Władysław Żeleński: Różnice pomiędzy wersjami

'''Władysław Marcjan Mikołaj Żeleński''' (ur. [[6 lipca]] roku [[1837]] w [[Grodkowice|Grodkowicach]] pod Krakowem, zm. [[23 stycznia]] roku [[1921]] w [[Kraków|Krakowie]]){{r|culture}} – polski kompozytor, pianista, organista i, pedagog, a także organizator życia muzycznego.

Był synem Marcjana Władysława i Kamili z Russockich. JużWładysław Żeleński już we wczesnym dzieciństwie przejawiał szczególne uzdolnienia muzyczne. Naukę gry na fortepianie rozpoczął w Krakowie najpierw pod kierunkiem Kazimierza Wojciechowskiego, a potem pod kierunkiemnastępnie Jana Germasza. W zakresie kompozycji kształcił się u [[Franciszek Mirecki|Franciszka Mireckiego]]. Już wW wieku 20 lat dwudziestu Żeleński miał już w swoim dorobku kompozytorskim dwa kwartety smyczkowe, tria oraz uwerturę, której prawykonaniem osobiście zadyrygował na koncercie w dniu 29 lipca 1857 roku.

Dalsze studia muzyczne odbywał od roku 1859 w [[Praga|Pradze;]], gdzie kształcił się tam w zakresie gry fortepianowej u Aleksandra Dreyschocka, natomiastoraz w zakresie gry na organach -i nauki kontrapunktu u Józefa Krejčiego (pod którego kierunkiem zgłębiał też tajniki kontrapunktu). W roku 1862 uzyskał w Pradze tytuł doktora filozofii. W latach 1866-1870 doskonalił rzemiosło kompozytorskie w Paryżu[[Paryż]]u pod kierunkiem Napoleona Henryka Rebera w Konserwatorium Paryskim;, a później uczył się też prywatnie u Bertolda Damckego.

W roku 1870 Władysław Żeleński powrócił do kraju. Początkowo działał w Krakowie, gdzie 30 stycznia roku 1871 odbył się jego koncert kompozytorski. PrzeniósłNastępnie przeniósł się następnie do [[Warszawa|Warszawy]], gdzie po śmierci [[Stanisław Moniuszko|Stanisława Moniuszki]] objął klasę harmonii i kontrapunktu w Konserwatorium Warszawskim. W 1878 rokur. został dyrektorem artystycznym Warszawskiego[[Warszawskie TowarzystwaTowarzystwo MuzycznegoMuzyczne im. Stanisława Moniuszki|Warszawskiego Towarzystwa Muzycznego]]. W trzy1881 lata późniejroku powrócił na stałe do Krakowa. Z jego inicjatywy powołanozostało Krakowskiepowołane [[Konserwatorium Towarzystwa Muzycznego|Konserwatorium Krakowskie]], w którym Żeleński, aż do śmierci w roku1921 1921,r. piastowałpełnił stanowiskofunkcję dyrektora. W konserwatorium prowadził także klasę organów i przedmioty teoretyczne. Jednym z jego uczniów był pianista i kompozytor [[Zygmunt Stojowski]].

PochowanoPochowany Żeleńskiegozostał na [[Cmentarz Rakowicki|Cmentarzu Rakowickim]] w Krakowie, w grobowcu rodzinnym (kw. Ka).

Twórczość Władysława Żeleńskiego obejmuje 5 kwartetów smyczkowych, sekstet, 2 tria, kwartet fortepianowy, utwory na skrzypce i fortepian, utwory fortepianowe (w tym dwie2 sonaty i liczne miniatury), utwory organowe, ''Koncert fortepianowy'' Es-dur, utwory orkiestrowe: (m.in. dwie2 uwertury - (''W Tatrach'', ''Echa leśne''), i dwie2 symfonie), a także liczne pieśni. WieleSkomponował też wiele pieśni skomponował do słów zaprzyjaźnionej z rodziną Żeleńskich [[Narcyza Żmichowska|Narcyzy Żmichowskiej]] „Gabryelli”{{r|Narcyza}}.

* ''[[Goplana (opera)|Goplana]]'',

* ''Stara Baśń'' na podstawie powieści [[Józef Ignacy Kraszewski|Józefa Ignacego Kraszewskiego;]] wystawiona w 1907 roku we Lwowie.

Od roku 1872 żoną Władysława Żeleńskiego byłamąż [[Wanda Żeleńska|Wandy Żeleńskiej]] z domu Grabowska. KompozytorGrabowskiej, miałojciec trzech synów: Stanisława[[Stanisław GabrielaGabriel Żeleński|Stanisława Żeleńskiego]] – inżyniera, [[Tadeusz Boy-Żeleński|Tadeusza Boya-Żeleńskiego]] – tłumacza, satyryka, pisarza, alekarza z zawodu lekarza, oraz [[Edward Żeleński|Edwarda Żeleńskiego]] – urzędnika bankowego.