodległego państwa ukraińskiego w Polsce w randze ''[[Chargé d’affaires|charge d'affaires]]''. Organizuje placówkę dyplomatyczną od podstaw – w znacznej mierze za własne środki – (stąd przydomek '''''latającego ambasadora''''', który nie miał nawet własnego kierowcy). Po podniesieniu rangi przedstawicielstw dyplomatycznych Polski i Ukrainy do szczebla ambasad – do kwietnia [[1998]] roku pierwszy radca Ambasady Ukrainy w Polsce (pierwszy zastępca ambasadora).

Zmarł po długotrwałej ciężkiej chorobie we Lwowie [[1 października]] [[1999]]. Pochowany w Kwaterze Represjonowanych i Więźniów Politycznych [[Cmentarz Łyczakowski we Lwowie|Cmentarza Łyczakowskiego]] we Lwowie.

Na wniosek [[Towarzystwo Gospodarcze Polska-Ukraina|Towarzystwa Gospodarczego Polska-Ukraina]] z [[13 października]] [[1999]] Teodozjusz Starak został pośmiertnie odznaczony Krzyżem Komandorskim [[Order Zasługi RPRzeczypospolitej Polskiej|Orderu Zasługi RP]]. Odznaczenie wdowie, ukraińskiej poetce [[Lubow Gorbenko]], wręczyli [[19 marca]] [[2002]] w Ratuszu we [[Lwów|Lwowie]] w imieniu Rzeczypospolitej [[Andrzej Rosiński (historyk)|Andrzej Rosiński]] i Zbigniew Misiak.