Wikipedia

Czerwony Domek: Różnice pomiędzy wersjami

Przeglądaj historię interaktywnie
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
← poprzednia edycjanastępna edycja →
Usunięta treść Dodana treść
WizualnieWikikod
Linia 1:
__NOTOC__
[[ImagePlik:Miejsce upamiętniające ofiary Czerwonego Domku.jpg|thumb|300px|right|Miejsce upamiętniające ofiary Czerwonego Domku]]
'''Czerwony Domek''', '''Bunkier I''' – pierwsza prowizoryczna [[komora gazowa]] w obozie [[Auschwitz-Birkenau|Auschwitz II (Birkenau)]], a druga biorąc pod uwagę cały obóz Auschwitz-Birkenau, gdyż wcześniej pełniła tę rolę zaadaptowana kostnica na terenie obozu głównego. Potoczna nazwa budynku wzięła się od jego nieotynkowanej, ceglanej [[elewacja|elewacji]]. Znajdował się na terenie Auschwitz II, a działka, na której stał, po wojnie przy tworzeniu muzeum znalazła się poza jego terytorium.
 
== Historia ==
Przed [[II wojna światowa|II wojną światową]] był to dom prywatny należący do polskiej rodziny Harmatów w [[Brzezinka (powiat oświęcimski)|Brzezince]]. W [[1941]] roku został wytypowany przez [[Adolf Eichmann|Adolfa Eichmanna]] na miejsce pierwszej, prowizorycznej komory gazowej w Birkenau. Uruchomiony w marcu [[1942]] roku funkcjonował do wiosny [[1943]], kiedy to władze obozowe uruchomiły w KL Birkenau cztery nowe budynki z komorami gazowymi i piecami krematoryjnymi. Wtedy to budynek i dwa drewniane baraki rozebrano, doły spaleniskowe zasypano, a teren po nich zniwelowano.
 
W 1955 roku właściciele działki postawili na miejscu poprzedniego nowy budynek i zamieszkali w nim. Przy wytyczaniu obszaru muzeum działki tej nie włączono w jego skład. Spowodowało to powstanie w 2001 r. tzw. [[fakt prasowyFaktoid|faktu prasowego]] - w dzienniku ''Le Monde'' znalazło się stwierdzenie, że w końcu "odnaleziono"„odnaleziono” ten budynek. Działka została wykupiona na rzecz Muzeum, dom powojenny rozebrany, a miejsce upamiętnione marmurowymi tablicami w języku [[Język polski|polskim]], [[Język hebrajski|hebrajskim]] i [[język angielski|angielskim]].
 
== Funkcjonowanie ==
Powierzchnia budynku wynosiła ok. 90 m<sup>2</sup> i podzielona została na dwie komory gazowe, w których mieściło się ok. 800 osób. Otwory, przez które wrzucano [[Cyklon B]], znajdowały się w ścianach bocznych. Ofiary rozbierały się w dwóch drewnianych barakach znajdujących się w pobliżu Bunkra I. Członkowie [[Sonderkommando]] początkowo zakopywali zwłoki pomordowanych w zbiorowych mogiłach, natomiast od września [[1942]] spalali je na wolnym powietrzu w przeznaczonych do tego celu dołach.
 
== Ofiary ==
'''[[Żydzi]]''':
* w latach 1942 - 1943 w Bunkrze I zamordowano dziesiątki tysięcy Żydów europejskich;{{fakt|data=2010-03}};
* Żydzi przybywający do Birkenau wysiadali z pociągów poza terenem obozu, część osób odwożono na zagładę autami ciężarowymi, a pozostałych prowadzono pieszo;{{fakt|data=2010-03}};
* po przybyciu na miejsce okłamywano ludzi, że przed skierowaniem do obozu zostaną poddani kąpieli oraz [[dezynfekcja|dezynfekcji]];{{fakt|data=2010-03}};
* gdy ludzie się rozebrali, prowadzono ich do [[komora gazowa|komory gazowej]];{{fakt|data=2010-03}};
* od 4 lipca 1942 zaczęto regularnie przeprowadzać selekcję wśród nowo przybyłych Żydów – zdolni do pracy, młodzi i silni kierowani byli do obozu, starych, chorych, dzieci, kobiety w ciąży kierowano na [[śmierć]] w komorach gazowych.{{fakt|data=2010-03}}.
 
'''[[Polacy]]''':
* 11 czerwca 1942 roku w odwecie za próbę buntu i ucieczki z obozu w Bunkrze I zabito ponad 300 Polaków pracujących w karnej kompanii.{{fakt|data=2010-03}}.
 
== Zobacz też ==
* [[Auschwitz-Birkenau]], [[sonderkommando]], [[Kapo (obóz koncentracyjny)|kapo]]
* [[obozy niemieckie 1933-19451933–1945]], [[obóz koncentracyjny]]
* [[Holocaust]]
 
== Linki zewnętrzne ==
* [http://web.archive.org/web/20060930084436/http://www.auschwitz-muzeum.oswiecim.pl/new/index.php?tryb=news_big&language=PL&id=616 Artykuły prasowe o Czerwonym Domku na stronie Muzeum Auschwitz - Birkenau]
 
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/wiki/Czerwony_Domek”