Wikipedysta:Shack3000/brudnopis: Różnice pomiędzy wersjami
Usunięta treść Dodana treść
Jordania #0006 |
Jordanai #007 |
||
Linia 128:
Król posiada szeroki zakres władzy wykonawczej i ustawodawczej. Aktualnie urzędującym władcą jest Abd Allah ibn Husajn. Zastąpił on swojego ojca Husajna który zmarł w lutym 1999.
Władza ustawodawcza należy do dwuizbowego parlamentu. Wyższą izbą jest 75 osobowy senat którego wszyscy członkowie są mianowani bezpośrednio przez króla. Niższą izbą jest Izba Reprezentantów w której 150 posłów wybieranych jest w sposób demokratyczny. 27 w systemie proporcjonalnym z ogólnokrajowych list; pozostałych 108 z jednomandatowych okręgów wyborczych. Oprócz tego 15 miejsc zarezerwowanych jest wyłącznie dla kobiet<ref>{{Cytuj stronę|url = http://www.bbc.com/news/world-middle-east-21143037|tytuł = Informacje o ordynacji wyborczej|autor = BBC|data dostępu = 2014-11-08|opublikowany = |język = eng}}</ref>.
Jordania posiada system wielopartyjny. Poprawka do konstytucji z lipca 2012 umieściła partie polityczne pod jurysdykcją Ministerstwa Spraw Wewnętrznych oraz zabroniła tworzenia ugrupowań o podłożu religijnym<ref>{{Cytuj stronę|url = https://freedomhouse.org/report/countries-crossroads/2012/jordan#_edn15|tytuł = Poprawka do konstytucji z lipca 2012|autor = |data dostępu = 2014-11-08|opublikowany = |język = }}</ref>.
Ostatnie wybory parlamentarne odbyły się 23 stycznia 2013 roku. Zostały zbojkotowane przez opozycję (m.in. [[Bractwo Muzułmańskie]]) która zarzuciła władzy stworzenie ordynacji wyborczej korzystnej dla monarchy<ref>{{Cytuj stronę|url = http://www.nytimes.com/2013/01/22/world/middleeast/as-elections-near-protesters-in-jordan-increasingly-turn-anger-toward-the-king.html?ref=middleeast&_r=0|tytuł = Bojkot wyborów przez Bractwo Muzułmańskie|autor = |data dostępu = 2014-11-08|opublikowany = |język = eng}}</ref>.
=== Prawo ===
Jordański system prawny wywodzi się głównie z [[szariat|prawa szariatu]] i [[Kodeks Napoleona|Kodeksu Napoleona]]<ref>{{Cytuj książkę|nazwisko = Husseini|imię = Rana|tytuł = Women’s Rights in the Middle East and North Africa: Progress Amid Resistance. Freedom House|rok = 2013|wydawca = |miejsce = |strony = 3|isbn = }}</ref>.
W Jordanii równolegle do sądów cywilnych istnieją sądy szariatu. Najwyższą organem jest Sąd Najwyższy oraz niższe od niego Sądy Apelacyjne. Sądy cywilne mają jurysdykcję w sprawach karnych i cywilnych a sądy szariatu dotyczą wyłącznie statusu osobowego muzułmanów (m.in. ślubów, rozwodów i dziedziczenia). Niewierzący oraz wyznający inną religie niż islam podlegają w tym zakresie osobnym trybunałom. W sprawach dotyczących stron o różnych religiach jurysdykcje sprawują sądy świeckie<ref>{{Cytuj stronę|url = http://www.kinghussein.gov.jo/government4.html#The%20Judicial%20Branch|tytuł = Sądownictwo|autor = |data dostępu = 2014-11-08|opublikowany = |język = eng}}</ref>. W sądach szariatu zeznania dwóch kobiet są równe zeznaniom jednego mężczyzny<ref>{{Cytuj stronę|url = http://www.unicef.org/gender/files/Jordan-Gender-Eqaulity-Profile-2011.pdf|tytuł = Zeznania kobiet|autor = UNICEF|data dostępu = 2014-11-08|opublikowany = |język = ang}}</ref>.
'''Polityka zagraniczna'''
Linia 143:
Jordania prowadzi pro-zachodnią politykę zagraniczną utrzymując bliskie stosunki ze [[Stany Zjednoczone|Stanami Zjednoczonymi]] i [[Wielka Brytania|Wielką Brytanią]]. Pogorszyły się one przez zachowanie neutralności i utrzymywanie kontaktów z [[Irak|Irakiem]] podczas [[Pierwsza wojna w Zatoce Perskiej|pierwszej wojny w Zatoce Perskiej]] przez Jordanie. Próbowała one je poprawić poprzez udział w procesie pokojowym w [[Azja Zachodnia|południowo-zachodniej Azji]] i egzekwowaniu sankcji ONZ wobec Iraku. Stosunki między Jordanią a państwami Zatoki Perskiej uległy znacznej poprawie po śmierci króla [[Husajn ibn Talal|Husajna]] w 1999 roku.
Jordania jest jednym z dwóch krajów arabskich (drugim jest [[Egipt]]) które podpisały [[Jordańsko-izraelski traktat pokojowy|traktat pokojowy z Izraelem]]<ref>{{Cytuj stronę|url = http://www.hurriyetdailynews.com/default.aspx?pageid=438&n=mideast-peace-drive-gets-two-prong-boost-2009-08-18|tytuł = Traktat pokojowy z Izraelem|autor = |data dostępu = 2014-11-08|opublikowany = |język = }}</ref><ref>{{Cytuj stronę|url = http://www.alarabiya.net/articles/2009/08/17/82112.html|tytuł = Traktat pokojowy z Izraelem|autor = alarabiya|data dostępu = 2014-11-08|opublikowany = |język = ang}}</ref>. Należy również do państw obejmowanych przez [[Europejska Polityka Sąsiedztwa|Europejską Politykę Sąsiedztwa]] prowadzoną przez [[Unia Europejska|Unię Europejską]] na rzecz integracji międzynarodowej.
=== Siły zbrojne ===
Linia 189:
== Gospodarka ==
{{osobny artykuł|Gospodarka Jordanii}}
Jordania została sklasyfikowana przez [[Bank Światowy]] jako kraj o średnio-wysokim dochodzie<ref>{{Cytuj stronę|url = http://data.worldbank.org/about/country-and-lending-groups|tytuł = Poziom rozwoju wg. Banku Światowego|autor = |data dostępu = 2014-11-08|opublikowany = |język = ang}}</ref>. Około 13% ludności żyje za mniej niż 3 [[Dolar amerykański|USD]] dziennie<ref>{{Cytuj stronę|url = http://www.oecd.org/dac/effectiveness/Jordan%203.pdf|tytuł = Osoby żyjące za mniej niż 3 USD dziennie|autor = |data dostępu = 2014-11-08|opublikowany = |język = ang}}</ref>.
Jordania posiada bogate złoża [[fosforyty|fosforytów]] eksploatowane w okolicach Al-Hasa i Ar-Rusajfa. Poza fosforytami wydobywa się sole potasowe, ropę naftową oraz rudy żelaza, miedzi i [[mangan]]u. Dzięki temu rozwinęły się zakłady przetwórstwa ropy naftowej, hutnictwo żelaza, stali i metali nieżelaznych. Widoczny jest także rozwój przemysłu włókienniczego, odzieżowego i przetwórstwa spożywczego.
| |||