Lilia biała: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Selso (dyskusja | edycje)
uzupełnienie, drobne redakcyjne, drobne redakcyjne
Selso (dyskusja | edycje)
rozbudowa, ilustr.
Linia 18:
|commons = Category:Lilium candidum
}}
[[Plik:Lilium candidum MHNT.BOT.2011.18.27.jpg|thumb|Owoce i nasiona]]
[[Plik:ShoshanTzachor-2-wiki-Zachi-Evenor.jpg|thumb|Lilium candidum]]
 
'''Lilia biała''' (''Lilium candidum'' L.) – [[gatunek (biologia)|gatunek]] [[rośliny]] z rodziny [[Liliowate|liliowatych]]. Pochodzi z [[Bałkany|Bałkanów]] ([[Jugosławia]], [[Grecja]]) i [[Azja Zachodnia|Azji Zachodniej]] ([[Izrael]], [[Syria]], [[Turcja]], [[Liban]]). Jest uprawiany w wielu krajach świata<ref name=grin>{{Cytuj stronę |url=http://www.ars-grin.gov/cgi-bin/npgs/html/taxon.pl?22128|tytuł=Germplasm Resources Information Network (GRIN)|data dostępu = 2014-11-20}}</ref>. W Polsce gatunek uprawiany, czasami dziczejący ([[efemerofit]])<ref name="checklist2002">{{VascularPlantsPoland|2002}}</ref>.
 
[[Plik:Carl Gruber - Weiße Lilie.jpg|thumb|180px|left|Morfologia]]
 
== Morfologia ==
Linia 27:
 
== Biologia i ekologia ==
Rośnie na skalistych zboczach i w zaroślach<ref name=greece/>, poza tym jest uprawiany jako roślina ozdobna<ref name=marcinowski/>.
 
== ZnaczenieObecność w kulturze ==
* Wymieniana jest w ''[[Biblia|Biblii]]'' wiele razy. Badacze [[Rośliny biblijne|roślin biblijnych]] nie mają wątpliwości, że hebrajskie słowa sosan oraz habsselet opisują lilię białą, która w [[Palestyna|Palestynie]] jest gatunkiem rodzimym. [[Salomon (król Izraela)|Salomon]] kazał kolumnom [[Świątynia Jerozolimska|Świątyni Jerozolimskiej]] nadać kształt kwiatu lilii. Lilia była symbolem narodu żydowskiego, co opisuje ''[[Księga Ozeasza]]'' (Oz 14,6): „''Stanę się jakby rosą dla Izraela, tak, że rozkwitnie jak lilia i jak topola zapuści korzenie''”. W czasach [[Chrześcijaństwo|chrześcijańskich]] stała się symbolem dziewictwa, świętości, czystości duchowej, zmartwychwstania i opatrzności bożej. Werset w ''[[Pieśń nad Pieśniami|Pieśni nad Pieśniami]]'' (2,2) „''Jak lilia pośród cierni, tak przyjaciółka ma pośród dziewcząt''” jest w chrześcijaństwie odnoszony do [[Matka Boska|Matki Boskiej]]. W języku angielskim lilia biała nazywana jest potocznie „Madonna Lily”, a jej kwiat uznawany jest za atrybut Matki Boskiej<ref name=rb>{{Cytuj książkę |nazwisko= Włodarczyk|imię= Zofia |tytuł=Rośliny biblijne. Leksykon |wydawca=Instytut Botaniki im. W. Szafera PAN |miejsce= Kraków|rok=2011 | isbn= 978-83-89648-98-3}}</ref>.
* Lilia biała należała do najczęstszych motywów roślinnych w [[Kultura minojska|kulturze minojskiej]] symbolizując grację i czystość. To znaczenie symboliczne lilii rozpowszechnione zostało później w [[Starożytna Grecja|Starożytnej Grecji]] i w [[Cesarstwo Rzymskie|Cesarstwie Rzymskim]]. Umieszczana wraz z kłosami zbóż w wiankach zakładanych przez panny młode symbolizowała [[dziewictwo]] i [[płodność]]. W czasach [[Chrześcijaństwo|chrześcijańskich]] nadal symbolizowała czystość<ref name=greece/>..
 
{{Przypisy}}
Linia 36 ⟶ 37:
[[Kategoria:Liliowate]]
[[Kategoria:Ozdobne byliny ogrodowe]]
[[Kategoria:Rośliny biblijne]]