Piorun kulisty: Różnice pomiędzy wersjami

[[Plik:Ball lightning.png|thumb|300px|Piorun kulisty – [[rycina]] z [[XIX wiek]]u.]]

 

== Zjawisko ==

Piorun kulisty wyglądem przypomina świetlistą kulę o średnicy od kilku do kilkudziesięciu centymetrów, poruszającą się w różnych kierunkach i wydającą dźwięki, takie jak warczenie czy syczenie. Może mieć różne barwy (najczęściej białą, żółtą lub bladoniebieską). Trwa zwykle od kilkunastu do kilkudziesięciu sekund. Występuje przeważnie w trakcie burz, ale istniały przypadki pojawiania się tego zjawiska w słoneczną pogodę. Świeci w przybliżeniu jak stuwatowa żarówka. Największy zauważony piorun kulisty miał średnicę ok. 1,5 m, najmniejszy – 1 cm.

 

[[Plik:Water plasma.jpg|thumb|Świecący obłok uzyskany przez wyładowanie przebiegające do wody]]

Naukowcy nie znają mechanizmów rządzących procesem jego powstawania. Główne koncepcje głoszą, że jest to rodzaj [[wyładowanie elektryczne|wyładowania elektrycznego]], ale autorzy tych koncepcji nie potrafią wytłumaczyć szczegółów funkcjonowania tego wyładowania.

Trwające dłużej zjawisko przypominające piorun kulisty powstaje jedynie w przypadku doprowadzenia do wyładowania elektrycznego w stosunkowo niewielką, odpowiednio dobraną ilość wody. To również może tłumaczyć rzadkość występowania tego zjawiska w przyrodzie, gdyż wymagałoby ono uderzenia [[piorun]]a w odpowiedniej wielkości kałużę lub inny niewielki zbiornik wody.

 

Ostatnie badania Josefa Peera i Alexandra Kendla z [[Leopold-Franzens-Universität Innsbruck|Uniwersytetu w Innsbrucku]] wskazują na to, że piorun kulisty może być złudzeniem optycznym{{fakt|data=2011-04}}. Jeśli czas trwania zwykłego pioruna jest dostatecznie długi (wielokrotne wyładowania przez ten sam kanał), to obserwator znajdujący się wystarczająco blisko może odnieść wrażenie, że widzi kulę światła trwającą nawet kilkadziesiąt sekund. Silne zmienne pole magnetyczne indukowane przepływem ładunków powoduje stymulację magnetyczną neuronów podobnie jak w TMS (''Transcranial Magnetic Stimulation''). Uczestnicy doświadczeń polegających na przykładaniu aparatury TMS w pobliże kory wzrokowej twierdzili, że widzieli kolorowe linie, plamy i kuliste obiekty różnych rozmiarów.

 

== Zobacz też ==

{{commonscat|Ball lightning}}

* [[Ognie świętego Elma]]