Wyspy Kurylskie: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
popr. |
→Historia: popr. |
||
Linia 55:
== Historia ==
Pierwsze wzmianki o Wyspach Kurylskich, w źródłach rosyjskich pochodzą z
Pod koniec XVIII w. jeden z gubernatorów rozciągnął rosyjską zwierzchność na wyspy, jednak caryca [[Katarzyna II Wielka|Katarzyna II]] nie potwierdziła tego formalnie. Skorzystali na tym Japończycy, którzy wkrótce zajęli wyspy Iturup i Kunaszyr i w
▲Pierwsze wzmianki o Wyspach Kurylskich, w źródłach rosyjskich pochodzą z [[1697]] roku od rosyjskiego podróżnika [[Władimir Atłasow|Władimira Wasiljewicza Atłasowa]], który słyszał o nich od ludności [[Kamczatka|Kamczatki]]. Pierwszym europejskim odkrywcą i badaczem Wysp Kurylskich był potomek polskiego [[zesłanie|zesłańca]] [[Iwan Kozyriewski|Jan Kozyrewski]]. Dotarł on jedynie na dwie wyspy położone najbliżej Kamczatki: Szumszu i Paramuszyr, jednak dokładny wywiad przeprowadzony wśród tutejszych Ajnów, a także wśród japońskich żeglarzy, których burza zagnała w te północne rejony pozwoliły mu na wyrobienie sobie wyobrażenia o całym archipelagu. W [[1719]] r. car [[Piotr I Wielki|Piotr I]] wysłał na Kamczatkę ekspedycję pod dowództwem Iwana Jewreinowa i Fiodora Łużyna, która dotarła aż do wyspy Simuszyr.
W lutym
▲Pod koniec XVIII w. jeden z gubernatorów rozciągnął rosyjską zwierzchność na wyspy, jednak caryca [[Katarzyna II Wielka|Katarzyna II]] nie potwierdziła tego formalnie. Skorzystali na tym Japończycy, którzy wkrótce zajęli wyspy Iturup i Kunaszyr i w [[1799]] r. osadzili tu swoje załogi wojskowe. Rosyjsko-japoński układ z [[1855]] roku przyznawał wszystkie wyspy leżące na północ od Iturup Rosji. W [[1875]] roku Rosja odstąpiła Japonii pozostałą część Wysp Kurylskich w zamian za pełną władzę nad [[Sachalin]]em, którego połowę utraciła w roku [[1905]] w wyniku wojny [[wojna rosyjsko-japońska|rosyjsko-japońskiej]].
▲W lutym [[1945]] roku na [[Konferencja jałtańska|konferencji jałtańskiej]] przywódcy koalicji antyhitlerowskiej zaplanowali, że ZSRR zaatakuje Japonię, pomagając w ten sposób Amerykanom i odzyska Wyspy Kurylskie<ref>„The Yalta Agreement, signed by the United States, Great Britain and the Soviet Union, stated: The leaders of the three great powers – the Soviet Union, the United States of America and Great Britain – have agreed that in two or three months after Germany has surrendered and the war in Europe is terminated, the Soviet Union shall enter into war against Japan on the side of the Allies on condition that: [....] 2. The former rights of Russia violated by the treacherous attack of Japan in 1904 shall be restored, viz.: (a) The southern part of Sakhalin as well as the islands adjacent to it shall be returned to the Soviet Union; [....] 3. The Kurile Islands shall be handed over to the Soviet Union” – źródło: [[:en:Kuril Islands dispute|Kuril Islands dispute]] [dostęp 3 listopada 2010].</ref>.
W sierpniu 1945 roku ZSRR, wywiązując się z umowy zawartej na [[Konferencja poczdamska|konferencji poczdamskiej]], zaatakował siły japońskie w [[Mandżuria|Mandżurii]], na [[Sachalin]]ie i Kurylach, zajmując do 5 września (a więc 3 dni po podpisaniu przez Japonię aktu bezwarunkowej kapitulacji) cały archipelag. W okresie wojny wyspy były zamieszkałe przez ok. 17 tys. obywateli Japonii; ci, którym nie udało się uciec przez wkroczeniem [[Armia Czerwona|Armii Czerwonej]], zostali wywiezieni na roboty przymusowe na [[Syberia|Syberię]] i do [[Azja Środkowa|Azji Środkowej]]<ref name="atimes.com">{{cytuj stronę|url=http://www.atimes.com/atimes/Japan/FK25Dh01.html|tytuł=The convoluted case of the coveted Kurils|opublikowany=atimes.com|język=en|data dostępu=3 listopada 2010}}</ref>. Na [[Konferencja w San Francisco|Konferencji w San Francisco]] w [[1951]] roku Japonia zrzekła się swych praw do Wysp Kurylskich. Dokument ten, zdaniem strony japońskiej, nie dotyczył jednak wysp [[Iturup]], [[Kunaszyr]], [[Szykotan]] ani grupy wysepek [[Habomai]] (jap.: ''Etorofu, Kunashiri, Shikotan, Habomai''). Spór wynika z rozbieżności w interpretacji pojęcia „Kuryle” oraz traktatów podpisanych w przeszłości. Japonia uważa, że powyższe cztery wyspy nie należą do archipelagu i nazywa je „Terytoriami Północnymi”; Rosja nazywa je „Kurylami Południowymi”<ref name="straittimes.com">{{cytuj stronę| url = http://www.straitstimes.com/Breaking%2BNews/World/Story/STIStory_400993.html| tytuł = Japan slammed over islands | data dostępu = 4 listopada 2010 |opublikowany = straitstimes.com|język = en}}</ref>.
Linia 73 ⟶ 71:
28 kwietnia [[1952]] [[Senat Stanów Zjednoczonych]] w rezolucji ratyfikującej traktat pokojowy z San Francisco stwierdził, że nie daje on ZSRR praw do roszczeń wobec spornych terytoriów<ref>„As part of such advice and consent the Senate states that nothing the treaty [San Francisco Peace Treaty] contains is deemed to diminish or prejudice, in favor of the Soviet Union, the right, title, and interest of Japan, or the Allied Powers as defined in said treaty, in and to South Sakhalin and its adjacent islands, the Kurile Islands, the Habomai Islands, the Island of Shikotan, or any other territory, rights, or interests possessed by Japan on December 7, 1941, or to confer any right, title, or benefit therein or thereto on the Soviet Union”, cyt za: James E. Goodby, Vladimir I. Ivanov, Nobuo Shimotomai, ''„Northern territories” and beyond: Russian, Japanese, and American Perspectives'', Praeger Publishers, 1995.</ref>. [[Stany Zjednoczone]] stoją na stanowisku, że do czasu podpisania traktatu pokojowego między Japonią a Rosją sporne tereny są terytoriami japońskimi pod okupacją wojskową Rosji<ref>Bruce A. Elleman, Michael R. Nichols and Matthew J. Ouimet, ''A Historical Reevaluation of America’s Role in the Kuril Islands Dispute'', Pacific Affairs, Vol. 71, No. 4 (Winter, 1998-1999), s. 489-504.</ref>.
W
W
W maju
W lipcu 2009 roku rosyjski prezydent [[Dmitrij Miedwiediew]] podczas spotkania z japońskim premierem [[Tarō Asō]] w trakcie obrad szczytu [[G8|Grupy Ośmiu]] w [[L'Aquila]] we [[Włochy|Włoszech]] stwierdził, że
1 listopada
{{Przypisy|2|przypisy=
| |||