Stronnictwo Pracy: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
m →‎Historia: poprawa linków
m drobne merytoryczne
Linia 11:
| kolory = {{legenda|#007FFF|lazur ([[błękit]])|w linii=tak}}
}}
'''Stronnictwo Pracy''' ('''SP''') – polska [[chrześcijańska demokracja|chadecka]] [[partia polityczna]] działająca w [[II Rzeczpospolita|II RP]], na emigracji (od 1939 do 1990) oraz w pierwszych latach [[Polska Rzeczpospolita Ludowa|Polski Ludowej]] (1945–1950).
 
== Historia ==
Stronnictwo Pracy powstało 10 października 1937 w wyniku połączenia [[Polskie Stronnictwo Chrześcijańskiej Demokracji|Polskiego Stronnictwa Chrześcijańskiej Demokracji]], [[Narodowa Partia Robotnicza|Narodowej Partii Robotniczej]] i [[Związek Hallerczyków|Związku Hallerczyków]]. Początkowo występowało przeciw [[sanacja|sanacji]]. Pierwszym prezesem partii został [[Wojciech Korfanty]]. Najsilniejsze struktury SP miało na Śląsku i na Pomorzu. W czasie II wojny światowej SP (krypt. ''Romb'') wchodziło w [[Składy rządów polskich|skład rządów RP na uchodźstwie]]. Trzej politycy stronnictwa pełnili funkcję [[Delegat Rządu na Kraj|Delegata Rządu na Kraj]]: [[Cyryl Ratajski]] (1940–1942), [[Jan Stanisław Jankowski|Jan Jankowski]] (1943–1945) i [[Jerzy Braun]] (1945).
 
Po II wojnie partiaświatowej, taw wznowiłaoparciu działalność wo [[Polskakonferencja jałtańska|Polsceporozumienia jałtańskie]] partia wznowiła oficjalną działalność w kraju poprzez połączenie konspiracyjnego SP i [[Stronnictwo Zrywu Narodowego|Stronnictwa Zrywu Narodowego]] (SZN powstało w wyniku rozłamu w SP na przełomie lat 1942 i 1943). Była reprezentowana w [[Tymczasowy Rząd Jedności Narodowej|TRJN]], [[Krajowa Rada Narodowa|Krajowej Radzie Narodowej]] i lokalnych radach narodowych, a także w administracji państwowej. Wobec infiltrowania przez agentów [[Ministerstwo Bezpieczeństwa Publicznego|UB]] Zarząd Główny Stronnictwa Pracy 18 lipca 1946 postanowił zawiesić działalność partii (przy czym rok później rozpoczęły się aresztowania i procesy członków Stronnictwa), jednak część SP uległa wobec komunistów działała w Polsce do 1950, gdy niewielka grupa jej członków wraz z prezesem [[Tadeusz Michejda|Tadeuszem Michejdą]] wstąpiła do [[Stronnictwo Demokratyczne|Stronnictwa Demokratycznego]].
 
Stronnictwo reprezentowane na emigracji przez nieliczną grupę członków działało na emigracji jako tzw. niezależne Stronnictwo Pracy. Czołowym jego działaczem był [[Hugon Hanke]], który jako [[premier]] rządu emigracyjnego wrócił do [[Polska Rzeczpospolita Ludowa|PRL]], co wywołało skandal na emigracji. Premierem był jedynie przez 33 dni – od 8 sierpnia do 10 września 1955. Drugim szefem rządu na uchodźstwie z ramienia SP był pełniący ten urząd od 20 lipca 1970 do 13 lipca 1972 [[Zygmunt Muchniewski]].